Göç eden kartalların izlediği rotaları araştırmak isteyen Rus bilim insanları, GPS-GSM takipçili kartalların küresel şebekeleri aşırı kullanımı nedeniyle iflas etti. Yüksek SMS faturasının kaybı, bağış toplanarak karşılandı.
Sibirya merkezli Rusya Yırtıcı Kuş Araştırma ve Koruma Ağı’na (RRRCN) bağlı ornitolojist (kuş bilimcisi) ve gönüllülerden oluşan bir grup, 13 bozkır kartalına (Aquila nipalensis) GPS-GSM takipçisi yerleştirdi. Amaç, kuşların göç yollarına ait harita çıkarmaktı.
Takılan cihazlar, kuşların bulunduğu bölgeyi kapsayan GPS uyduları ile iletişime geçerek koordinatların iç bellekte kayıt altına alınması ile çalışıyor. Kartallar mobil ağ kapsamındaki bir bölgeye girdiklerinde de kayıt eidlen bilgi otomatik olarak SMS yoluyla araştırma ekibine gönderiliyor (günde en fazla dört SMS olmak üzere). Eğer kartallar mobil ağ kapsamındaki bir bölgeye giriş yapmazlarsa, cihazlar tüm SMS mesajlarını sinyal beliren bir bölgeye girene dek saklıyor.
Söz konusu takip sistemi, uzun mesafeler kat ederek göç eden kuşların rotasını çıkarmak için etkin bir yöntem olarak kabul ediliyor. Tek bir sorun dışında: Faturalar.
Yazı İran’da geçirmek çok pahalıya geldi
Bilim insanlarını gafil avlayan, Min adındaki kartal oldu. Beklenenin aksine çok başına buyruk hareket eden Min, yaz boyunca Kazakistan’ın mobil ağ kapsama alanından uzak kaldı. Sinyal alan bir bölgeye girmesi, Ekim’i buldu. Araştırmacılar, yaz boyunca ses alamadıkları Min’in bir anda İran’da geçirdiği günlere ait SMS’leri ile karşılaştı. Min’in beklenen rotasını değiştirip İran’da gezinmesi alışılmışın dışında bir durum değildi ancak SMS faturası patlama yapmıştı.
Araştırma bütçesinin planlamasında, her bir kartalın Kazakistan’dan gönderdiği SMS başına 2 rubleye mal olması bekleniyordu. Ancak İran’dan gelen SMS’ler ücreti 25 katına çıkardı.
Min, İran’da bir atık yok etme tesisi ve birçok farklı alanda günler geçirdi. Ardından, mobil ağ erişimi olan bir bölgeye girdiğinde yaz aylarında biriktirdiği “sürpriz paket” bilim insanlarına dev bir fatura olarak döndü. Min’in günlük maliyeti 100 doları aşmıştı.
Çare: Kitle kaynak fonları
Rus bilim insanları Min’in sürprizinin ardından çareyi kitle kaynak fonlamaya başvurarak buldu. Bağışlar ile 5,000 doların üzerinde yardım toplayan araştırma ekibi, araştırmanın geri kalanını tamamlamak için yeterli kaynağa eriştiklerini belirtti.
Araştırma ekibinde yer alan Helena Shnayder, kampanyalarının başarıya ulaşmasının ardından hislerini sosyal medyada “Büyüleyici” sözüyle ifade etti. Shnayder, “İnsanların durumun aptallığına gülerken aynı zamanda çabamızı anlayıp yardım etmiş olmaları inanılmaz” dedi.
Bozkır kartalı nesli tükenme tehdidi altında olan canlılar arasında. Avrasya’da sayılarında azalma görülen türün küresel popülasyonunun 50,000 civarında olduğu tahmin ediliyor. Araştırmacılar, kartalların yüksek gerilim hatları, avcılar, zehirler ve kaçak avcılar gibi birçok risk faktöründen etkilendiklerini belirtiyor. Avrasya üzerindeki göç yollarını tespit ederek, bilim insanları bozkır kartallarının daha etkin korunmasını amaçlıyor.
