Uzay çöplüğüne gerçek zamanlı bakın

Dünya’nın çevresini saran irili ufaklı enkazın boyutunu gözler önüne seren harita, temizlik konusunda ne kadar geç kaldığımızı gösteriyor.

İlk önce kısa birkaç bilgi vereyim: Yörüngede aktif olan uydu sayısı Ekim 2013 verilerine göre en az 1,071. Görevini tamamlayarak ölü halde gezinen uydu sayısı ise Mart 2014 verilerine göre en az 2,600.

Bazıları füzeyle patlatılan, bazıları kendiliğinden infilak eden, birkaç tanesi de saatte 40 bin kilometrenin üzerindeki hızlarda çarpışarak parçalara ayrılan uydular, yörüngenin farklı irtifalarına yayılan uydu karmaşasını oluşturdukları enkazla iyice içinden çıkılmaz bir hale getiriyor.

NASA verilerine göre, yörüngede 10 cm’den büyük 21 bin, 1 ila 10 cm aralığında en az 500 bin enkaz parçası yer alıyor. Saatte ortalama 15-20 bin kilometre hızla dönüp duran bu enkaz, uzay görevleri için Gravity filminde anlatılan kadar büyük bir faciaya neden olmasa da, gelecek için fazlasıyla endişe doğuruyor.

Fırın büyüklüğünde uydular veya uyduların çarpışmasını önleyecek teknolojiler geliştirmek de henüz bir sonuç vermediği gibi uzay çöplüğünü temizlemeyecek.

Bakın içiniz karasın

İsviçre’nin 2018’de hayata geçirmeyi planladığı CleanSpace One projesi gelecek için ümit verici olmaktan uzak. En azından, karşımızda uluslararası kamuoyunu harekete geçirecek bir proje var: Stuff in Space.

Genç yazılımcı James Yoder’in projesi olan Stuff in Space, Dünya’nın etrafını daire şeklinde bir kafes gibi saran çöplüğe gerçek zamanlı bakma şansını sunuyor. Ortaya çıkan tablonun boyutu, insanlığın yakın gelecekte uydu ateşlemekte bile zorluk çekeceğine işaret ediyor olabilir.

Popular Science’a açıklama yapan Yoder, haritanın alçak yörüngedeki ve daha yüksekte olan enkazı ve uyduları içerdiğini belirtti.

Mozilla ve Safari’de daha iyi çalıştığı belirtilen haritada kırmız renkli noktalar faaliyet halindeki uyduları, griler enkaz parçalarını ve mavi noktalar da yörüngeye saçılmış roket parçalarını temsil ediyor.

Boş zamanında hazırladı

Son derece detaylı olan haritada, ABD’nin GPS ve Rusya’nın GLONASS uyduları grup halinde görülebiliyor, uyduların rotalarına bakılabiliyor, hatta 2009’daki ünlü Iridium 33 ve Kosmos 2251 çarpışmasının enkazına göz atabiliyorsunuz.

Texas Üniversitesi öğrencisi olan Yoder, uzaydaki nesnelerin yörünge bilgilerini ABD Savunma Bakanlığı’nın hazırladığı SpaceTrack sitesinden almış. 2D görüntüleri geliştirerek 3D hale sokan ve birçok veriyi bir araya getiren Yoder’in ilham kaynağı ise asteroid önleme simülasyonu Kerbal Space Program olmuş.

Yoder, bir ay içinde boş vakitlerinde hazırladığı sitenin insanların dikkatini çekmesini umuyor: “Yukarıda bu kadar çok enkaz olduğunu ben bile fark etmemiştim…” Umuyoruz çabası birçoklarına ulaşır.