NASA başkanı Jim Bridenstine, Ay’a yapılacak yeni keşifte yüzeyinde nasıl çalışılacağına dair yönergelerin tümünü duyurdu.
Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi bu hafta, Ay’ı nasıl keşfedeceklerine dair yeni standartların belirlendiği Artemis Anlaşmalarının resmi olarak oluşturulması ilkelerini yayınladı. Uzay ajansı diğer ülkelerin, mevcut değerli kaynakların Ay yüzeyinden nasıl çıkarılacağını ve Apollo alanlarını mirastan koruma yolları da dahil olmak üzere insanlığın Ay’da nasıl hareket edeceğini belirleyen şartları kabul edeceğini umuyor.
Jim Bridenstine, ajansın uluslararası ortaklarının Ay yüzeyinde ve çevresinde sürdürülebilir bir varlık yaratmak adına NASA ile birlikte çalışmalarını istediğini açıkça belirtiyor. Ancak NASA, Ay’a ulaştıklarında herkesin, nasıl davranacağı konusunda hemfikir olmasını istiyor:
Ay’a gittiğimizde, hepimizin aynı fikirde olduğu temel bir çerçeve var, ve bu çerçeve üzerinde hemfikir olursanız, kesinlikle Artemis programının bir parçası olmanızı isteriz.
NASA 2024’e kadar Ay’ın yüzeyine iniş yapmaya odaklandığından, işleri hızlandırmak istiyor. Uzay hukuku danışmanı Christopher Johnson şu açıklamalarda bulunuyor;
Ulusal çıkarlarımıza uygun olduğunu düşündüğümüz bir anlaşmayı müzakere etmek için beklemeyeceğiz . Ay’a gidip orada kaynakları kullanabileceğimize inanıyoruz, bu nedenle Ay’a gidip orada kaynakları kullanacağız. Bunu diğer ülkelerle ortaklık kuracak şekilde yapacağız.
Anlaşma, ülkelerin Ay’a gönderdikleri uzay aracını kaydettirmelerini sağlamak gibi diğer küçük lojistik şeylere de değiniyor. Anlaşmanın bir parçası olan bu ülkeler de NASA’nın yapacağı gibi verilerini açıkça paylaşmayı kabul etmiş olacaklar. Diğer bir anlaşma içeriğinde ise eski görevlerdeki Apollo iniş yerlerinin zarar görmeyeceğinin garantisini veriyor.
NASA için şeffaflık daha ön planda
Bridenstine’ın dediğine göre Japonya ve Kanada gibi bazı ülkelerin bu yaklaşıma olumlu baktıklarını söylese de, diğer ülkeler bu konuda o kadar da mutlu olmayabilir. Örneğin Rusya, Artemis Anlaşmaları fikrinden memnun değil; Rusya’nın uzay şirketi Roscosmos’un genel müdürü Dmitry Rogozin, “Ay ya da Irak olsun orayı istila etme sebepleri aynı” yorumunda bulunmuştu.
Yine de NASA, diğer ülkelerin bu anlaşmaya katılması konusunda umutlu. Bridenstine son olarak şunları dile getiriyor; “Şeffaflık olacak, raporlama ve kayıt olacak. Farklı ülkelerin aynı bölgede farklı şeyler yapmak üzere Ay’ın yüzeyinde bulunacağından, daha fazlasını başarabilmemiz için hepimizin şeffaf, çok açık bir şekilde çalışabileceğine inanıyoruz. Nihai hedefimiz bu.”
NASA, Mars keşfine doğru ilerlenen bu yolda Artemis programı ile 2024 yılına kadar ilk kadını ve bir sonraki adamı Ay’a, yüzeyini keşfetmek için yenilikçi teknolojiler kullanarak indirmeyi deneyecek…
