Mars’a çakılan Schiaparelli’nin enkazı yakın çekim görüntülendi

NASA MRO uydusunın HiRISE kamerası tarafından gönderilen yeni fotoğraflar, 19 Ekim’de Mars’ın Meridiani Planum bölgesine inmeyi denerken serbest düşüşle yere çakılan Schiaparelli uzay modülünün durumu gözler önüne serdi.

Fotoğraflara göre, Schiaparelli’nin çakılmasıyla yerde 0.5 metre derinliğinde ve 2.4 metre genişliğinde krater oluştu. ESA’nın verdiği bilgide, ExoMars görevi kapsamında yere iniş deneyen Schiaparelli’nin paraşütünü vaktinden önce açtığı ve inişini yavaşlatması gereken motorların da çok kısa süre çalıştığı belirtilmişti.

Schiaparelli, ExoMars görevi kapsamında Mars’a gönderilen Trace Gas Orbiter (TGO) uydusundan ayrılmıştı. TGO, 19 Ekim’de Mars yörüngesinde konumlanarak görevine başladı.

Kaza analizi

MRO’nun 25 Ekim’de çektiği fotoğraftaki ilk detay, Schiaparelli’nin saatte yaklaşık 300 kilometre hızla yere çakılmasıyla oluşan ana krater. ESA yetkilileri, kraterin etrafındaki karanlık izlerin oluşumunu anlamanın zaman alacağını belirtti.

İzlerin asimetrik olması, Schiaparelli’nin yere açıyla çarptığına işaret ediyor. Oysa, yer modülünün yere dikey iniş yapması planlanıyordu.

ESA’dan yapılan açıklamada, ‘çarpışma esnasında hidrazin yakıt tankının bir yöne doğru patlamış ve enkazı o tarafa saçmış olabileceği’ ifade edildi. ESA, kazanın detaylarının anlaşılması için zaman gerektiğini belirtti.

Sağ tarafta görünen kemer biçimli izin de patlama esnasında oluşmuş olabileceği ancak şu an oluşum sebebinin bilinmediği ifade edildi.

Kraterin 1.4 kilometre güneyinde, küçük gri bir diskin üzerinde parlak bir nesne yer alıyor. ESA, bu iki nesnenin Schiaparelli tarafından taşınan 12 metre genişliğindeki paraşüt ve ısı kalkanı olduğunu belirtti.

‘Schiaparelli kraterinin’ 1.4 km doğusunda yer alan diğer parlak nesne ise muhtemelen yer modülünün ön ısı kalkanını temsil ediyor.

ESA, ‘benekli parlak ve karanlık görünümün, ön ısı kalkanının içini örten çok katmanlı termal koruyucunun yansımaları olarak’ ifade etti. Isı kalkanı etrafındaki karanlık izlerin ise çarpışmada yükselen Mars kumları olduğu düşünülüyor. ESA, farklı açılardan yapılacak analizler ile detayların kesinleşeceğini belirtti.

TGO görevine devam ediyor

ExoMars görevi, 2021 yılında Kızıl Gezegen’e gönderilecek keşif aracı ile devam edecek. ESA, Curiosity benzeri olacak keşif aracının Mars’a sağ salim inebilmesi için Schiaparelli’yi bir deneme olarak kullandı. ESA, çarpışma ile sonlansa da, inişte toplanan verilerin büyük fayda sağlayacağını biliyor.

Mars yörüngesinde konumlanan TGO ile yakın gözlemler için gelecek sene manevra yaparak Kızıl Gezegen’e iyice sokulacak. Mart 2018’de yapılacak manevra ile TGO, Mars yüzeyinden 400 km yükselikte gezinmeye başlayacak.

TGO, 2021’de Mars’a inecek keşif aracı ve diğer yer gözlem araçları için 2022’ye kadar Dünya’ya bağlantı görevi üstlenecek.