Falcon 9’un okyanusa iniş denemesi yine başarısız

SpaceX’in Falcon-9 roketi, bu akşam TSİ 20.42’de gerçekleştirilen ‘cesur’ ateşlemede küresel okyanusları gözlemleyecek olan Jason-3 uydusunu başarıyla yörüngeye taşıdı. Yeniden kullanılabilir roket, 2016’ın ilk resmi görevinde her zaman olduğu gibi dik iniş denedi. Ateşlendiği Vandenberg uzay hava üssünün açıklarındanki yüzen platforma inmeyi deneyen Falcon-9, SpaceX tarafından yapılan açıklamaya göre ‘ayaklarından birinin kırılması nedeniyle’ inişi başarıyla tamamlayamadı.

Açıklamada, ‘Falcon-9’un başarıyla hedefini tutturmayı başardığı ancak sert bir iniş yaptığı’ ifade edildi. Falcon-9, 2015’te gerçekleştirdiği iki denemede de platforma çakılmıştı.

First stage on target at droneship but looks like hard landing; broke landing leg. Primary mission remains nominal → https://t.co/tdni53IviI

— SpaceX (@SpaceX) January 17, 2016

Elon Musk, ateşlemeden birkaç saat sonra attığı tweet’te Falcon-9’un yana yatmış haldeki fotoğrafını paylaştı.

Well, at least the pieces were bigger this time! Won't be last RUD, but am optimistic about upcoming ship landing. pic.twitter.com/w007TccANJ

— Elon Musk (@elonmusk) January 17, 2016

Jason-3 roketi ise başarıyla yörüngedeki konumuna kilitlendi. Yerden 1,320 kilometre yükseklikte Dünya’nın çevresinde dönecek olan uydu, küresel okyanusları tarayarak meteoroloji analizleri için veri gönderecek.

Second stage re-ignition successful. Jason-3 satellite has been deployed.

— SpaceX (@SpaceX) January 17, 2016

Falcon-9, 22 Aralık 2015’te gerçekleştirilen Orbcomm görevinde 11 uyduyu yörüngeye taşımasının ardından Florida, Cape Canaveral hava üssünün yakınlarındaki piste inmeyi başarmış ve tarihi bir ilke imza atmıştı. Jason-3, günlük güneşlik havalarda yapılan ateşlemelere kıyasla yoğun sis altında gerçekleşti. Falcon-9’un Orbcomm ateşlemesi ise olumsuz hava şartları nedeniyle iki kere ertelenmişti.

Olumsuz hava şartlarına rağmen başarıyla ateşlenen ve ses duvarını aşarak atmosfer dışına yükselen Falcon-9, yüksekliği 4 metreye ulaşan dalgalarla sarsılan platforma inişi deneyerek zoru başarmaya kalkıştı. Ancak sonuç video oyunlarına ilham veren sonla tamamlandı.

Neden okyanus?

Falcon-9, 17 Ocak’ta yapılan ateşleme ile 21’inci kez resmi bir görevde yer almış oldu. Roket, geçtiğimiz yıl Haziran’da yapılan kargo görevinde ateşlemeden kısa süre sonra taşıma yüküyle infilak etmişti.

Uzay-havacılık sektörünün aşmaya çalıştığı birçok zorlukla mücadele eden firmalardan biri olan SpaceX, nihayetinde okyanusa roketlerini indirmeyi başaracak. Ancak yüzen platformlara sorunsuz inişin yüzde 100 başarıyla gerçekleşeceği günler henüz uzak görünüyor.

Yeniden kullanılabilir roketleri kara yerine okyanuslara indirmeyi istemenin ise önemli sebepleri var. Birincisi, ABD’deki ateşlemeler okyanus kıyısındaki üslerde yapılıyor. Böylece kullanılmayacak roket parçaları ve motorları güvenli bir şekilde okyanusa düşüyor, kargo ve mürettebar okyanustan toplanıyor. Lojistik açısından öne çıkan yüzen platformların en önemli özelliği ise maliyeti ciddi ölçüce azaltacak olmaları.

Her biri 60 milyon dolara mal olan ve sadece yakıtı için 200 bin dolar harcanan Falcon 9 gibi roketleri karada taşımak son derece zor. Dahası, yörüngeden karaya inmeleri için roketlerin ek yakıt gerektiren manevra yapmaları, rotalarının buna göre çizilmesi gerekiyor. Okyanuslara iniş ise geri dönüş yolculuğundaki yatay mesafeyi önemli ölçüde azaltıyor.

SpaceX, hava şartları nedeniyle bağlantının koptuğu yüzen platformda çekilen görüntüleri ilerleyen saatlerde yayımlayacak. Elon Musk, Twitter’dan yaptığı açıklamada roketin platforma inmeyi başardığını ancak kırılan ayak nedeniyle devrildiğini belirtti.

However, that was not what prevented it being good. Touchdown speed was ok, but a leg lockout didn't latch, so it tipped over after landing.

— Elon Musk (@elonmusk) January 17, 2016