Dünya geçtiğimiz hafta 2024 MK ve 2011 UL21 olarak adlandırılan iki asteroidin yakın geçişine tanık oldu. Her iki asteroid de gezegenimize zarar vermeyecek bir mesafeden geçiş yaparken, yer gözlemlevlerine bolca poz verme imkanı buldular.
Dünya’ya Yakın Nesneler (NEO) gezegenimiz için tehdit oluşturabilecek gök cisimlerini temsil ediyor. 2024 MK ve 2011 UL21 gibi asteroidlerin yanı sıra kuyrukluyıldızlar ve hatta Oumuamua gibi esrarengiz ziyaretçiler bu tür gök cisimlerine örnek gösterilebilir. Geçtiğimiz hafta yaşanan ikili yakın geçişte, asteroidler Dünya için risk oluşturmayacak bir mesafeden geçerken Güneş’in yakın yörüngesindeki gök cisimlerini gözlemlemek için iyi bir fırsat sundular. Yapılan gözlemler, Güneş Sistemi’ndeki asteroidleri daha iyi anlamamızı sağladığı gibi ileride Dünya’ya çarpma ihtimali olabilecek gök cisimleri ile nasıl baş etmemiz gerektiğine dair bilgiler sunabilir. Dahası, asteroid madenciliği için ipuçları sağlayabilirler.
2024 MK (NASA/JPL-Caltech)
2011 UL21, 27 Haziran tarihinde yaklaşık 6.6 milyon kilometre mesafeden Dünya’yı sıyırdı. 29 Haziran’da ise 2024 MK yaklaşık 295.000 kilometre mesafeden, Ay ile Dünya arasındaki mesafeden daha kısa bir yakınlıkta, yanımızdan geçti.
Fazla parlak olmayan ve büyüklükleri mesafe yakın olsa bile küçük kalan asteroidleri gözlemleyebilmek için NASA radyo dalgaları kullandı. Asteroidlerin yüzeyinden yansıyan sinyaller ile iki gök cisminin görüntüleri elde edildi. Radyo dalgalarının gönderilmesi ve toplanması için iki ayrı teleskop kullanıldı.
2024 MK (NASA/JPL-Caltech)
Gözlemlere göre 2024 MK 150 metre çapında, geniş düzlüklere sahip uzunlamasına bir asteroid. Yörüngesi Dünya’nın çekim kuvveti ile değiştirilen asteroid 16 Haziran tarihinde tespit edilebildi. Çok daha uzak bir mesafeden geçen 2011 UL21’in görüntüleri çok detaylı olmasa da, 1,5 kilometre genişliğindeki asteroidin neye benzediği görülebildi. Asteroidin mikro bir uydusu olduğu da görüldü.
Uydusu olan asteroit
Asteroidler üzerinde yakın geçmişte yapılan çalışmalarda akılda kalan en ilginç iki gelişme, NASA’nın Dünya koruma sistemi kapsamında Dimorphos asteroidine bir uzay aracı ile kamikaze yapması ve bir uydusu olduğu anlaşılan Dinkinesh’in keşfedilmesi olmuştu.
Dinkinesh ve uydusu (NASA/Goddard/SwRI/Johns Hopkins APL/NOIRLab)
Dimorphos’un ikili bir asteroid sisteminin parçası olması ve Dinkinesh’in de bir uydusunun bulunması, asteroidlerin başıboş gezmediğinin örneği. Dahası, astronomlar asteroidlerin üçte ikisinin ikili sistemlere ait olduğunu düşünüyor.
Dimorphos’a DART uzay aracının çarpma anı. (ASI/NASA)
Yakın geçmişte Dünya’yı tehdit edecek değil ama uzaylıları taşıdığı düşünülen Oumuamua gibi ziyaretçilerin daha fazla gelmesini umuyoruz.
Ana görsel: ESA
Kaynak: Sciencealert
