Evren’de bugüne dek tespit edilen en büyük süper dev kara deliklerden biri olan J2157*’ye yönelik yeni ölçümler, devasa kozmik nesnenin her gün bir Güneş’e eşit materyal yuttuğunu gösterdi.
İlk kez 2018’de ortaya çıkarılan ve o tarihten bu yana gökbilimcilerin aklını başından alan J2157*’ye ait yeni araştırmalar, süper dev kara deliğin Güneş’in 34 milyar katına eşit kütleye sahip olduğunu gösterdi. Devasa kara delik, her gün kendini doyurmak için bir Güneş’e eşit madde yutuyor.
Astronomlar, sahip olduğu özellikler ele alındığında J2157‘nin Evren’de bugüne dek keşfedilen en hızlı büyüyen kara delik olduğunu belirtti. Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden Christopher Onken, “J2157‘nin kütlesi Samanyolu’nun merkezinde süper dev kara delik Sagittarius A*’dan 8,000 kat büyük” ifadesini kullandı.
Onken, “Eğer Sgr A* aynı büyüklüğe erişmek isteseydi, Samanyolu’ndaki yıldızların 2/3’ünü yutması gerekirdi” dedi.
Daha Büyüdüğü De Var
Kafada canlandırması bile korkutucu olan kara delik, milyarlarca ışık yılı ötede yer alan antik SMSS J215728.21-360215.1 galaksisinde bir kuasara enerji veriyor.
Keşfedildiği ilk günlerde, astronomlar süper dev kara deliğin boyutunun 20 milyar Güneş’e eşit olduğunu düşündü. Kütlesi 10 Güneş’i aşan kozmik nesneler “ultra devasa” kategorisine giriyor. Kara deliğin akresyon oranı ise (ne kadar materyal yuttuğu) gün başına yarım Güneş olarak belirlenmişti.
Astronomlar geride kalan süre içerisinde J2157* üzerindeki hesaplamaların üzerinden geçti. En son hesaplanan kütlesi ışığında, kara deliğin Schwarzschild yarı çapının (bir olay ufkunun yarı çapı) 670 astronomik birim (AU) olduğu anlaşıldı.
Bu mesafenin ne kadar olduğunu kafamızda oluşturmak istersek, Plüton’un Güneş’ten 39.5 AU mesafede olduğunu söylemek yeterli olur. Güneş’ten yayılan kozmik fırtınanın artık yıldızlararası uzayda hissedilmediği bölge olarak kabul edilen heliopause, Güneş’ten 100 AU mesafede başlıyor. Kısaca, J2157*’nin olay ufku, Güneş Sistemi’nin kendisinden en az beş kat daha büyük.
Bilim insanları, yaklaşık 12 milyar ışık yılı ötedeki bir kozmik canavarın üzerindeki elde edilen yeni bilgilerle Evren’in geçmişte neye benzediği hakkında çarpıcı bilgilere ulaşıyor. Şaşırtıcı olan, J2157*’nin bugüne dek tespit edilen en iri kara delik olmaması. Yaklaşık 700 milyon ışık yılı ötede yer alan Holm 15A, yaklaşık 40 milyar Güneş’in kütlesine sahip. 10.4 milyar ışık yılı ötede ise 66 milyar Güneş’e denk TON 168 yatıyor.
Holm 15A ve TON 618 o kadar devasa ki, astronomlar halen süper dev kara delikleri ve ulta devasa kara deliklerinin nasıl oluştuğunu tam olarak çözebilmiş değil.
Büyük Patlama’dan kısa bir süre sonra ortaya çıkan J2157‘nin de Evren henüz ömrünün 10%’unda değilken nasıl bu kadar büyüdüğü bilinmiyor. Onken, J2157‘nin Evren’in antik zamanlarına ait en devasa kara deliği tespit ettiğini belirtti. Yakın geçmişteki çalışmalar, enerjilerini kara deliklerden alan kuasarların da sanılandan fazla olduğunu gösterdi.
Astronomlar, bu kadar devasa bir nesnenin nasıl bu kadar kısa sürede oluştuğunu anlayamadıkları için kabul edilen kozmolojik modellerin değişebileceğini belirtiyor. Onken, “antik Evren’in en büyük cisimlerinden birine rastlamış olabileceklerini veya kara deliğin devasa bir nesneyi yutarak bu hale gelmiş olabileceğini” belirtti.
Araştırmanın detayları Monthly Notices of the Royal Astronomical Society dergisinde yayınlandı.
