Uzay uçuşundan uzun bir aradan sonra , SpaceX ikinci denemesinde Falcon 9 roketini bugün tekrar fırlatmayı planlıyor. Roket, New Jersey merkezli telekomünikasyon şirketi Orbcomm için dünyanın alçak yörüngesine 11 adet uydu taşıyacak. Bu Falcon’un altı aydan bu yana gerçekleştirdiği ilk uçuş olacak.
SpaceX’in roketleri Haziran’dan bu yana başarılı bir iniş gerçekleştiremiyordu ve Falcon 9 insansız roketi, Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) kargo sevkiyatı yaparken fırlatılmasından kısa bir süre sonra havada infilak etmişti.
Elon Musk söz konusu infilaktan kısa bir süre sonra Twitter aracılığıyla yaptığı açıklamada roketin üst kısmındaki yakıt tankında bulunan kusurlu bir çelik payandanın patlaması yüzünden Falcon 9’un parçalarına ayrılmış olabileceğini belirtmişti.
Musk, bundan sonra payandaların her uçuş öncesinde test aşamasından geçeceğini de dile getirmişti. Ve Musk, San Francisco’da Amerikan Jeofizik Birliği’nin toplantısında bir sunum sırasında “Falcon 9 roketi üzerinde bir dizi iyileştirmeer yaptık,” diyor ve fırlatılacak roketin ‘önemli ölçüde’ geliştirildiğinin altını çiziyor.
Roket bu sefer, okyanusta bulunan otonom drone geminin aksine Cape Canaveral, Florida’da yer alan sert bir zeminin üzerine dikey biçimde başarılı bir iniş gerçekleştirmeyi deneyecek.
Roketin karaya başarılı bir iniş gerçekleştirmesi SpaceX’in her zaman uzun vadeli bir hedefiydi, ama diğer bir rakibi olarak boy gösteren Blue Origin, kısmende olsa SpaceX’in roketi başarılı bir şekilde indirebilmesi için ilham kaynağı olmuş olabilir.
Yeniden kullanılabilir roketler zorunlu
Amazon.com’un kurucusu Jeff Bezos sahibi olduğu Blue Origin, New Shepard isimli uzay aracının uzaya fırlatıldıktan sonra alt yörüngeye başarıyla iniş yaptığını açıklamıştı. Her ne kadar Blue Origin’in SpaceX’i geçtiği yönünde söylemler ortaya atılsa bile, Falcon 9 roketini başarılı bir şekilde indirebilmek New Shepard uzay aracına kıyasla biraz daha karmaşık.
Falcon 9 v1.1 Tam Hızlandırıcı olarak bilinen roket, biraz değiştirilmiş bir yapıya sahip ve araca %30 daha fazla güç veren yüksek performanslı Merlin 1D motorlarını içeriyor. Bu, tabii ki, zorunlu bir iyileştirmedir, Falcon 9, 2010 yılında başlangıcından bu yana 19 misyonda ilk başarısızlığını 28 Haziran’daki fırlatmasında almıştı.
SpaceX’in Başkanı Gwynne Shotwell şöyle söylüyor:
“Roket’e ilave edilen yeni hızlandırıcı, fırlatmadan sonra aracı başarılı bir şekilde yörüngeye indirmede daha yardımcı bir görev alacak.“
230 metrelik roket 1.1 sürümü olarak bilinen bir öncekine göre yeni bir yükseltmeye sahip. Yükseltme şunları içeriyor:
- Musk: “oldukça önemli ölçüde” yoğunluğunu arttıran, buharın yoğuşma sıcaklığından daha aşağıda soğutulmuş donma noktasına yakın bir sıvı oksijen yakıt, geliştirilmiş itiş gücüne olanak sağlar. Musk, derin kriyojenik itici gücün ilk kez kullanılacak olmasına inancının tam olduğunu söyledi.
- Bir “gergin” veya uzun üst aşama roket-dereceli gazyağı sıvı oksijenli itici gücü tutabilir.
- Roket aşamalarını ayrıştırmak ve “elektronikte bir dizi iyileştirmeler” sistemleri değiştirir.
“Bence bunun sonuncusundan önemli ölçüde geliştirilmiş bir roket olduğunu düşünüyorum” diyor Musk ve geçtiğimiz Salı günü yaptığı açıklamalarda, uzay uçuşu maliyetini düşürmek için yeniden kullanılabilir roket geliştirmenin önemine olan inancını ele alıyor.
Derin uzaya iki kademeli ateşleme
Falcon 9 roketi Fırlatma Kompleksi 40 Cape Canaveral Hava Kuvvetleri İstasyonu’ndan akşam 8 ve 9 saatleri arasında havalandırılmayı planlanıyor. Türkiye saatiyle gece 3’te fırlatılmaya başlanacak.
SpaceX’in en başta amaçladığı şey sadece SES (küresel uydu hizmeti sağlayıcısı) firması için bir telekomünikasyon uydusu fırlatıp geri dönmesini umuyordu. Ancak, şirket ilk Orbcomm uydusu görevini yapacağını Ekim ayında duyurmuştu, çünkü bu duyuru SpaceX’in fazladan test aşamaları gerçekleştirmesini sağlayacaktı.
Falcon 9 roketin üst fırlatma aşamasında — ana roket gövdeden ayrıldıktan sonra geriye kalan aracın küçük bir kısmı — motoru ateşlemeye kalmadan Orbcomm uydularını yörüngeye bırakabilir. Orbcomm uyduları güvenle yerleştirildikten sonra, SpaceX, Aralık ayı sonlarında planlanan, yaklaşan SES misyonunda iyi çalıştığını görmek için üst aşama motoru ateşlemeyi planlıyor. Genellikle, alçak dünya yörüngesinin ötesine geniş nesneleri taşımak için üst aşama motorunu ikinci defa ateşlemek gerekiyor.
Çoğu kişinin gözü bu fırlatmada olacağı kesin, özellikle NASA’da çalışanların. SpaceX’in 2017 yılında başlayacak ve ISS’e astronot taşıyacak olan iki şirketten birisi olduğunu da belirtelim. SpaceX ayrıca, NASA’nın Ticari Uzay Programları ile işbirliği yaptığı özel şirketlerin ikinci safhası için de çalışıyor. Bu sözleşmeler Ocak 2016 yılında ödüllendirilecek ve yaklaşan fırlatma NASA’nın kararında önemli rol oynayacak.
Fırlatmaya ilişkin canlı yayın ve geri sayımı ise buradaki ve SpaceX web yayını yapacağı bu link üzerinden görüntüleyebilirsiniz.
Currently looking good for a Sunday night (~8pm local) attempted orbital launch and rocket landing at Cape Canaveral
— Elon Musk (@elonmusk) December 19, 2015
Güncelleme: 19 Aralık’ta fırlatılması planlanan Falcon 9 roketi, yakıt ısınma problemi yüzünden bu Pazar günü fırlatılacak.
Güncelleme 2: SpaceX, daha fazla analiz yapılması ve statik ateşleme verileri üzerinde daha fazla durulacak olmasından dolayı fırlatma için ek olarak bir günlük bir süre daha belirledi. ABD saati ile akşam 08:33 , Türkiye saati ile gece 03:30’da fırlatılacak.
Bilgiler ve güncellemeler için teşekkürler harikulade gerçekten.