Pazar, Aralık 22, 2024
More

    Galaksilerinin merkezinde turlayan iki süper dev kara delik keşfedildi

    Gökbilimciler, Dünya’dan 400 milyon ışık yılı ötede yer alan NGC 7674 galaksisinin merkezini her 100,000 yılda bir turlayan iki süper dev kara delik tespit etti. Kara deliklerin arasındaki mesafenin 1 ışık yılından daha az olduğu belirtildi. Toplam kütleleri Güneş’in 40 milyon katına eşit olan kara delikler, LIGO tesisi tarafından yaydıkları kütleçekim dalgaları sayesinde keşfedildi.

    NGC 7674 merkezinde yapılan keşif, bugüne dek ortaya çıkarılan ikinci çift kara delik sistemini temsil ediyor. İlk çift kara delik sistemi 2006 yılında 0402+379 adı verilen galakside tespit edilmişti. Aralarındaki mesafe 24 ışık yılı olan iki karadeliğin toplam kütlesi 15 milyon Güneş olarak ölçülmüştü.

    Bilinen en yeni ve ‘yakın’ çift kara delik sistemi, National Centre for Radio Astrophysics (NCRA-TIFR) araştırmacısı Kharb ve Dharam Vir Lal ile Rochester Teknoloji Enstitüsü’nden David Merritt tarafından keşfedildi. Yapılan keşif, kütleçekim dalgalarının tespiti ve doğrulanması adına büyük önem taşıyor. Galaksilerin merkezlerinde süper dev kara delikler barındırdıkları biliniyor. Yeni araştırma, galaksilerin merkezlerinde birbirine çok yakın çift kara delikler olabileceğine dair ilk doğrudan gözlemi temsil ediyor. Ayrıca, oldukça nadir olduğu düşünülen bu kozmik yapıların kütleçekim dalgaları oluşturan muhtemel bir kaynak olduğu savını güçlendiriyor.

    İki ölü yıldızın uzay-zamanı büktüğüne dair en büyük kanıt
    Çift kara delik sistemine ait radyo haritası. [LIGO]

    İki kara delik zamanla kaynaşabilir

    Astrofizikçiler, her biri Güneş’in milyonlarca katına sahip kara deliklerden oluşan çift sistemlerin var olabileceğini onlarca yıl öncesinden tahmin ediyordu. Galaksilerin çarpışması sonucunda galaksilerindeki karadeliklerin bir araya gelerek çift sistemler oluşturması fazlasıyla beklenecek bir durum. Her iki karadeliğin de zamanla yayılan kütleçekim dalgalarının etkisiyle tek vücut haline gelebileceği düşünülüyor.

    NGC 7674 merkezinde yer alan çift kara delik sistemi, Çok Uzun Hatlı İnterferometre (VLBI) yöntemi ile ortaya çıkarıldı. Söz konusu yöntem, dünyanın farklı yerlerindeki radyo teleskopları eşzamanlı çalıştırarak tek bir teleskop haline getirebiliyor. Bu yöntem kullanılarak, Samanyolu’nun merkezindeki Sagittarius A* süper dev karadeliğine yönelik ilk optik gözlem gerçekleştirilmişti.

    Samanyolunun merkezindeki kara delik ilk kez doğrudan gözlemlendi

    VLBI sayesinde elde edilen açısal çözünürlük, insan gözünün algılayabileceğinden 10 milyon kat daha yüksek. VLBI ile NGC 7674’ün merkezinde tespit edilen iki farklı radyo dalgası yayılımı ortaya aşağıdaki görüntüyü çıkardı:

    [LIGO]
    David Merritt, çift kara delik sisteminin keşfi sayesinde benzer kozmik yapıların ‘Z-şeklindeki radyo kaynaklarında’ yer alıyor olabileceğini anladıklarını söyledi. Z-şekilli tanımı, iki galaksinin birleşmesi sonucunda aldıkları karmaşık yapı ve kazandıkları çok daha güçlü radyo sinyali yayma kapasitesinden geliyor.

    Araştırma, Nature Astronomy dergisinde yayımlandı.

    Sagittarius A* üzerindeki araştırmaların ardından, astrofizikçiler Einstein’ın Görelilik Teorisi’ni NGC 7674 üzerinde de deneyebilir?

    Einstein’ın teorisi en zorlu sınavı da geçmek üzere

    EN COK OKUNANLAR

    İlgili Makaleler