Pazar, Aralık 22, 2024
More

    Hint Okyanusu’nun altında kayıp kıta bulundu

    Efsanevi Atlantis ve Mu kıtaları hakkında yazılan eserler bir yanda dursun, bilimsel analizler antik zamanlarda kaybolmuş bir kıtanın izlerini tespit etmeyi başardı. Yeni araştırma, on milyonlarca yıl önce kıtaların şaşırtıcı bir hızla ortadan yok olduklarına işaret eden bilgiler sundu.

    Jeologların ‘Mauritia’ adını verdiği kıta, modern günümüzdeki Madagaskar ve Hindistan’ın bir parçası olarak oluştu. Kıtanın geri kalan kısmının yaklaşık 84 milyon yıl önce okyanusun dibine gömüldüğü tahmin ediliyor. Güney Afrika’nın Witwatersrand Üniversitesi’nden Lewis Ashwal, “Dünya’nın tarihini anlayabilmek için kıtaların parçalanma süreçlerini incelediklerini” söyledi. Ashwal ve meslektaşlarına göre, kaybolan kıta muhtemelen süper kıta Gondvana’nın bir parçasıydı. Gondvana, parçalara bölünerek Antarktika, Afrika, Avustralya ve Güney Amerika’yı oluşturmuştu.

    Kayıp kıtanın kalıntıları yanardağlardan yüzeye çıktı

    Mauritius’un bulunmasını sağlayan ipucu, Doğu Afrika’daki Mauritius adasında buluanan antik bir mineral oldu. Yanardağlardan saçışan zirkon mineralinin Mauritius için fazla eski olduğuna karar veren bilim insanları, çok eskilerden kaybolan bir kıtanın izlerine rastladıklarını fark etti. Ashwal, “Dünya iki kısımdan oluşur. Yaşlı olan kıtalar ve genç olan okyanuslar. Kıtalarda kayalar milyarlarca yıl eski olabilir ama okyanuslarda bu kadar yaşlı bir şey bulamazsınız” dedi.

    Mauritius’un sadece birkaç milyon, üzerinde keşfedilen zircon minerallerinin ise 3 milyar yıl yaşında olduğu düşünüldüğünde, adanın altında kayıp bir kıtanın kalıntıları olduğu fikri doğdu. Araştırmacılar, elde edilen bulgulardan yola çıkarak Hint Okyanusu’nun dört bir yanında kayıp kıta Maritius’un parçaları olduğunu düşünüyor.

    Triyasik dönemde var olan Gondvana süper kıtası.

    Hinditan ve Madagaskar arasında kaldı

    Maritius’un hikayesinin 85 milyon yıl önce başladığı tahmin ediliyor. O zamanlar bölgede küçük bir ada değil ancak Mauritia adında küçük bir kıta yer alıyordu. Kıtanın, Madagaskar’ın dörtte biri kadar alan kapladığı düşünülüyor.

    Mikro kıta Mauritia, o zamamlar birbirlerine çok daha yakın olan Madagaskar ve Hindistan arasında kalıyordu. Zamanla, iki kara parçası birbirlerinden uzaklaşmaya başladı. Aynı tektoni plaka üzerinde kalan Mauritia, Madagaskar ve Hindistan’ın gerdiği yüzeyin parçalanmasıyla sürüklenmeye başladı. Parçalara ayrılan kıta, manto tabakasına gömüldü ve bir daha gün yüzüne çıkmamak üzere kayboldu.

    Günümüzdeki Mauritius adası, orijinal mikro-kıtanın bir parçası değil. 7-10 milyar önce altındaki süper sıcak materyalden enerjisini alan bir yanardağ olarak oluştu ve günümüzde Mascarane adalarının içinde yer alıyor. Sıcak nokta olarak adlandırılan magma yerkabuğundan yükselerek Mauritia’nın enkazından bugün aktif olmayan volkan adası Mauritius’u ortaya çıkardı.

    Prof. Lewis D. Ashwal, Mauritius’taki kayaları inceliyor. Kayalar 3-6 milyon yıllık olsa da 3 milyar yıllık zirkon izi taşıyor. [University of the Witwatersrand]

    Yerçekimi etkisi

    Nature Communications dergisinde yayımlanan araştırmada, Mauritia’nın tespit edilemsini sağlayan bir diğer bulgu yerçekimi olarak belirtildi. Taramalar, Mauritius adası civarındaki yerçekiminin Hint Okyanusu’ndaki diğer bölgelerden daha güçlü olduğunu gösterdi.

    Bölgede yerkabuğunun daha kalın olması ise bir zamanlar yok olan kayıp kıtanın deniz tabanında biriktirdiği materyal olarak açıklandı. Mauritius her ne kadar efsanevi kayıp kıtalar kadar heyecan verici olmasa da, son derece karmaşık bir geçmişe sahip olan Dünyamızın başından geçenler hakkında ufak bir ipucu veriyor.

    EN COK OKUNANLAR

    İlgili Makaleler