Pentagon’un özel Ar-Ge kurumu DARPA, gelecekte uyduları yörüngeye savaş uçaklarıyla taşımak gibi uçuk kaçık bir proje üzerinde çalışıyor.
Uzay keşif çağında yeni nesil uyduların nasıl olacağı ve konumlarına nasıl yerleşeceği konusunda birçok plan yapılıyor. Öncelik, giderek artan maliyeti azaltmak ve uzay çöplüğünü artırmamak için uyduların boyutunu olabildiğince küçültmek. Bir diğer proje, parçalar halinde uzaya gönderilecek ‘modüler’ uyduların daha sonra yörüngede birleştirilmesi. Tabii bu plan için yeniden kullanılabilir roketlerin en az birkaç yıldır kullanılıyor olduğu günlere erişmek gerekiyor.
Projeler uzayıp giderken, Pentagon’un özel Ar-Ge şirketi olarak bilinen DARPA (İleri Savunma Projeleri Araştırma Ajansı), uyduları atmosfer dışına taşımak konusunda roket bilimcilerin ağzını açık bırakacak bir plan duyurdu. Plana göre uydular savş jetlerinin altına monte edilerek ateşlenecek. DARPA bu yaratıcı çözümle çok daha hızlı ve maliyeti düşük bir şekilde uydu taşımacılığı yapılabileceğini düşünüyor.
Engadget’da yer alan bilgiye göre, DARPA 30 kilo civarındaki uzay araçlarını uzaya taşımak için kullanılacak küçük roketlerin geliştirildiği ALASA adı verilen bir programa sahip. ALASA, uzay araçlarının yörüngeye konumlanması sürecinde savaş uçaklarından faydalanmayı kapsıyor.
24 saat içinde uydunuz tepemizde
DARPA, 2011’den bu yana geliştirmekte olduğu projeye ait bilgileri yeni yeni sunmaya başladı. YouTube’da yayımlanan videoda, savaş uçakları sayesinde uyduların yörüngeye 1 milyon dolardan daha düşük bir maliyetle gönderilebileceği belirtiliyor.
CBSNews’in verdiği bilgiye göre, uydular ALASA sistemi sayesinde 24 saat içinde alçak yörüngeye yerleştirilebilecek (Alçak yörünge yerden 160 ila 2000 bin km yükselikteki mesafe aralığını temsil ediyor. Birçok uydu ve teleskop 400 ila 900 km arasındaki yükseliklerde görev yapıyor). Bir hava üssü ya da uçak gemisinden havalanan savaş uçağının birkaç bin kilometreden bırakacağı iki aşamalı ALASA roketi, uzaya çıktıktan sonra taşıma yükü olan uyduyu belirlenen konumda serbest bırakıyor.
DARPA’nın 1990’da Orbital Sciences firmasıyla üzerinde çalıştığı Pegasus roketinden daha farklı olduğu belirtilen ALASA, daha gelişmiş bir itiş sistemi kullanıyor. Küçük uzay araçları taşımak için tasarlanan ALASA, tekrar kullanılabilme özelliği sayesinde SpaceX’e ciddi bir rakip olabilir.
SpaceX, dikey iniş yapabilen Falcon 9 roketiyle NASA’nın kargo ve astronot taşıma görevlerini üstlenmek istiyor. Ancak ALASA’nın öne sürdüğü 1 milyon dolarlık maliyete kıyasla, standart SpaceX ateşlemesi 55 milyon dolara geliyor. Dahası, ALASA’nın roket ateşlemelerinde yaşanan teknik arıza ve olumsuz hava şartlarına maruz kalma olasılığı çok daha düşük.
Boeing ile işbirliği
ALASA hakkında bilgi veren DARPA Taktik Teknoloji Birimi direktörü Bradford Tousley, ALASA sisteminin ikinci safhasında Boeing ile çalıştıklarını ve bu kapsamda 12 deneme ateşlemesi gerçekleştireceklerini belirtti. Tousley, ALASA’nın kullanıma hazır hale gelmesiyle ‘devrimsel ateşleme sistemlerini çok daha sık bir şekilde gerçekleştirebileceklerini’ ifade etti.
ALASA program müdürü Mitchell Burnside ise ‘mevcut ateşleme sistemlerinin neden olduğu limitleri aşmayı istediklerini’ söyledi. Burnside, ilk yörünge ateşlemesinin 2016’da yapılacağı bilgisini verdi.
Videosundan anlaşılacağı üzere pratik ve uygulanabilir bir sistem olarak beliren ALASA, küçük kargo ve uzay aracı taşımacılığında SpaceX’e çalım atabilir.
