Google’ın tekel olma yöntemleri

ABD Federal Ticaret Komisyonu (FTC) tarafından Google’ın rekabet önleyici uygulamalarına karşı başlatılan soruşturmanın raporuna ait detaylar, Wall Street Jornal gazetesi tarafından yayımlandı. Raporda Google’ın kendi ürünlerini öne çıkarmak ve rakiplerini arka planda bırakmak için arama sonuçlarını değiştirdiği belirtildi.

Android için mobil uygulama geliştiren birkaç arkadaşım Google Play’in ‘ranking’ yani sıralama sisteminde ciddi bir sıkıntı olduğu konusundan bana bahsetmişti. Aynı zamanda Google Play’de e-kitabı bulunanlar da aynı konudan fazlasıyla rahatsız olduklarını belirtmişti.

Bahsettikleri sorun, kısaca arama yaptığınız anahtar kelimelerle ilgili olmayan uygulamaların önünüze çıkan listede belirmesiydi. Arama sonuçları ilgisiz, güncellenmemiş ve puanı düşük uygulamalarla karışırken, doğru sonuçları temsil eden uygulamalar sıralamanın aşağılarında kayboluyordu. Dahası, yapılan şikayetlere rağmen Google’ın bu konular hakkında bir işlem yapmadığı ve söz konusu sorunların halen devam ettiği görülüyor.

FTC’nin iki yıl önce sonuçlanan soruşturması hakkında çıkan detaylar arasında, ‘sıralama sistemindeki usulsüzlükler’ de yer alıyor. Google’ın her gün kullandığımız hizmetlerinde yatan ve üzerine basılmayan sorunları tekrar gündeme gelirken, ABD ve Avrupa’da yapılan düzenleme çalışmalarına rağmen Google’a kimin nasıl söz geçireceği belirsiz.

Arama sonuçlarını çarpıtma yöntemi

Avrupa’daki arama motorunun yüzde 90’ına, ABD’de ise yüzde 75’ine sahip olan Google’ın tekel pozisyonunu koruyabilmek için ürünlerinde uyguladığı yöntemler FTC raporunda gözler önüne serildi.

Wall Street Journal tarafından detayları verilen rapora göre, Google kendisine ait alışveriş, seyahat ve yerel iş hizmetlerini öne çıkarırken, rakiplerini bilinçli olarak arka plana attı.

FTC’nin Ocak 2013’te sonlandırdığı ve Google’dan rekabet önleyici eylemlerini son vermesini talep ettiği soruşturmanın, şirketin kulağını çekmekten başka bir işe yaramadığı düşünülüyor.

Google’ın rekabet önleyici eylemlerini artırmasının bir önemli nedeni olarak, 2012’de 12,5 milyar dolar gibi rekor bir fiyatla satın aldığı ancak büyük zarar ettiği Motorola satın alımı gösteriliyor. FTC’nin rekabet bürosu tarafından yapılan araştırmada, Google’ın ‘sıralama kriterlerini değiştirdiğine ve diğer sayfalara ait içeriği sildiğine’ dair delillere ulaşıldı.

Örneğin, seyahat veya gezi için aramalar yaparken, Google Yelp yerine kendi hizmeti olan Zagat üzerinden sonuçlar sunuyor. Dahası, rakip uygulamalara kıyasla daha az popüler olsa da, alışveriş aramalarında Google Shopping kullanıcılara birinci sırada sunuluyor.

Google talepleri kabul etti

FTC, raporun tamamlandığı dönemde Google’ın yıllardır arama sonuçlarında yaptığı değişimlerin internetteki konumunu güçlendirmek değil, kullanıcı tecrübesini artırmak için yapıldığını belirtti.

Uzlaşmacı tavır karşısında arama motoru devi ‘rakiplerinin içeriklerini silmeyi ve kendisine bağlı hizmetleri öne çıkarmayı durduracağını’ kabul etti. Ayrıca, AdWords kullanıcılarını birçok platformda çevrimiçi reklamcılık kampanyaları gerçekleştirmesini sağlayacak imkanlar sunacağını duyurdu.[quote_box_right]Google, kullanıcılarla olan güçlü etkileşimi ve sağduyusu sayesinde ABD’de başlatılan açık internet devriminde önemli bir rol oynayabilir. [/quote_box_right]

Wall Street Journal’da yer alan bilgiye göre, uzlaşmaya rağmen bazı FTC yetkilileri Google’a yönelik yasal işlem başlatılması gerektiğini savundu. Sebep olarak Google’ın rekabet önleyici eylemlerinin tüketicilere zarar vermesi, çevrimiçi arama ve reklam piyasalarında ise yaratıcılığı kısıtlaması gösterildi.

Raporda geçen ifadeye göre, ‘elde edilen deliller en iyi kullanıcı tecrübesini sunarak piyasadaki konumunu korumak isteyen bir firma portresi’ oluşturuyordu. Aynı zamanda, ‘aynı sektörde yer alan rakiplere zarar verici yöntemler uygulayan firmanın arama motoru ve arama motoru reklamcılığında tekel gücünü artırmaya çalıştığı’ sonucuna varıldı.

Değişen bir şey olmayacak (?)

PCMag sitesine açıklama yapan Google baş hukuk müşaviri Kent Walker, ’19 ay süren soruşturmada 9 milyon sayfanın gözden geçirildiğini ve saatlerce ifade alındığını, sonuç olarak FTC yetkilileri ile beş FTC komisyon üyesinin arama sonuçlarının sıralama ve gösterimleri hakkında yasal eylemde bulunmaya gerek bulunmadığına karar verdiklerini’ belirtti.

Walker açıklamasında ‘düzenli olarak arama motoru algoritmalarını değiştirdiklerini ve her yıl 500 üzerinde yapılan değişiklikle kullanıcıların istedikleri sonuca ulaşmasını sağlamayı amaçladıklarını’ ifade etti. Walker, ‘arama motorlarını web sayfaları için değil kullanıcılar için yaptıklarını ve bu amaca odaklanmaları sayesinde geride kalan 10 yılda önemli gelişimlere imza attıklarını’ söyledi.

Ortaya çıkan ‘sessizlik’ Google veya ABD hükümeti adına son derece yorucu soruşturmaların veya yıllar sürecek davaların yaşanmamasını sağlayabilir. Ancak düzenlemesi son derece zor olan internetin çok geç olmadan tamamen şirketlerin kontrolüne düşmemesi için atılan adımlar da mevcut.

Avrupa’da alınan belli kararların ardından ABD’de temelleri atılan açık internet devrimi, uzun yıllar birçok mücadeleye tanık olacak. Öte yandan kullanıcı, girişimci ve geliştirici gibi internetin belkemiğini oluşturan insanların da daha bilinçli bir şekilde hareket etmesi gerekiyor.

Google bir ‘sorun’ değil

ABD basınını kaplayan FTC raporunun gündeme getirdiği bilgileri tartışmak, Google’ı suçlamak veya eleştirmek anlamına gelmiyor. Sadece internetin doğasında oluşan ve benzerleri farklı piyasalarda sıkça görülen sorunlar çatlaklardan sızarak yine karşımıza çıkıyor.

Google, Ar-Ge çalışmalarıyla tıp alanından uzay-havacılığa kadar sadece bir arama motoru değil, dev bir teknoloji firmasına dönüşmüş durumda. Android mobil işletim sistemi bir milyardan fazla insan tarafından kullanılan bir firmanın sunduğu hizmet ve fırsatlarının yanı sıra, dinamikleri son derece hızlı olan internette telif hakkı sorunlarından bilgi kirliliğine kadar çok çeşitli sorun var.

Bu aşamada açık oturumlarıyla kullanıcılar ve politikacılarla bir araya gelmesini bilen Google’ın karşılıklı etkileşimi daha da artırmasında fayda var.