Fethiye açıklarında dev yumurta küresi bulundu

Sualtı fotoğrafçısı Lütfü Tanrıöver, Fethiye’de yaptığı dalışta çok nadir rastlanan bir görüntüyle karşılaştı.

Okyanusların halen yüzde 75’ini keşfetmemiş olan insanlık sadece 22 metre derinlikte bile inanılmaz görüntülerle karşılaşabiliyor. Lütfü Tanrıöver ve birkaç dalgıç, 9 Temmuz’da yaptıkları dalışta araba büyüklüğünde şeffaf bir küre ile karşılaştı.

Tanrıöver’in Vimeo’da verdiği bilgiye göre, dev küre Fethiye açıklarında görüntülenmiş. Belki de 1982 yapımı filmden esinlenerek ‘The Thing’ adını verdiği videoda, bilim-kurgu filmlerini anımsatan sahnelerin ne olduğu hakkında merakı gideren ilk isim, Smithsonian Doğal Tarih Müzesi’nden Dr. Michael Vecchione oldu. Mürekkep balığı uzmanı olan Vecchione, kürenin balıklar tarafından bırakılan yumurtaları içeren bir kütle olduğunu belirtti. Vecchioni, yumurta küresinin bugüne dek gördükleri arasında en büyüğü olduğunu söyledi.

Yumurtaları döşediğine inanılan balık ise Ommastrephes bartramii. Boyları 1,5 metreye ulaşabilen ve ‘kırmızı uçan mürekkep balığı’ olarak da bilinen canlı, sudan sıçrayarak dokungaçlarını kanat gibi açmasından dolayı bu ismi almış.

Deep Sea News sitesinde yer alan bilgilere göre, Ommastrephes bartramii’nin dokungaçları ‘dişlere sahip olan’ emici açıklıklarla döşeli.

https://vimeo.com/133076936

Türkiye daha şanslı

Neden mi? Çünkü çok daha tehlikeli bir mürekkep balığı türü de kıyılarımıza balık döşemiş olabilirdi. Vecchione’nin geçmişte kaç tane yumurta küresi gördüğü belli değil ama Deep Sea News’a göre Tanrıöver ve arkadaşlarının keşfettiği küre bugüne kadar kayıtlara geçen ikinci örnek.

İlki, denizlerin velociraptor’u (Kretase döneminde yaşamış çevik, yırtıcı dinozor) olarak adlandırılan Humboldt kalamarına ait. Boyu iki metreye kadar çıkan kalamarlar, deri renklerini değiştirerek birbirleriyle iletişim kuruyor ve gruplar halinde geziniyor. İspanyolca ‘kırmızı şeytanlar’ denilen Humboldt kalamarları, papağanınkine benzeyen bir gagaya ve uçan mürekkep balığı gibi dişli emici dokungaçlara sahip. Gagası, kemikleri kırabiliyor ve bu kalamarın insanlara saldırdığı da biliniyor.

California Körfezi’nde 2008 yılında keşfedilen yumurta küresi 3-4 metre uzunluğunda ölçülmüştü. İçerdiği yumurta miktarının ise 600 bin ila 2 milyon arası olduğu tahmin ediliyor. Araştırmanın başında yer alan Danna Staaf’ın baş yazarı olduğu makalede, kürenin yapısı hakkında da ayrıntılı bilgi veriliyor.

Dev kürenin şeklini belirleyen dış katman, embriyoları örten zarı temsil ediyor. Kısaca, dev bir hücreye bakmaktan farksız.

Neden az görülüyor?

Akla gelen sorulardan bir tanesi, milyonlarca yumurta içeren bir kürenin içinden fırlayan bebek balıkların neden kıyılara akın etmemesi ve bu kürelerin neden çok nadir görülmesi.

Dr. Staaf ve meslektaşları her iki sorunun da cevabını biliyor. İlk olarak, yumurta küreleri normalde çok daha derinlerde oluyor. Ancak Fethiye’de yaşandığı gibi nadiren akıntı etkisiyle kıyıya yaklaşabiliyorlar.

İkinci olarak, bu dev küreler sadece üç gün içinde bebek salmaya başlıyor. Yani ortalıkta çok fazla durmuyorlar. Tanrıöver ve arkadaşları da bu açıdan bakıldığında çok iyi bir zamanlamaya imza atarak nadir bir doğa olayını görüntüledi.

Tanrıöver’in Vimeo sayfasında oldukça güzel videolar bulunduğunu da not düşelim.

Not: Daha fazla mürekkep balığı görmek isterseniz bir de buna bakın.