Bilim insanları dünyanın içinde bulunduğu altıncı kitlesel ölüm hakkında, “yeniden başlamış değil, tersine giderek hızlanıyor” ifadesini kullandı.
Dünya eskisi kadar canlı türü barındırmıyor artık. Son yüzyıl içerisinde yüzlerce, her biri eşsiz değere sahip canlı türü yok oldu. Bilim insanları, içinde bulunduğumuz kitlesel ölümün de buna benzediğini ancak “henüz en kötü kısmına tanık olmadığımızı” belirtiyor.
Bilim insanları, altıncı kitlesel ölümün geçmiştekilere kıyasla çok hızlı yaşanacağını ve 20’nci yüzyılda yaşandığı gibi birçok omurgalı hayvanın yok olacağını belirtti. Ancak bu sefer, yüzyıllar süren bir süreç sadece onlarca yıl içinde yaşanacak.
Canlı türlerinin yok olması, ekosistemde bir domino etkisi tetikleyecek. Gıda zincirinde yer tutan her bir canlı türünün yok olması ile diğer canlı türleri risk altına girecek. Zamanla, kitlesel ölümü kendi elleriyle tetikleyen insanlar da yok olma tehdidi altına girecek.
Araştırmada yer alan Meksika Ulusal Özerk Üniversitesi’nden ekolog Gerardo Ceballos, “Önümüzdeki 20 yıl içinde milyonlarca canlı türünün kaderi belli olacak” ifadesini kullandı.
Ceballos, beş sene önce gerçekleştirdiği araştırmada, geçmiş zamanlarda yaşanan kitlesel ölümler ile günümüzde yaşanan arasındaki uyuşmazlığı inceledi. Ortaya çıkan veriler son derece korkutucu. Geçmişteki kitlesel ölümlerde, her 100 yılda 10,000 tür arasından iki memeli türü yok olurken, günümüzdeki ölüm oranı 100 kat daha fazla.
Veriler, Dünya tarihinde bugüne dek benzeri görülmemiş derecede öldürücü bir kitlesel yok oluşun “inkar edilemez” olduğunu ortaya koydu.
Kitlesel ölüm katlanarak artıyor
Bilim insanları altıncı kitlesel ölümün başladığına dair ilk makaleleri 2015 yılında yayınlamıştı. Bir araştırmada, “Dünya’nın 4.5 milyar yıllık geçmişinde giderek güçlenen ve yok olma oranının istisnai ölçüde fazla olduğu yeni bir kitlesel ölümün başladığı” ifade edilmişti.
Ceballos ve meslektaşlarının gerçekleştirdiği en son araştırmada, Uluslararası Doğayı Koruma Derneği (IUCN) verileri analiz edildi. Araştırmada mevcut popülasyonu 1,000’in altında bulunan, nesli tükenme noktasına gelmiş canlıların küresel alandaki dağılımı incelendi.
Sonuçlar, günümüzde 515 türün (omurgalı türlerinin 1.7%’si) bu gruba girdiğini ve her bir türün popülasyonunun 250’in altında olduğunu gösterdi. 338 türün ise 1,000 ila 5,000 arasında popülasyonu kaldığı anlaşıldı. Öte yandan, popülasyonu daha fazla olan ikinci gruptaki canlıların büyük kısmı, yok olmak üzere olan ilk gruptaki canlılarla aynı coğrafyada yaşıyor.
Araştırmacılar, yok olma tehlikesi altındaki canlıların yakın ekolojik etkileşiminin diğer türlerin üzerindeki tehdidi de artırdığını belirtti.
