Araneidae familyasına ait bazı küre ağ örümceği türleri, beş saatin üzerine çıkan jet-lag farkından etkilenmeyecek şekilde biyolojik saatlerini ayarlayabiliyor.
Dairesel ağ ören türlerinin büyük kısmını temsil eden küre ağ örümcekleri, geceleri hareketleniyor ve avlarını yakaladıktan sonra şafak saatlerinde öğ örüyorlar. Biyolog Darrell Moore, örümceklerin biyolojik saatlerini incelemek için küre ağ örümceklerine ait birbirine yakın tüpleri karanlık ortamda cam tüplerin içine yerleştirdi. Örümceklerin faaliyetleri kızılötesi sensörler ile takip edildi.
Örümceklerin biyolojik saatlerinin ortalama olarak 17.4, 18.5 ve 19 saat olarak değiştiği tespit edildi. Ayrıca iki türün 28.2 ve 28.5 olmak üzere son derece yavaş biyolojik saati olduğu görüldü. Geride kalan bir tür ise biyolojik saatten bağımsız düzensiz bir ritme sahipti.
Örümcek ağları laboratuvarda üretilecek
Tuhaflık nereden geliyor?
Araştırmada yer alan Natalia Toporikova, “örümceklerde 24 saatlik dilimin bu kadar değişken olduğuna ilk kez rastladıklarını” belirtti. Sebeni anlamak için gün saatinin 6 saat uzatıldığı veya kısaltıldığı ortam oluşturuldu.
Sonuçlar, normalde bir böceğin normal biyolojik saatine kavuşması bir hafta sürecekken, örümceklerin 24 saat içinde kendilerini düzene sokabildiğini gösterdi. Buradan yola çıkarak, örümceklerin gün saatini kısaltarak ağlarını örecek zamanı şaşırmadıkları ve av olmaktan kaçabildikleri düşünülüyor.
Örümcekler gün içinde düşmanlarının ilgisini çekmemek için ağlarında hareketsiz duruyor. Gece bastırdığında avlanmaya çıkıyor ve ağ örüyorlar. Karanlıkta bırakıldıklarında, örümceklerin biyolojik saatleri gece yarısından birkaç saat önce harekete geçmeleri için onları hazırlıyor. Öğleden sonra ışığının da günbatımındaki hareketlilik ile çakışmaması için faaliyetlerini bastırdığı düşünülüyor.
Avustralya ‘örümcek yağmuruna’ tutuldu
Araştırmada yer almayan Sigrid Veasey, örümceklerin biyolojik saatlerini sıfırlayarak şafak vaktindeki erken av fırsatından daha iyi yararlandıklarını düşünüyor. Erken kalkan örümcek ilk önce ağını kuruyor ve ilk yemi herkesten önce kapıyor.
İnsanlarda günlük ritim bozukluğu hastalıklardan depresyona kadar birçok nedenden kaynaklanıyor. Örümceklerin biyolojik saatlerini sıfırlayabilmek için ne tür biyolojik, fiziksel durumlara katlandığı bilinmiyor. Araştırmacılar bir sonraki adımda genlerini ineleyerek örümcek türlerinin günlük saat değişimlerini daha iyi anlamayı amaçlıyor.
