Kimse kim olduğunu bilimiyor. Hakkında tek bilinen, farklı olduğu.
50.000 yıl önce yaşamış genç bir kız o kadar tuhaf benzersiz özelliklere sahip ki, modern insanların bugüne dek bilim insanları tarafından rastlanmamış “hibrit bir atası” olabileceği düşünülüyor.
Bilim insanları ancak 2019’da esrarengiz genç kızın yalnız olmadığına dair delil elde etti. İnsanlığın tarih öncesi karmaşık geçmişini araştırmak için yapay zeka (AI) kullanan bilim insanları, Afrika’da binlerce yıl önce başlayan uzun göç yolundan insanların karşısına çıkan ve halen tanımadığımız insan gruplarını ortaya çıkarmaya çalışıyor. Bunu yapabilmek için “bilinmeyen insanlarla” paylaştığımız veriler inceleniyor.
İspanya Pompeu Fabra Üniversitesi’nden Jaume Bertranpetit, “Yaklaşık 80.000 yıl önce, modern insanın oluşturduğu insan popülasyonunun bir kısmı Afrika’yı terk etti ve diper kıtalara yayılarak bugün var olan popülasyonların ortaya çıkmasını sağladı” ifadesini kullanıyor.
Modern insanların göç yolları Avrasya ile kesişirken, bu süreçte karşılarına çıkan diğer insan grupları ile bir araya geldiler, bazı diğer türlerin de sonunu getirdiler.
Yakın tarihe kadar, cinsel ilişkiye girdiğimiz diğer insan türleri genel olarak Neandertal ve Denisovan olarak bilinirken, Denisovan insanı henüz 2010 yılında ortaya çıkarıldı.
Karmaşık antik ve modern insan genetik kodu yığını içerisinde gezinen derin öğrenme algoritmaları sayesinde, bilim insanları Avrasya DNA’sında saklı kalmış üçüncü bir antik sevgilinin izlerini ortaya çıkarmayı başardı. Bayesian inference adlı yöntemi kullanan araştırmacılar, insanların Afrika göçü esnasında bir araya geldiği üçüncü bir “hayalet” arkaik popülasyona ait “üçüncü introgresyon” (geri melezleme) delili keşfettiler.
Introgresyon, iki farklı tür arasında hibritleşme ve tekrarlanan geri çaprazlama sonucunda yaşanan genetik bilgi transferi anlamına geliyor.
Bayesian inference, bir hipotezin olasılığının daha fazla delil veya bilgi elde edildikçe güncellendiği istatistiksel çıkarımı temsil ediyor.
Nature Communications dergisinde yayınlanan araştırmada, “tespit edilen popülasyonun ya Neandertal-Denisovan soyundan geldiği veya erken Denisovan soyundan farklılaştığı” belirtildi. Bu çıkarım, gizemli üçüncü arkaik insanın muhtemelen Neandertal ile Denisovan insanlarının bir araya gelmesinden ortaya çıktığına işaret ediyor.
Derin öğrenmenin sunduğu bakış açısından, 2018’de keşfedilen 50.000 yıl öncesinde yaşamış genç kızın izleri ile uyuşan veriler belirse de, henüz kesinleşmemiş birçok detay bulunuyor.
Estonya Tartu Üniversitesi’nden genetik mühendisi Mayukh Mondal, “sundukları teorinin Denisova mağarasında keşfedilen melez kalıntısı ile uyuştuğunu ancak diğer olasılıkları da göz ardı edemeyeceklerini” belirtti.
Bir üçüncü bilinmeyen var
Bilimin arkaik insanları inceleyen alanında yapılan araştırmaların son yıllarda sıklaştığı ve daha fazla bulguya ulaştığına da dikkat çekmek gerekiyor.
Bilim insanları 2019 yılında modern insanın atalarının sadece Denisovan ve Neandertaller değil, başka türlerle de ilişkiye girmiş olduğuna dair izler bulurken, bir diğer araştırma tüm bu türlerin birbirleriyle nasıl karıştığına dair detaylar sundu.
Henüz keşfedilmesi gereken birçok detay olduğu aşikar iken, AI delillerin son derece kıt olduğu bir alanda bilim dünyasına yardım ediyor.
Son araştırma ise bilim insanları tarafından uzun zamandır unutulmuş introgresyon sürecine açıklama sunduğu gibi bugün kim olduğumuza dair de bilgiler veriyor.
Bertranpetit Smithsonian’a yaptığı açıklamada, “Yüksek ayrışmaların yaşandığı noktaları genomda bulacağımızı ve hangilerinin Neandertal ve Denisovan insanına ait olduğunu anlayacağımızı düşündük. Böylece karşımızdaki tabloya açıklama getirebileceğimize inandık” diyor.
“Bu süreçte Neandertal ve Denisovan parçalarını birbirinden çıkardığınızda, genomda halen fazlasıyla farklılaşan bir şey var.”
Kaynak: Sciencealert
