NASA, Mars’ta sürdürülebilir tarım yapmak için şişirilebilir sera geliştiriyor

Scott Kelly ve Mikhail Kornienko’nun alçak yörüngede geçirdiği bir yılın ardından, NASA astronotu Peggy Whitson 534 günü geride bırakarak yerçekimsiz ortamda en uzun süre kalan ABD’li astronot unvanını kazandı. Alçak yörüngede yapılan birçok başarılı deneyde, insan vücudunun uzun süreli uzay görevlerine dayanabileceğini görmüş olduk. Peki Mars toprağına ayak bastığımız zaman hazırlıklı olacak mıyız?

3D yazıcılardan çıkacak pizzalar veya tüplere sıkıştırılan besin değeri yüksek gıdalar belli bir süre yemek ihtiyacını karşılayacak olsa da, Mars’ta sürdürebilir bir koloni kurulabilmesi toprağın işlenebilmesine bağlı. Bilim insanları bu amaçla yaptıkları bir deneyde Mars ortamında patates yetişebileceğini kanıtlamıştı. Bilim-kurgudan gerçeğe atılan ilk adımın ardından, NASA bilim insanları Mars’ta tarımı sürdürülebilir kılacak teknolojiyi geliştirdi.

NASA ve Arizona Üniversitesi tarafından yapılan çalışmada, derin uzayda kullanılabilecek şişirilebilir sera prototipi geliştirildi. Derin uzay serası, astronotların Ay ve Mars’ta yapacakları görevlerde vejeteryan menüler hazırlamalarını sağlayacak. Astronotlar Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (UUİ) yetiştirilen ilk marulu Ağustos 2015’te tatmış ve alçak yörüngede başarıyla sebze büyütülebileceği anlaşılmıştı. Şişirilebilir sera ise kullanıma hazır olduğunda sebze yetiştirmenin yanı sıra hava, su ve atık geri dönüşümü yapılmasını da sağlayacak. 5 metreye 2 metre ölçülerinde olan serada biyolog astronotların uzun vakit geçirmesi kritik önem taşıyacak. Astronotlar tarafından salınan CO2, bitkiler tarafından fotosentezde kullanılacak ve O2 üretimi ile geri dönüşüm sağlanacak. Atık dönüşümünün tamamını kapsayan sürece verilen isim, biyo-generatif yaşam destek sistemi.

Uzun süreli keşif görevlerini mümkün kılacak

Birçok bilim-kurgu filmi ve oyunundan çok iyi öğrendiğimiz bir faktör, uzayda süresiz hayatta kalabilmek için dünyadakinden farksız bir yaşam ortamının oluşturulması gerektiği. Geniş ve üretken bir sera sadece gıda ve geri dönüşüm sağlamakla kalmayacak, Dünya’dan belki de ebediyen uzak kalacak insanların psikolojilerini korumalarında da çok önemli bir rol oynayacak.

Araştırmada yer alan Arizona Üniversitesi’nden Dr. Gene Giacomelli, ‘amacın bitkilere Dünya’daki ile aynı şartları sunmak olduğunu’ söyledi. Ay veya Mars seraları, Dünya’daki biyolojik sisteminin aynısını oluşturarak derin uzayda yaşam destek ünitesi görevi üstlenecek.

Hidroponik bitki büyüme odası olarak tasarlanan şişirilebilir sera, kurulacağı yere bağlı olarak hem doğal hem de yapay LED ışıklandırma kullanabiliyor. Yani Ay ve Mars’ta güneş ışınlarından yararlanabileceği bir yere konursa elektrik tasarrufu sağlanacağı kesin. Uzay gemileri ve istasyonlarında ise ana tercih LED ışıklandırma olacak.