Uluslararası Uzay İstasyonu’na (UUİ) astronot göndermek için 2011’den bu yana Rusya’ya koltuk başına 70 milyon dolar ödeyen NASA, SpaceX’in açıklamasından memnun kalmayacak.
SpaceX, 1 Eylül’de yaşanan Falcon 9 kazasının ardından tasarımların ve süreçlerin incelenmesi kararıyla uzay taksisi görevini 2018’e erteledi. NASA, SpaceX ve Boieng ile yaptığı anlaşma kapsamında 2017’den itibaren astronotlarını UUİ’ye Soyuz kapsülüyle taşımaktan kurtulacaktı. SpaceX, astronotları taşımak için Dragon V2 uzay kapsülünü geliştirmişti.
SpaceX’in hafta başında NASA’ya verdiği bilgiye göre, Nisan 2017’de başlaması planlanan insanlı Dragon görevleri 2018’in ikinci yarısına sarkacak. Alınan kararın temelinde, Falcon 9 patlamasına neden olan ve SpaceX mühendislerinin fazlasıyla kafasını karıştıran süper soğuk sıvı yakıtın roketlere doldurulma süreci yatıyor.
Falcon 9’un taşıdığı telekomünikasyon uydusu ile havaya uçmasına neden olan kazada, roketin ikinci kademesindeki tankların sızıntı nedeniyle patladığı anlaşılmıştı. Her ne kadar Dragon kapsülü acil kaçış sistemine sahip olsa da, güvenli ateşleme yapabilmek için Falcon 9 roketindeki yakıt doldurma sürecindeki sorunun çözümlenmesi gerekiyor.
NASA araştırmalarını gizli tuttu
Anlaşılan o ki, NASA danışmanlık komitesi SpaceX’in uzay taksisi görevi hakkında bir yıldan uzun bir süredir endişe besliyormuş. Komite tarafından yapılan görüşmelerde SpaceX’in roketlerine yakıt doldurmak için kullandığı yeni yöntemler mercek altına alınmış.
Panel üyelerine basınla konu hakkında konuşmamaları için gizlilik sözleşmesi bile imzalanmış. Uzay ajansının uzun süredir endişe beslediği konu, hafta başında SpaceX tarafından yapılan açıklamayla gün yüzüne çıkmış oldu.
SpaceX yetkilileri yaptıkları açıklamada, “Eylül ayında yaşanan kazanın ardından ortaya çıkan eksikleri gidermek için tasarımları, sistemleri ve süreçleri dikkatlice değerlendirdiklerini” belirtti. İnsanlı Dragon görevlerinin ertelenmesi ise “yapılan değerlendirme için gereken takvim değişikliği” olarak ifade edildi.
SpaceX, NASA’nın endişelerini gidermek için yakıt doldurma sürecinde ek kontroller yapılacağını da belirtti. Açıklamanın ardından NASA’nın web sayfasında yapılan güncellemede, Dragon kapsülünün ilk insanlı görevi Mayıs 2018’de gerçekleştireceği not düşüldü.
Ertelemelerin sonu gelmiyor
NASA için Dragon görevlerinin ertelenmesi, SpaceX’in tarihindeki ilk benzer karar değil. Aynı zamanda, uzay taksisi programında yer alan Boeing de Ekim ayında yaptığı açıklamada ilk insanlı görevi 2018’e ertelediklerini belirtmişti.
Uzay keşfinin hata kabul etmeyen yapısı, NASA için son derece kritik insanlı görevlerin ertelenmesini kaçınılmaz kılıyor. 2011’e kadar Uzay Mekiği Programı ile gerçekleştirilen, ardından Rus Soyuz kapsülleri ile devam ettirilen astronot taşımacılığı, bütçe ve lojistik olarak NASA’yı oldukça zorluyor.
Her ne kadar NASA astronot taşımacılığına 2015’te başlamayı planlamış olsa da, yeni teknolojilerin geliştirilme sürecinde çıkan aksaklıklar bu tarihi sürekli erteledi. 7 astronot taşıyabilen Dragon V2, Mayıs 2014’te tanıtılmıştı. Kapsülün paraşütlü okyasuna iniş sisteminden yaşam destek birimlerine kadar tüm içeriklerinin hazırlanıp test edilmesi halen tamamlanmış değil.
NASA, bu yıl başında yaptığı açıklamada ‘Dragon kapsülünün güvenlik lisansı alabilmesi için daha fazla süreye ihtiyacı olacağını’ belirtmişti. Kapsülün UUİ ile kenetlenmesini sağlayacak tünel tasarımında çatlak tespit edilmiş ve SpaceX’in üretim sürecindeki sorunları tamamen gidermediği ifade edilmişti.
