26 Kasım 2018 gecesi insanlık uzay-keşfi için tarihi bir an yaşadı. NASA, Kızıl Gezegen’e sekizinci başarılı inişini gerçekleştirdi ve Mars InSight ekvator çizgisinin kuzeyinde kalan Elysium Planitia adlı düzlüğe iniş yaptı.
İnişten birkaç dakika sonra, TSİ 23:54’te InSigth Dünya’ya iyi olduğu anlamına gelen ilk fotoğrafı gönderdi. Dünyanın dört bir yanından milyonlarca insanın ekranlara kilitlendiği o an karşımıza tozlarla kaplı bir görüntü çıktı. Yaşanan heyecan ve mutluluk ise paha biçilmez.
Mars’a gitmeyi hayal ettiğimiz yolculukta bir adım daha geride kalırken, bu serüven nasıl başladı bir göz atalım. Her ne kadar ilk Sovyet Rusya Mars’a inmeyi denese de, yüzeyden veri iletimi başarılı olmamıştı. 1976’da yaşanan başarı ile her şey değişiverdi.
Viking 1 (iniş aracı)
Viking 1, 20 Temmuz 1976 tarihinde Mars’a iniş yaptı. 2245 Mars günü faaliyet gösterdikten sonra en son sinyalini 11 Kasım 1982’de gönderdi.
Viking 2 (iniş aracı)
Viking 2, 3 Eylül 1976’da Kızıl Gezegen’e iniş yaptı. 1281 Mars günü gözlem yaptıktan sonra en son sinyalini 11 Nisan 1980’de gönderdi.
Mars Pathfinder (iniş aracı) ve Sojourner (keşif aracı)
83 gün faaliyet gösterdikten sonra en son sinyalini 27 Eylül 1997’de gönderdi. Sojourner da ancak 100 metrenin üzerinde bir mesafe ilerledikten sonra Mars’taki keşiflerine son vermişti.
Pathfinder ve Sojourner 4 Temmuz 1997 günü Mars’a iniş yaptı. Pathfinder görevi kısa sürmüş olsa da 20 yıl sonra Kızıl Gezegen’e gönderilen ilk uzay aracı olduğu için ayrı bir önem taşıyor. Pathinder, Red Planet (2000) ve The Martian (2015) filmlerinde de yer almıştı.
Spirit (keşif aracı)
Spirit, 4 Ocak 2004 tarihinde, ikizi Opportunity’den üç hafta önce Mars’a indi. İniş noktası, dev bir çarpışma krateri olan Gusev Krateri’nin yakınlarındaki Columbia tepesiydi. Antik bir Mars gölü olan Gusev’in etrafındaki jeolojik yapı ve numuneleri incelemekle görevlendirilen Spirit, 2210 Mars günü çalıştıktan sonra 22 Mart 2010’da sessizliğe büründü.
Opoortunity (keşif aracı)
5111 Mars günü çalıştıktan sonra 10 Haziran 2018’de bağlantı koptu. Mars’ta en uzun süreli görev yapan uzay aracı Opportunity, Mayıs-Haziran 2018’de Mars’ı etkisi altına alan kum fırtınasından sağ çıkamadı.
Phoenix (iniş aracı)
Robotik keşif aracı Phoenix, NASA’nın Kızıl Gezegen’e başarıyla indirdiği altıncı uzay aracı olmuştu. Ana görevi Mars’ın kurak bir gezegene dönüşmesine neden olan iklim değişikliğinin geçmişini araştırmaktı. Bu amaçla Kuzey Kutup noktası yakınlarındaki Heimdal Krateri’nin yakınındaki bir bölgeye iniş yaptı. Phoenix 90 Mars günü çalışması planlanmış olmasına rağmen 157 Mars günü faaliyet göstermişti.
115 Mars günü çalışan Phoenix 2 Kasım 2008’de son kez sinyal gönderdi.
Curiosity – Mars Science Laboratory (keşif aracı)
Nükleer enerjili Curiosity, Mars’a bugüne dek gönderilen en gelişmiş ve dayanıklı keşif robotu olma özelliğini taşıyor. Ağustos 2012’den bu yana faaliyette olan Curiosity, Gale Krateri’nin merkezindeki Sharp Dağı eteklerinde geziniyor.
InSight (keşif aracı)
26 Kasım 2018’de Elysium Planitia’ya iniş yapan InSight için planlanan görev süresi iki yıl. Mars depremlerini inceleyecek olan Insight’ın bu süre sonunda görevinin uzayıp uzamayacağı belirsiz.
