Uluslararası bir araştırma ekibi, son derece zahmetli analizler sonucunda tespit edilen bir Ani Radyo Patlaması’nın (FRB) kaynağını ortaya çıkardıklarını düşünüyor. Yıldızlararası uzayı manyetik ve gaz dolu bir bölgesinden geldiği düşünülen FRB, halen sebebi kesin olarak bilinmeyen kozmik olay hakkında gökbilimcilere yeni bilgiler sunabilir.
Birkaç milisaniye içinde yaşanan radyo dalgası yayılımı, Kanada’nın British Columbia Üniversitesi’nden Kiyoshi Masui ve Güney Afrika’nın KwaZulu-Natal Üniversitesi’nden Jonathan Sievers’in uzun analizleri sonucunda tespit edildi. İkili, radyo teleskoplardan elde edilen verileri astronomi yazılımlarıyla didiklerken milyarlarca ötede yaşanan FRB’yi ortaya çıkardı.
Masui, Nature dergisinde yayımlanan araştırma hakkında, “Bu nadir patlamada ortaya çıkan enerjinin oluşumundan kısa süre sonra yoğun manyetik bir alandan geçtiğini biliyoruz… Bu bilgi, patlamayı tetikleyen kaynağın çevresi ve türü hakkındaki seçenekleri daraltıyor” ifadesini kullandı.
Masui, elde edilen ipuçlarının ışığında, FRB’nin ‘yıldız oluşumuna tanık olan bir nebula veya bir süpernova kalıntısı içinde oluştuğunu’ tahmin ettiklerini söyledi.
Veri madenciliği tespiti kolaylaştırdı
FRB hakkındaki detaylı bilgileri inceleyen araştırmacılar, radyo dalgalarının Fraday etkisine maruz kaldığını tespit etti. Bu tespit, radyo dalgalarının güçlü manyetik bir alandan geçerken spiral bir döngü yaptığını gösterdi.
FRB’nin analizinde yer alan ABD’nin Carnegie Mellon Üniversitesi’nden Jeffrey Peterson, “İnanılmaz karmaşık bir veri dizini içinde FRB’nin tüm özellikleri uyan bu tuhaf sinyali tespit ettik… Faraday etkisine maruz kalmış olması ise bugüne kadar görmediğimiz bir şeydi” ifadesini kullandı.
Gökbilimcilerin Büyük Veri’yi ayıklamasını sağlayan yazılım, FRB’nin aynı zamanda yüklü parçacık içeren gaz kütlesinin iki belirgin bölgesinden geçtiğini gösterdi. ‘Screens’ (ekranlar diyebiliriz) adı verilen bölgeler, FRB’yi Dünya’ya gönderen bir rotaya açılıyordu.
Ekranlar arasındaki etkileşimi inceleyen araştırmacılar, her ikisinin göreli konumunu da tespit etti. Güçlü olan ekranın patlamanın kaynağına çok yakın olduğu (birkaç yüz bin ışık yılı), böylece kaynağın yer aldığı galakside bulunduğu anlaşıldı. FRB’nin ortaya koyduğu özelliklerin nereden geldiği de daha net anlaşıldı: Galaktik merkezi veya patlamanın kaynağını saran bir nebula mevcuttu.
Masui, FRB 110523 adını verdikleri sinyal hakkında elde ettikleri önemli bilgiler sayesinde benzer kozmik olayları daha iyi anlayabileceklerini söyledi. Mausi, elde edilen sonuçlarda kullanılan yazılımın anormal arşiv verisini didiklemekteki başarısının da altını çizdi.
