Carneige Bilim Enstitüsü’nün başını çektiği araştırmada Satürn’ün yörüngesinde gezinen 20 yeni uydu keşfedildi. Satürn böylece en çok uyduya sahip gezegen unvanını ele geçirdi.
Uluslararası Astronomi Birliği’nin Küçük Gezegen Merkezi tarafından Pazartesi günü yapılan açıklamaya göre, Satürn toplam uydu sayısını 82’ye çıkararak 79 uyduya sahip Jüpiter’i geride bıraktı.
Keşfedilen 20 uydunun her birinin yaklaşık 5 kilometre çapında olduğu belirtildi. Uyduların 17 tanesi Satürn’ün dönüş yönünün aksine hareket ederken (retrograde), üç tanesi gezegenin yönünde hareket ediyor. Yörünge hareketi ters yönlü olan uydulardan ikisi Satürn etrafındaki bir dönüşü iki yılda tamamlarken, diğer retrograde uydular için bu süre üç senenin üzerinde.
Araştırmanın başında yer alan Scott Sheppard, “yeni keşfedilen uyduları inceleyerek kökenlerini ortaya çıkarabileceklerini, Satürn’ün oluştuğu dönemler hakkında bilgi elde edebileceklerini” belirtti.
Satürn uyduları üç kümede toplanıyor
Gökbilimciler, Satürn’ün dış uydularının gezegenin yörüngesinde izledikleri açılara bakarak üç farklı kümede toplandığını belirtti. Keşfedilen iki yeni doğru yönlü (prograde) uydudan ikisi, adını Inuit mitolojisinden alan Iniut grubunda yer alıyor. 46 derecelik açı ile hareket eden bu gruptaki uyduların bir zamanlar parçalanan bir diğer uydunun enkazı olabileceği düşünülüyor. Aynı zamanda, yeni keşfedilen ters yönlü uydular diğer retrograde uydulara benzer açılara sahip. Bu da, Satürn’ün kendi eksen hareketine zıt yönde hareket eden uyduların da aynı gök cisminin kopan parçaları olabileceğine işaret ediyor.
Sheppard, uydular arasındaki kümelenmenin Jüpiter uyduları arasında da görüldüğünü ifade etti. Bu kümelenmelerin, antik zamanlarda iki gezegenin yörüngesinde yaşanan kuyrukluyıldız ve asteoit çarpışmalarından kaynaklandığı düşünülüyor.
Satürn’ün iç kısımlarında yer alan doğru yönlü uyduların kümesi Gallic olarak adlandırılıyor. Yeni keşfedilen aynı yönlü yeni uydulardan biri ise 36 derecelik açıyla hareket ediyor ve Satürn’den daha uzak mesafede yer alıyor. Gökbilimciler bu uydunun zamanla Satürn’den uzaklaştığını ve iç kısımdaki progade uydular ile bağlantısı olmayabileceğini düşünüyor.
Sheppard, Güneş Sistemi’nin ilk dönemlerinde gezegenlerin oluştuğu bir materyal diskinin Güneş’i sarmaladığını, Satürn’ün de oluştuğu dönemde benzer bir diske sahip olduğunu ifade etti. Sheppard, yeni keşfedilen uyduların bir zamanlar parçası oldukları gezegenler yok olduktan sonra halen Satürn’ün yörüngesinde kaldıklarına dikkat çekti. Bu bulgu, her birinin gezegen oluşumundan sonraki süreçte ortaya çıktıklarına işaret ediyor.
Satürn’ün yeni uyduları Hawaii’deki Mauna Kea dağının tepesindeki Subaru teleskobu ile keşfedildi. Shepperd, geçtiğimiz yıl Jüpiter yörüngesinde 12 yeni uydu keşfetmişti.
Keşfedilen yeni uydular için bu sayfadan isim önerisi yapabileceğiniz yarışmaya katılabilirsiniz.
