Vikinglerin delirmiş savaşçısı ‘Berserker’ neden çok korkutucuydu?

Orta Çağ’ın en korkulan savaşçıları arasında yer alan berserker, halüsinasyon görmelerine neden olan mantarları tüketerek kendilerinden geçmelerine neden olan bir öfke ile düşmanlarına saldırıyordu. Berserker, ruhu teslim alınmışçasına sergilediği savaş kabiliteti ile Vikinglerin en elit saldırı gücünü temsil ediyordu.

Berserker, halüsinojenik maddeler kullanarak kendilerini kontrolsüz bir öfke ile savaşa atıyordu. Bu sayede hiçbir şeyin kendilerine zarar veremeyeceği inancını kazanıyorlardı. İngilizce ‘berserk’ kelimesi de Nordik savaşçıların kendilerinden geçmiş öfkesini ifade etmek için ortaya çıktı.

İskandinav Orta Çağı’nda paralı askerler olarak görev yapan Viking berserker savaşçıları, nerede ödeme alma imkanı bulurlarsa orada savaşıyorlardı. Odin’e tapan berserker savaşçıları, aynı zamanda şekil değiştirebilen varlıklar ile bağlantılı kılınıyordu. Nihayetinde, berserker o kadar korkulan bir karakter haline geldi ki, 11’nci yüzyılda tamamen kanun dışı kabul edildiler.

Berserker nedir?

Berserker geçmişi hakkında çok fazla bilgi bulunmuyor. Tarihi kayıtlara girmelerini sağlayan ise Hıristiyan kilisesi tarafından haydut olarak kabul edilmelerine neden olan halüsinojenik madde altında gösterdikleri davranışlardı. Berserker savaşçıların korku saldığı yıllarda Hıristiyanlık pagan inanışlara karşı tavır almış olduğu için taraflı görüşler de söz konusuydu.

Berserker, İskandinavya’da yaşayan bir savaşçıydı. Tarihi kayıtlara göre Norveç kralı Birinci Harald (Fairhair), hüküm sürdüğü 872-930 yılları arasında korumaları olarak berserker’ları seçmişti. Berserker aynı zamanda krallar ve kraliyetlerin çıkarları için de savaş alanlarını doldururken, arkeolojik kayıtlar berserker’ların savaş alanında üstünlük kuran korkusuz savaşçılar olduğunu gözler önüne seriyor.

Anatoly Liberman tarafından yazılan ‘Berserks in History and Legend’ kitabına göre, berserker savaş öncesinde kükrüyor veya diğer çeşitli sesler çıkarıyordu. Danimarka’da bulunan bir tasvirde ise berserker’ın boynuzlu bir miğfr taktığı görüldü.

Her ne kadar bir efsane olarak kabul edilse de, Viking mitolojisi berserker’ın şekil değiştirme yeteneği olduğunu savunuyor. Berserker kelimesinin kökeni ise eski Norsça dilinden geliyor. ‘Serkr’ gömlek, ‘ber’ ise ‘ayı’ anlamına geliyor. Buradan yola çıkarak, berserker’ın savaşa bir ayı, kurt veya yaban domuzu derisiyle girdiğine inanılıyor.

Öte yandan, hayvanların derilerini giymeleri bir yana, berserker’ın öfkeden delirerek şekil değiştirdiği ve hakikaten kurt veya ayıya dönüşerek savaşa katıldığı öne sürülüyor.

Çıplak deri ile ayı derisi

Berserker’ların Viking mitolojisinde üzerinde hiçbir zırh olmayan veya çıplak halde savaşan bir kahramanın ardından isimlendirildiği düşünülüyor. Danimarka Ulusal Müzesi’ne göre, bir savaşçının çıplaklığı aslında etkili bir psikolojik silahtı çünkü bu tarz savaşçılar kendi güvenliklerini hiçe saydıkları için doğal olarak korku yaratırlardı.

Çıplak savaşçı yara almamayı sembolize ederdi ve belki de bir savaş tanrısını onurlandırmayı amaçlıyordu. Böylece, berserker savaşa hem hayatını hem de vücudunu adıyordu. Her ne kadar akılda canlandırması bile etkileyici olsa da, uzmanlar berserker’ın çıplak değil ama ayı derisi ile savaştığına inanıyor. Böylece, isimlerini ayı derisi giydiklerinden almış olabilirler. Savaş esnasında kurt veya ayı derisi giymeleri, berserker’lara bu hayvanların gücüne eriştikleri inancını kazandırmış olabilir. Ek olarak, avladıkları hayvanların agresiflik ve acımasızlığı kendi avlarını yakalamak için kullanmaya çalıştıkları anlamını taşıyor olabilir.

Thórbiörn Hornklofi, 872 yılında Viking savaşçılarının Kral Birinci Harald için ayı ve kurt görünümü altında savaştıklarını anlatır. Yaklaşık bin sene sonra, 1870 yılında İsveç’in Öland bölgesinde Anders Petter Nilsson ve Erik Gustaf Pettersson Berserker savaşçılarını gösteren dört bronz kalıp keşfetti.

Tasvirlerde berserker zırh taşıyordu. Bilinen diğer tasvirlerde ise berserker çıplak da yer alıyor. Danimarka Ulusal Müzesi’ndeki altın boynuzlar üzerindeki çıplak savaşçıların berserker tasviri olduğuna inanılıyor.

Berserker tarafından kullanılan uyuşturucu madde

Berserker, tarihe korku ile yazılan kendinden geçme nöbetine ilk olarak çılgın bir titreme, ardından tüyleri diken diken olan bir vaziyette giriyordu. Bir sonraki aşamada, dişlerini çarpmaya başlıyordu.

Bir sonraki aşamada, suratları kıpkırmızı oluyor ve şişiyordu. Ardından, öfke patlaması geliyordu. Girdik oldukları transın sona ermesinin ardından berserker’ın günlerce fiziksel ve duygusal olarak tükenmiş olduğu gözlemleniyordu.

Slovenya Ljubljana Üniversitesi’nden Karsten Fatur tarafından yapılan araştırmaya göre, Viking berserker Hyoscyamus niger maddesini kullanarak kendinden geçiyordu. Banotu olarak bilinen madde, psikoaktif iksirler yapmak için kullanılıyordu. Berserker içtiği zaman uçtuğu hissine kapılıyor ve delirmiş halüsinasyonlar görüyordu.

Fatur, iksiri içmelerinin ardından berserker’ın öfkesinin ve gücünün arttığını, acı hissisin köreldiğini, insani ve mantıksal düşünce yetisinin ise köreldiğini belirtiyor. Uluma ve kalkanlarını ısırma gibi davranışların vahşi hayvanları yansıttığına dikkat çeken Fatur, berserker’ın kılıç yaraları ve hatta ateşe karşı kendisini yenilmez hissettiğini söylüyor.

İksirleri içmelerinin ardından, berserker derisini giydiği hayvan gibi sesler çıkararak savaşa dalıyor ve karşısındakini düşüncesizce katlediyordu. Fatur’un ban otu teorisinin yanı sıra, bazı araştırmacılar halüsinasyonlara neden olan Amanita muscaria mantarının kullanıldığını savunuyor.

Berserker’lara ne oldu?

Berserker savaşçılarının savaşa korkusuz ve gözü dönmüş halde girmesinin sebeplerinden bir tanesi, öldükleri zaman kendilerini güzel, doğaüstü bir kadının karşılayacağı inancına sahip olmalarıydı.

‘Valkyries’ olarak bilinen bu kadınlar, ölen savaşçıyı rahatlatarak Valhalla’ya, kral Odin’in muazzam salonuna götürüyordu. Ancak Odin’in salonu emeklilik ve rahatlamak için değildi. Tersine, son derece iyi işlenmiş zırh ve silahlar ile ölümden sonra Odin için savaşmaya hazırlanacakları yeri temsil ediyordu.

Ölümsüz efsanelere dönüşmüş olmalarına rağmen, berserker’ın zafer günleri çok uzun sürmedi. Norveç valisi (jarl) Eiríkr Hákonarson, 11’inci yüzyılda berserker’lara yasak getirdi. 12’nci yüzyıla gelindiğinde, berserker ve uyuşturucu madde etkisi altında sergilediği korkutucu davranışlar tamamen ortadan kalkmıştı.

Kaynak: Allthatinteresting.com
Ana görsel: By Kongl. Vitterhets Historie och Antiqvitets Akademien – Kongl. Vitterhets Historie och Antiqvitets Akademiens Månadsblad (1872), Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=19970463