Pazar, Aralık 22, 2024
More

    Samanyolu’nun üç katı uzunluğunda kozmik ışın

    Yıldız Savaşları serisinin en güçlü silahı olan gezegen yok edici Ölüm Yıldızı’nın gerçekte neye benzeyeceği sorusu, NASA tarafından yayımlanan bir fotoğrafta cevap buldu. Chandra X-Ray teleskobu ile Avustralia Telescope Compact Array tarafından elde edilen verilerin birleştirilmesiyle oluşturulan görüntüde, Pictor A galaksisinde yer alan süper dev karadeliğin saçtığı anormal boyuttaki enerji görülüyor.

    Dünya’dan 500 milyon ışık yılı mesafede yer alan süper dev karadelik, olay ufkundaki kozmik materyal dev bir girdap eşliğinde döndükçe uzaya olağanüstü bir çekim gücü yayıyor. Ortaya çıkan enerji, 300 bin ışık yılı boyunca uzanan bir kozmik materyal ışını oluşturuyor.

    Fotoğrafta görülen mavi alanlar Chandra X-ray, kırmızı alanlar ise Australia Telescope Compact Array ile toplanan verilerle oluşturuldu. Fotoğrafı bir araya getirilen verierin toplanmsı ise 15 yıl sürdü. Chandra X-ray’den alınan veriler, süper dev karadelikten aslında iki jet akımı yaşandığına işaret ediyor. Süper dev karadeliğin sol tarafından uzaya püsküren ikinci jet akımı, hareketi Dünya’nın konumuna uzak kaldığı için belirgin bir şekilde görülemedi.

    [X-ray: NASA/CXC/Univ. of Hertfordshire/M. Hardcastle et al.; Radio: CSIRO/ATNF/ATCA]
    [X-ray: NASA/CXC/Univ. of Hertfordshire/M. Hardcastle et al.; Radio: CSIRO/ATNF/ATCA]

    Elektronların oluşturduğu anayol

    Tam olarak belirmese de aslında iki uçlu kozmik bir kılıcı andıran karadeliğin yanlarında beliren ve ‘radio lobe’ olarak adlandırılan kırmızı alanlar, jet akımlarını saran gaz yığınlarını temsil ediyor. Fotoğrafın en sağ trafından yer alan mavi ‘sıcak nokta’ ise şok dalgalarını temsil ediyor.

    İnternetten erişilebilen araştırma makalesi, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society dergisinde yayımlanacak. Gökbilimciler, X-ray parçacıklarının yayılması sürecini ‘senkrotron emisyonu’ olarak adlandırıyor. Bu süreçte, elektronların manyetik alanların etrafında dönerek ilerlediği ve X-ray salınımlarının bu şekilde oluştuğu düşünülüyor.

    Senkrotron emisyonunun nasıl gerçekleştiği ise henüz tam olarak anlaşılmış değil. Gökbilimcilerin tahmini, elektronların jet akımı boyunca ilerledikçe tekrar hızlanması ve 300 bin ışık yılı boyunca ilerleyen dev bir kozmik anayol oluşturması.

    EN COK OKUNANLAR

    İlgili Makaleler