Yeni bir araştırmaya göre, Venüs’ün uzun süredir aktif olmadığı düşünülen yanardağlarının aslında lav püksürmeye devam ettiği anlaşıldı.
Astronomlar tarafından gerçekleştirilen yeni bir araştırma, Venüs’ün yüzeyinde muhtemelen aktif yanardağ faaliyetinden kaynaklanan 30’dan fazla jeolojik yapı ortaya çıkardı. Yakın geçmişte yaşandığı düşünülen yanardağ faaliyetleri, Güneş Sistemi’nin “cehenneminin” geçirdiği kozmik süreç hakkında yeni bilgiler sunabilir.
Araştırmada yer alan Maryland Üniversitesi’nden jeoloji profesörü Laurent Montési, “ilk kez Venüs yüzeyine baktığımızda belli yapıları tespit ederek aktif yanardağ faaliyetlerinin izlerini tespit ettiklerini” ifade etti. Montési, “Bulgular, Venüs’ün uzun süredir uykuda olduğu görüşünü ciddi ölçüde değiştirerek çekirdeğinin halen yanardağları beslediğine işaret ediyor” ifadesini kullandı.
Bilim insanları Venüs’ün komşusu Merkür ve bir diğer (neredeyse cansız gezegen) Mars’ın jeolojik hareketliliklerini kaybettikten çok sonra bile aktif kaldığını biliyordu. Güneş’ten ikinci sırada yer alan Venüs’ün Merkür ve Mars’a kıyasla çok daha az krater barındırması, cehennem sıcaklıklarına sahip gezegenin yüzeyinde 500-700 milyon yıl öncesine kadar küresel değişimler olduğuna işaret ediyor. En son araştırma, gezegende yaşanan değişimlerin geçmişten günümüze kadar devam eden volkanik faaliyetlerle bağlantılı olabileceğini gösterdi.
ETH Zürich’ten jeofizikçi Anna Gülcher’in başını çektiği araştırmada, Venüs’ün yanardağlarına ait halka şekilli yapılar ve evrimlerine ait en detaylı simülasyonlar hazırlandı. Montési, “geçmişteki araştırmalara kıyasla hazırladıkları modellerde yer alan gerçeklik payının, volkanik yapıların oluşum sürecini anlamak ve jeolojik yapıların volkan faaliyetleriyle oluştuğunu tanımlamalarına yardım ettiğini” belirtti.
Araştırma ekibi, “coronae” adı verilen halka benzeri volkanik yapıları tespit etmek için 1990-1994 yıllarında Venüs yörüngesinde gözlem yapan NASA Magellan uydusunun fotoğraflarını inceledi. Simülasyonlar ile fotoğrafların karşılaştırılması, Venüs yüzeyinde en az 37 aktif coronae bulunduğunu gösterdi.
Venüs’ün yüzeyindeki coronae yapıları, mantodan ilerleyerek yerkabuğundan geçen erimiş kayanın oluşturduğu dumanlar ile meydana geliyor. Benzer süreç, Dünya’da Hawaii adalarını oluştursa da, Dünya’daki volkanik faaliyetlerin büyük kısmı tektonik plakaların sınırlarında gerçekleşiyor. Venüs’ün ise günümüzde tektonik tabakalara sahip olduğuna dair bir delil bulunmuyor.
Gülcher ve meslektaşları, tespit edilen 37 coronea’nın Venüs yüzeyindeki birkaç bölgede toplandığını tespit etti. Nature Geoscience dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, bu bölgeler gelecekte Venüs’e düzenlenecek keşif görevleri için ideal gözlem noktaları olabilir. Merkür yolundaki BepiColombo da iki kez yörüngesinde turlayacağı Venüs’ün yanardağlarına ait fotoğraflar çekebilir.
