Davos’ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nda (WEF), Türkiye’nin en büyük kültürel miraslarından birini temsil eden Göbeklitepe’nin araştırılması için 20 yıllık bütçe açıklandı. Türkiye Kültür Bakanlığı’nın başını çekeceği proje kapsamında alınan bütçe kazı çalışmalarının yanı sıra büyük bir turist merkezinin yapılmasında kullanılacak.
Hakkında birkaç saat araştırma yapacak herkesi tarih, astronomi ve hayal gücüne boğacak bir miras olan Göbeklitepe, dünyanın insanlar tarafından inşa edilen belki de en eski yapısı. Çeşitli ritüeller için yıldızların konumuna göre inşa edildiği düşünülen antik alan, Mısır Piramit’leri kadar görkemli ve bir o kadar gizemli. Sakladığı soru işaretlerinden bir tanesi, piramitlerden 7,500 sene önce inşa edildiğine inanılan yapıdaki tonlarca ağırlıktaki kayaların nasıl konumlandığı.
Yapılmaları 1000 yıl sürmüş olabilir
GAP turu kapsamında 2011 yazında Göbeklitepe’ye uğramış ve geçtiğimiz yıl vefat eden kazı lideri Klaus Schmidt ile ekibinin çalışmalarına bakma şansı bulmuştum. Scmidt’in kaybının ardından endişe duyduğum Gökbeklitepe yerel ve yabancı yetkililerin gözünde asla önemini yitirmedi ve çalışmalara devam edildi. Küresel politikanın en sıkıcı etkinliklerinden biri olan WEF’te açıklanan yatırım ise ülkemizin adına son derece olumlu.
Schmidt’in 1996’dan bu yana ekibiyle ortaya çıkardığı T şeklindeki dev taş blokların her biri üzerinde hayvan kabartmaları taşıyor. 12 bin yıl öncesinde işlendiği ve yer aldığı tepeye konumlandığı düşünülen taş blokların her biri yaklaşık 5 metre uzunluğunda ve 7 ila 10 ton ağırlığında. 2014’e kadar altı tanesi ortaya çıkarılan sütunların 1,000 yıllık bir süreçte yapılmış olabileceği düşünülüyor.
