Pazar, Aralık 22, 2024
More

    MRO bulguları: Mars’ta 150 milyar metreküp buz var

    Kutup bölgelerinde katı halde sıvı olduğu bilinen Mars’ın güney ve kuzey yarımkürelerinde de buzul kuşakları olduğu tespit edildi. Radar analizleri, buzul miktarının Mars’ın tüm yüzeyini kaplamaya yetecek kadar çok olduğunu gösterdi.

    Üç milyar yıl öncesine kadar en az yüzde 20’si okyanuslarla kaplı olan Mars’ın giderek daha fazla suya sahip olduğu ortaya çıkıyor. Güney ve kuzey kutup bölgelerinde buz bulunan Kızıl Gezegen’in, yüzeyinin altında da buzullara sahip olduğu ortaya çıktı. Kuzey ve güney yarımkürenin orta enlemlerine dağılmış olan buzullar, Mars’ın koloni haline getirilmesi için de çok büyük bir avantaj sunuyor.

    Geophysical Research Letters dergisinde yer alan araştırma, Mars yörüngesindeki uyduların elde ettiği görüntüler üzerinde yapılan analizlere dayanıyor. Bilim insanları, yüzeyin altında tespit edilen yapıların uzun süre donmuş su (H20), karbondioksit (CO2) veya çamur tabakasından mı meydana geldiğini anlayamamıştı.

    Mars Yörünge Kaşifi (MRO) uydusunun radar ölçümleri, kızıl kum ve toprağın altındaki tabakaların donmuş su olduğunu ortaya koydu. Donmuş su miktarı hakkında tahminde bulunan Kopenhag Üniversitesi araştırmacıları, Mars’a ayak basma planlarını fazlasıyla iyimser kılan sayılar açıkladı.

    Mars'ın her iki yarımküresi binlerce buzul barındırıyor olabilir. [NASA/Nanna Karlsson]
    Mars’ın her iki yarımküresi binlerce buzul barındırıyor olabilir. [NASA/Nanna Karlsson]

    Her iki yarım küre buzul dolu

    Üniversiteye bağlı Niels Bohr Enstitüsü, radar görüntülerinin yanı sıra buz akışı modelleri oluşturarak görünmeyen suyun miktarını belirlemeye çalıştı.

    Araştırmada yer alan Nanna Bjørnholt Karlsson, ‘kalın buz tabakasını tespit etmek ve nasıl hareket ettiğini anlamak için son 10 yılın uydu görüntülerini analiz ettiklerini’ belirtti. Kalsson, ‘buzulların hareket eden ve bu sayede şekillenen dev buz parçaları olduğunu’ ifade eden Karlsson, Dünya’daki buzulların hareketleriyle karşılaştırarak Mars’taki buz akışı hakkında model çıkardıklarını söyledi.

    Sonuçlar, Mars’ta bugüne kadar binlerce buzul benzeri yapının oluştuğunu gözler önüne serdi. Buzulların, Mars’ın 300 ile 500’ücü enlemleri arasında konumlandığı ve Dünya ile karşılaştırma yapıldığında Danimarka’nın bulunduğu bölgeye yakın olduğu belirtildi. Buzullar, Mars’ın hem kuzey hem de güney yarımküresinde yer alıyor.

    Buzullar Mars yüzeyini 1,1 metre kalınlığında örtebilir. [ SHARAD, NASA/Karlsson et.al.]
    Buzullar Mars yüzeyini 1,1 metre kalınlığında örtebilir. [ SHARAD, NASA/Karlsson et.al.]

    Mars’ın tümünü kaplıyor olabilir

    Araştırmacılar, buzulların bulunduğu bölgeler hakkında toplanan verileri bir araya getirerek buzulların kapladığı alanda buluna su miktarını da açıkladı.

    Karlsson, Mars’taki buzulların hacmini yaklaşık 150 milyar metreküp olarak açıkladı. Söz konusu miktar, Mars’ın yüzeyini kaplamaya yetecek kadar donmuş suya işaret ediyor.

    Her iki yarımkürede bulunan buzullar, gelecekteki Mars görevleri için de kritik önem taşıyor. Orta enlemlerde yer alan su, Kızıl Gezegen’e ayak basıldığında kutup bölgelerinden su temin etme zorunluluğunu da ortadan kaldırabilir.

    Kalın toprak tabakası, yüzeyin altında yer alan buzulun buharlaşarak okyanusa dönüşmesini engelliyor. Mars atmosferinin kalınlığı, Dünya atmosferine oranla yüzde 1 bile değil. Atmosfer basıncının çok düşük olması, buzun sıvıya dönüşmeden buharlaşmasına neden oluyor. Ancak bu risk yüzeyin altında saklı olan buzul için geçerli değil.

    Mars, Güneş Sistemi’nin buzul uydularına kıyasla buz yüzeyinin değil ancak kızıl kumu altında su saklıyor. 2030’lu yıllarda adım atmayı planladığımız Kızıl Gezegen’in toprağı altında sakladığı kaynaklar, insanlık için Güneş Sistemi’ndeki en değerli varlıklardan biri.

    Mars'ın kızıl kum ve toprakla kaplı yüzeyi donmuş suyun uzaya kaybolmasını önlüyor. [ESA/DLR/FU Berlin]
    Mars’ın kızıl kum ve toprakla kaplı yüzeyi donmuş suyun uzaya kaybolmasını önlüyor. [ESA/DLR/FU Berlin]

    EN COK OKUNANLAR

    İlgili Makaleler