Skandallar ile anılan Facebook’un kurucu ortaklarından Chris Hughes, sosyal medya ağının orantısız gücünü azaltmak için parçalara ayrılması gerektiğini savundu.
The New York Times’a Facebook ve Mark Zuckerberg’in geldiği nokta hakkında makale kalem alan Facebook kurucu ortaklarıncan Chris Hughes, “Mark’ın eşi benzeri görülmemiş ve Amerikan olmayan bir gücü var” ifadesini kullandı. Hughes, kontrolsüz gücün ortadan kaldırılması için “Facebook’u parçalara ayırmanın vaktinin geldiğini” söyledi.
Uzun bir makale kaleme alan Hughes, geride kalam yıllar içinde Zuckerberg’in Facebook’taki egemen güç haline geldiğini ve milyarlarca insan üzerinde kontrolsüz bir nüfuza sahip olduğunu belirtti. Hughes, Facebook’un girişim ve yenilik rekabetinden, tüketicilere olan ilgiden, gizlilik ve tercihten uzaklaşarak içerik düzenini kontrol altına alan algoritmalar ile sadece büyümeyi hedefleyen bir yapıya büründüğünü ifade etti. Tamamen gözlere yönelen bir reklam odaklı iş modeli benimseyen Facebook’un Zuckerberg’in tam monarşisi altına girdiğini belirten Hughes, Zuck’un “kimsenin kontrol edemeyeceği bir güçle baş başa kaldığını” belirtti.
“Mark hiçbir zaman bir patrona sahip olmayabilir. Ancak kendi gücünün kontrol edilmesi lazım… ABD hükümetinin iki şey yapması gerekiyor: Facebook’un tekelini parçalamak ve firmayı Amerikan halkına daha sorumlu olacak şekilde düzenlemeli.”
Hughes’un tekli Facebook’un Instagram ve WhatsApp sahipliğini kaybetmesinin yanı sıra ABD hükümeti tarafından hazırlanacak yasa veya bir kurum aracılığı ile kontrol altına alınması. Bu tür bir hamle Avrupa’da Mayıs 2018’de devreye giren GDRP yasasına benzetilebilir.
Facebook’un sadece parçalanmasının da yeterli olmayacağını belirten Hughes, ABD Kongresi tarafından yetki verilen bir kurum tarafından teknoloji firmalarının denetim altına alınması gerektiğini vurguladı. Söz konusu kurumun önceliğinin “gizlilik” olması gerektiğinin altını çizen Hughes, “ABD halkına dijital bilgileri üzerinde kontrol verilmeli, aynı zamanda sosyal medya platformları arasında karşılıklı çalışma ortamı oluşturulmalı” dedi.
“Sesini çıkaracak fazla gönüllü yok”
Mark Zuckerberg’in Harvard Üniversitesi’nde oda arkadaşı olan Hughes, Facebook’u 2007’de terk etmiş ve 2012’deki halka arzda yarım milyar dolar gelir elde etmişti. Facebook’u belki de en iyi zamanda terk eden isim olan Hughes, sosyal medya devinin son yıllarda art arda ortaya çıkan skandallarının hiçbirinde yer almadı. Facebook, 2016 ABD Başkanlık Seçimleri’nde Cambridge Analytica tarafından kullanılan algoritmada milyonlarca kullanıcısının bilgilerinin kullanılmasına izin vermişti.
ABD kamuoyunda halen etkileri süren skandalın ardından patlak veren sayısız gizlilik ihlali Zuckerberg’in yönetimine karşı ağır eleştirilerin doğmasına neden olmuştu. Zuckerberg, CEO görevinden alınmasına karşı yapılan çağrılara karşılık hisse çoğunluğunu bulundurduğu için bu hamleden etkilenmemişti. Zuck’a karşı sesini yükselten isimlerin sayısı da Hughes ile artmaya başladı.
Facebook’un ilk yıllarında Zuckerberg için danışmanlık yapan Roger McNamee, bu yıl başında “Zucked” adını verdiği kitabı yayınlamış ve Zuckerberg’i aldığı kararlardan nasıl caydıramadığını anlatmıştı. New York Times tarafından “anti-Facebook manifestosu” olarak adlandırılan kitabı hakkında TechCrunch’a Şubat ayında röportaj veren McNamee, “Doğru mesajcı ben olmayabilirim ama şu noktada öne çıkmayı göz önüne alacak başka gönüllüler görmüyorum” ifadesini kullanmıştı.
Facebook küresek ilişkiler ve iletişim kıdemli başkan yardımcısı Nick Clegg, eleştirilere karşı şu açıklamada bulundu:
“Facebook başarının sorumluluk ile geldiğini biliyor. Ancak bunu başarılı bir Amerikan firmasının parçalara ayrılması gerektiğini söyleyerek vurgulamazsınız. Teknoloji firmalarının sorumluluğunu sağlamaka internette zahmetle hazırlanan yeni kuralların hayata geçirilmesi ile olur. Bu Mark Zuckerberg’in savunduğu görüş ve bu hafta hükümet yetkilileri ile bu konuyu görüşmek için bir araya gelecek.”
Zuck’un hamlesi gayet bayağı ve anlaşılır: Sorumluluğunu sonuna kadar ihlal ederek nihayetinde aşikar hale gelen sorunları genele yaymak ve topu devlete atmak.
