SpaceX uzun bir aranın ardından uzaya kargo taşıyacak

SpaceX, bugün ekstra öneme sahip bir Falcon 9 roketinin fırlatılması için oldukça heyecanlı. Şirket yaklaşık 7,000 kiloluk kargoyu Uluslararası Uzay İstasyonu’na (UUİ) fırlatacak. Fırlatmanın Florida’nın Cape Canaveral Hava Kuvvetleri Üssü’nden TSİ 23:43’te başlamasını bekliyoruz. Bu fırlatma SpaceX’in Haziran ayında başarısızlıkla sonuçlanan son kargo görevinden bu yana UUİ’ye yapacağı ilk Commercial Resupply Services (Ticari İkmal Hizmetleri) CRS-8 kargo görevi olacak.

 

SpaceX şirketi Facon 9 roketini tekrar denizin üzerine indirmeyi deneyecek 

Falcon 9 roketi kargo görevini tamamladıktan kısa bir süre sonra önceki görevlerdeki gibi okyanusun üzerinde yüzen bir drone gemisine iniş yapmayı deneyecek. Şirket önceki dört görev sırasında yine ustalıkla çalışmış ancak başarılı olamamıştı ama bu roketlerden bazıları drone gemisinin üzerine iniş yapmaya çok yakındı.

Elon Musk ise roketin bugünkü görevde iniş yapma olasılığının daha fazla olacağını bir tweet ile belirtmişti:

Rocket landed hard on the droneship. Didn't expect this one to work (v hot reentry), but next flight has a good chance.

— Elon Musk (@elonmusk) March 5, 2016

Araziye inmekten kolay ne var?

SpaceX şirketi 2015 Aralık’ta ilk kez denemeye kalkıştığı bir yöntemle şimdiye kadar roketi sadece sert bir zemin üzerine indirebilmeyi başarabildı.

Bugünkü fırlatma SpaceX için çok önemli bir adım olacak. Bu fırlatma roketin sert bir zemin üzerine iniş yapabilmesinin yanında yüzen bir drone gemisine de iniş yapabileceğini gösterebilir. SpaceX’in Falcon 9 görevlerinin karaya daha bir uyum sağlıyor olmasından bu yana, eğer denizin üzerindeki gemiye sağlam bir iniş gerçekleştirildiği takdirde, bu potansiyel olarak Falcon 9 roket sayılarının azalmasını telafi edebilir ve roketlerin hasar almadan sonraki görevler için kullanılmasında kolaylık sağlayabilir.

Falcon 9 roketini hareketsiz, geniş bir arazinin üzerindeki hedefe indirebilmenin, denizin üzerindeki küçük bir hedefe indirebilmeye kıyasla kesinlikle daha kolay olduğunu belirtmiştik.

Okyanus yumuşak inişler için ideal

Uzaya fırlatıldıktan sonra yakıt yetersizliği yüzünden karaya dönebilmek bazı görev türleri için imkansız olabiliyor. Roket döndüğü sırada geniş bir arazi üzerine dikey iniş yapacağı sırada ekstra yakıt ihtiyacına gereksinim duyuyor, ama yüzen bir drone gemisindeki hedefe iniş gerçekleştirmek için çok fazla yakıt ihtiyacı duymaz ve çoğunlukla düz bir şekilde iniş yapmaya çalışır.

Yakıt ihtiyaçları kullanılacak olan aynı roket için bile değişebiliyor. Roketin kargo taşıyacağı görevlerde çok daha fazla yakıt ihtiyacı gerekiyor. Ayrıca hızlı ya da yumuşak inişler için okyanusun üzerine iniş yapmak daha mantıklı oluyor.

Eğer ki SpaceX bugün roketi iniş sırasında kurtarabilirse, Falcon 9 ikinci defa uzaya fırlatılan ve başarıyla iniş yapan ilk roket olabilir. Musk’a göre, roket SpaceX için özel bir önem arz ettiğinden beri, şirket Aralık’ta iniş yapan Falcon 9 roketini tekrar kullanmamaya karar vermişti. Ancak mühendisler uçuş sırasında alınan bir darbe olması olasılığına karşı ne kadar zarar gördüğünü tespit etmek için araç üzerinde bazı testler yaptılar ve bu testlere dayanarak SpaceX, tekrar bir fırlatma yapılabileceği olasılığı üzerine uçuş sırasında roketi “daha dayanıklı” hale getirmek için araçlarını bakıma soktular.

Space News sitesinin aktardığına göre, SpaceX’in başkanı Gwynn Shotwell yeniden kullanılabilir ilk aşama Falcon 9 roketlerinin fırlatma maliyetlerini %30 azaltabileceklerini iddia ediyor.

Kazanın ardından yaralar sarılıyor

Yeniden kullanılabilirlik etkilerinin dışında, bu fırlatma sayesinde SpaceX, NASA’nın yükümlülüklerini yerine getirme konusunda güvenlerini geri kazanmış olacak. SpaceX şirketi 2024 yılı ile periyodik olarak uzay ajansı ile ilgili olan UUİ’ye malzeme taşımayı barından sözleşmeleri hala elinde tutuyor. Fakat SpaceX’in UUİ’ye kargo göndermesinin üzerinden tam bir yıl geçti.

Falcon 9, geçtiğimiz yıl Temmuz ayında , yüklendiği malzemelerle fırlatılışından sadece birkaç dakika sonra infilak etmişti. Patlamaya sebep olan şey ise roketin üst yakıt tanklarının birindeki bir payandaydı. Bu olayın ardından SpaceX’in araç filosu altı aylığına kapatılmıştı ve hiç bir fırlatma gerçekleştirilmemişti.

Şirket bu geçen zaman sonunda Aralık’ta yeniden uçuşlara dönüş yaptı ve bugün gerçekleşecek bu fırlatma da SpaceX’in kazadan beri UUİ’ye başlatacağı ilk uçuş olacak.

Bu misyonda kullanılması planlanan Dragon kargo uzay aracına yüklenecek kargo malzemeleride en az Dragon aracı kadar ağır. Falcon 9 aracına bağlanacak olan Dragon uzay aracı bilim deneylerini bir adım yukarı taşıyacak. İlaç devi Eli Lilly, bilim insanlarına atrofi (kas kaybı) hastalıkları konusunda fikir verebilecek bir lokomotör deneyinin parçası olarak istasyona 20 canlı fare gönderecek. İstasyondaki mürettebatın fareleri incelemek için bir şansları olacak. Eli Lilly firmasının aktardığına göre: “Henüz ne yazık ki, fareleri canlı olarak Dünya’ya geri getirmenin bir yolu bulunmuyor.”

BEAM modülü bize uzayda harcanabilir şişme bir modülün işleyişini ve tasarımı/içeriği sayesinde astronotları daha güvende tutabileceğini gösterecek. Bonus: BEAM modülünün fırlatılmasıyla ilgili The Washington Post yazısı (İngilizce).

SpaceX, Salı günü aracın motorlarında yaptığı statik ateşleme testlerini başarıyla idare etti. Gerçekleşecek bu fırlatma için hava durumununda %90 elverişli olacağı söylenenler arasında.

Static fire complete, teams reviewing data in advance of Dragon mission to @Space_Station pic.twitter.com/RFUmKwBdaI

— SpaceX (@SpaceX) April 6, 2016

Buradan fırlatmayı canlı olarak takip edebilirsiniz.