Gökbilimciler Samanyolu’nun ötesinde 2,000 gezegen keşfetti

Oklahoma Üniversitesi araştırmacıları, Einstein’ın Görelilik Teoremi’ne dayanan kütleçekim mercekleme yöntemini kullanarak ilk kez Samanyolu dışında kalan gezegenleri tespit etmeyi başardı. Kütleçekim mercekleme, büyük gök cisimlerinin çekim kuvvetleriyle uzay-zamanı bükmesi sayesinde teleskopların tespit edemeyeceği kadar uzaktaki nesneleri görmemizi sağlıyor. Konu hakkında daha fazla detay ve geçmişteki örnekleri görmek için haber içine serpiştirilen yazılara göz atabilirsiniz.

Süpernova patlaması dörde bölündü

Astrofizikçi Xinyu Dai ve Eduardo Guerras tarafından yapılan çalışmada, kütleçekim merceklemenin görünür kıldığı tam 6 milyar ışık yılı ötedeki RX J1131-1231 adlı kuasar incelendi. Kuasarın görülmesini sağlayan gök cismi ise Dünya’dan 3,8 milyar ışık yılı ötedeki bir galaksi. Galaksinin olağanüstü çekim kuvveti, süper dev bir karadelik olan kuasarın dört görüntüsünü oluşturdu. Karadeliğin etrafındaki materyal (toplanma) diskinin yaydığı anormal ısı sayesinde, X-ray gözlemleri gökbilimcilere bolca veri sundu.

Chandra X-ray Gözlemevi teleskobu ile elde edilen verileri kullanan araştırmacılar, kuasarın ışığında tuhaf enerji değişimleri tespit etti. Bulgular, bu tespitin kütleçekim mercekleme görevi gören galaksideki gezegenlerden kaynaklanabileceğine işaret etti. Nihayetinde, büyüklükleri Ay ile Jüpiter arasında yaklaşık 2,000 gezegenin varlığı ortaya çıkarıldı.

300 trilyon Güneş gücündeki kuasar

“Gezegenleri doğrudan görmek imkansız”

Dai ve ekibi Güneş Sistemi’nin yer aldığı Samanyolu’nun dışında tespit edilen gezegenleri haliyle doğrudan göremedi. Söz konusu gezegenlerin bir önümüzdeki insan ömrü boyunca da görülebileceği çok düşük bir ihtimal. Buna rağmen astronomide mucizelere imza atan kütleçekim mercekleme yönteminin neler yapabileceğine bir kez daha tanık olduk.

Araştırmada yer alan Eduardo Guerras, “Elde edilen sonular eksta-galaktik mercekleme analizlerinin ne kadar güçlü bir yöntem olduğunun kanıtı” ifadesini kullandı. Guerras, “Bu galaksi 3,8 milyar ışık yılı ötede. Buradaki gezegenleri doğrudan görebilmenin en ufak imkanı yok. Bilim-kurgu senaryolarındaki en iyi teleskoplarla bile bunu yapamayız” dedi.

Yine de, elimizdeki imkanlar ve yöntemler milyarlarca ışık yılı ötedeki gezegenlerin tespitini sağlıyor. Gökbilimciler kütleleri hakkında bilgi edindikleri galaktik dış gezegenler hakkında ileride çok daha fazla bilgi toplamayı umuyor.

Einstein’ın teorisi en zorlu sınavı geçmek üzere

Araştırma The Astrophysical Journal dergisinde yayımlandı.