VASIMR roketi ile Mars’a 39 günde ulaşmak mümkün mü?

ABD’li özel bir uzay-havacılık firması, NASA’nın 9 ayda ulaşmayı planladığı Mars’a 39 gün içinde gitmeyi sağlayacak bir teknoloji geliştirmeye çalışıyor.

NASA, 2030’lu yıllarda Mars’a insan gönderme hedefine ulaşmak için çalışmalarına son sürat devam ederken, uzay görevlerinde destek aldığı özel uzay-havacılık firmalarıyla olan çalışmalarını da güçlendiriyor. NASA’nın yararlanmayı düşündüğü yeni firmalardan biri, 6-9 ay sürmesi planlanan Mars yolculuğunu sadece 6 haftaya indirebileceğini öne süren Ad Astra Rocket.

Emekli astronot Dr. Franklin Chang-Diaz’ın yıllardır üzerinde çalıştığı VASIMR (Variable Specific Impulse Magnetoplasma Rocket) roketi, itiş gücünü geleneksel yakıtlara kıyasla plazma ve mıknatıslardan elde ediyor. VASIMR, taşıdığı uzay aracı için itici güç oluşturmayı değil ancak Dünya’nın atmosferinden çıktıktan sonra daha uzak mesafelere çok daha hızlı bir şekilde taşımayı amaçlıyor.

Tamamlanması halinde ilk plazma roketi unvanını alacak olan VASIMR, Diaz’ın deyişiyle ‘uzay araçlarını ateşlemek için değil zaten orada bulunan araçları taşımaya’ yarayacak.

‘Uzay içi itici kuvvet’ olarak da tanımlanan VASIMR, yörünge ve ötesindeki görevler için iki farklı enerji türü kullanmayı planlıyor. Alçak yörüngede Güneş enerjisi yeterli görülürken, Mars gibi uzak hedefler için nükleer enerjiden yardım alınması planlanıyor.

Videoda, VX-200 plazma motoru maksimum 200 kW enerjiyle çalıştırıldığı denemede görülüyor. VX-200, VASIMR roketinin prototipini temsil ediyor.

Nükleer güçler 39 günde Mars

Diaz, derin uzay görevleri için nükleer enerji kullanımının son derece ideal olduğunu savunuyor. Nükleer enerjinin uzay görevlerine yönlendirilmesi, yeryüzünde kullanılmasına kıyasla çok daha mantıklı bir kullanım olarak beliriyor.

Ad Astra Rocket’ın verdiği bilgiye göre, bir nükleer reaktör çekirdeği, Dünya üzerindeki kullanılabilir tüm kaynaklara kıyasla en yüksek enerji yoğunluğuna sahip. Yüksek enerji yoğunluğu ve ölçeklenebilirlik, nükleer reaktörleri güvenlik tehdidi oluşturdukları Dünya’ya kıyasla derin uzayda ideal bir enerji kaynağı haline getiriyor.

Nükleer enerjili uzay araçları, gezegenlerarası yolculukları belirgin ölçüde kısaltabileceği gibi çok büyük taşıma yüklerini robotik kargolar halinde iletebilir. Geleneksel yakıtlı ve nükleer termal roketlere kıyasla, nükleer enerjiden üretilen elektrik gücünü kullanan uzay araçları derin uzay görevlerini beklenenden kısa zamanda hayata geçirebilir.

Ad Astro Rocket, bugüne kadar nükleer olmayan bir prototipini denediği VASIMR’ın radyoaktif enerjiyle Mars yolculuğunu 39 güne indirebileceğini savunuyor.

VASIMR prototipinin testine ait saniyede 3000 karelik video:

Ne kadar gerçekçi?

NASA, 100 yıl içinde yaşanmaz hale geleceği neredeyse kesin olan Dünya’dan çıkabilmek ve ilk büyük hedef olan Mars’a ulaşmayı Ay’a tekrar gitmekten 100 kat daha fazla istiyor. Bunun sebebi, Ay’da değil ama Mars’ta su olması.

Dokuz ay sürecek son derece zorlu bir yolculuğun kısalmasını sağlayacak VASIMR roketine önem veren NASA, Ad Astra Rocket’a önümüzdeki üç yıl içinde 10 milyon dolar yardım edecek. NASA’nın isteği, prototip aşamasında olan roketin 9 seviyeli ‘teknoloji hazırlılık seviyesinde (TRL)’ en azından beşinci seviyeyi aşması.

NASA’nın sayfasında TRL 5’in tanımı ise şu şekilde: Prototipin temsili ortamda titizlikle test edilmesi. Temel teknoloji elementlerinin gerçeğe uygun destekleyici teknolojilerle entegre edilmesi. Prototip uygulamalarının hedef çevreye ve arayüzlere uyumunun sağlanması.

NASA’nın NextSTEP programı kapsamında toplam üç firma bağış alırken, dikkatler elektrik yüklü gaz (plazma) enerjisiyle çalışacak VASIMR roketine çevrildi.

Beklediği desteği alan Diaz, ‘teknolojilerini olgunluk aşamasına getirme aşamasında NASA ile işbirliği yapmaktan gurur duyduklarını’ söyledi. Kariyerinde yedi uzay mekiği görevi gerçekleştiren Diaz, VASIMR’ı beşinci seviyenin üzerine çıkaracaklarını inanıyor.

Plazma roketinin gerçekçi olmadığını savunanlar ise gereken nükleer reaktörün inşa edilmesinin yakın gelecekte mümkün olmadığını öne sürüyor. Kar amacı gütmeyen Mars Society topluluğunun başkanı Robert Zubrin, roketin kullanması gereken nükleer elektrik güç sisteminin ‘bugüne kadar inşa edilen en gelişmiş sistemin 100’de 1’i kütlede ve 10 bin kat daha güçlü olması gerektiğini savundu.

Zubrin, geçtiğimiz yıl düzenlenen 17’inci Uluslararası Mars Topluluğu Kongresi’nde Diaz’a açıkça meydan okumuş ve ‘savını kamuoyu önünde savunmasını aksi takdirde geri çekmesi gerektiğini’ söylemişti.

NASA’nın açıkladığı yardımın ardından Zubrin hayli sinirlenmiş olmalı.