Çinli bir çift, Taliban’ın 2001 yılında yıktığı Bamyan Buda heykellerini 120 bin dolarlık projektörle hologram olarak yeniden canlandırdı.
Afganistan’ın Bamyan Vadisi’nde 1,500 yıl boyunca var olan dünyanın en büyük Buda heykelleri, yok edilmelerinden 14 yıl sonra Çinli bir çift tarafından yeniden canlandı. Altıncı yüzyılda kayalardan oyularak yapılan heykeller, Mart 2001’de Taliban tarafından yıkılmıştı. Heykellerin yıkılmasının nedeni, İslam’a ait olmayan sembolleri temsil etmeleriydi.
Bir zamanlar Budist hacıların geçiş noktası olan ve İslam’ın Afgan topraklarında yükseldiği yıllara tanık olan heykeller, Cengiz Han’ın ordularından bile korunmayı başarmıştı.
Khaama Press’te beliren habere göre, Buda heykellerinin yıkılmasını kabullenemeyen Janson Yu ve Liyan Hu adlı çift, kafalarındaki projeyi 14 yıl sonra hayata geçirerek sanat eserlerini hologram teknolojisiyle tekrar canlandırdı.
Projektörü hediye ettiler
Hologram düzeneğini Bamyan Vadisi’ne kuran çift, 7 Haziran’da boyu metreyi aşan heykellerin doldurduğu dev boşluğu orijinal görüntülerle doldurdu. İkili böylece geçmiş yıllarda tartışılan ancak hiç hayata geçmeyen projeyi de başarmış oldu.
Japon sanatçı Hiro Yamagata, 2005 yılında bir lazer gösterisiyle heykelleri yeniden canlandırmayı teklif etmiş ama proje yarım kalmıştı. Afgan hükümeti ve UNESCO’da yıkılan heykellerin yerinin nasıl doldurulacağı konusunda bir karara varamamıştı.
Dünyayı dolaşarak bir belgesel çeken Hu ve Yu çifti, UNESCO’dan aldıkları izinle ilk olarak Afganistan’a geldi ve hologramı düzeneğini test etti.
NDTV’de yer alan bilgiye göre, 120 bin dolarlık projektör başarısı kanıtlandıktan sonra Afgan hükümetine hediye edildi. The Atlantic’te yer alan bilgiye göre de, ilk gösterim kamuya açık değildi ancak yaklaşık 150 kişi olağanüstü sahneye tanıklık etme şansı buldu.
Toplar yetmeyince dinamit kullandılar
Yüzyıllarca tozlu Bamyan Vadisi’nden geçen insanları selamlayan dev buda heykelleri, Taliban’ın üç hafta süren yıkımıyla yok edildi. Bugün IŞİD’in yağmasını izleyen BM, 14 yıl önce müdahale edemediği yıkımı sadece izlemişti.
Taliban ilk olarak top ateşiyle yıkmayı denediği heykellerin ayakta durduğunu görünce, dinamit kullanmıştı. Sonuç olarak biri neredeyse 55, diğeri 36 metrelik iki heykel yeryüzünden silindi. Fiziksel olarak..
Kabil’in 230 kilometre kuzeybatısında yer alan heykeller, 2,500 metre yükseklikteki vadide yer alıyor. Küçük olan M.S 507, büyük olanı ise M.S 554 yılında yapılan heykeller, Swat Vadisi’nde hüküm sürmüş Gandhara antik krallığının en büyük sanat izlerini temsil ediyor.