IKEA’da geçirdiğimiz saatlerde hepimizin aklından mutlaka bu işi biraz daha pratiğe dökebilmenin yolunu üretmek geçmiştir. Türkiye’de giderek güçlenen inşaat sektörüyle yükselişe geçen mobilya sanayisi de özellikle yeni evli çiftler için arasından karar vermesi çok fazla opsiyon üretiyor. Teknoloji sağ olsun, yakın gelecekte ev ve mobilya beğenme derdi fazlasıyla kolaylaşacak, hatta fazlasıyla keyif aldığınız bir şekle bürünecek.
Tüketicilerin AR ve VR teknolojilerinden alacağı fayda, firmalar için çok daha fazla olacak dersem sanırım yanılmam. Artık ürünleri en iyi şekilde tanıtmak için sayfalarca katalog, video hazırlamak zorunda kalmayacak, saatlerce dil dökme derdinden kurtulacaksınız. Nasıl mı? Bir haftada hazır olacak firmaya özel uygulamalarınızla.
New York ve İstanbul İTÜ Arı Teknokent’te bürosu bulunan AR Pandora için artırılmış ve sanal gerçeklik yazılımları geliştiren Alper Güler, her iki teknolojinin mobilya ve inşaat sektörü desteğiyle Türkiye’de hızla yayılacağına inanıyor. Saatler süren seçim derdi ve kafa kurcalayan hesaplamalar, tablet bilgisayarlar, akıllı saatler ve VR gözlükleriyle tamamen dijital bir hale bürünecek.
Artırılmış gerçeklik ile taşınabilir yüksek kaliteli modellemeler geliştirdiklerini belirten Güler, 2016’nın gelmesi ve Oculus, Sony, Samsung ve Microsoft gibi birçok firmanın VR yarışını hızlandırmasıyla sanal gerçeklik çözümlerinin de hizmet sektöründe büyük faydalar sağlayacağını belirtti.
Güler, VR’ın kendisine özgü sıkıntılarını aşmak için biraz daha süreye ihtiyacı olduğunu düşünüyor ancak sandığımızdan çok daha kısa bir zaman içinde AR ve VR teknolojileri hayatın her alanına yayılabilir.
Türkiye’de geliştirilen algoritmalar bugün New York’ta hızla yayılıyor. Bir gün fast food restoranlarında sipariş verirken artırılmış gerçeklikle burgerinizin boyunu ölçebilir, mağazaya gitmeden alacağınız elbiseyi üzerinizde deneyebilirsiniz. Güler, ileri teknoloji odaklı sohbetimizde mimari odaklı ürünlerin teknolojide getireceği yenilikleri ve Türkiye’deki beklentileri anlattı:
Artırılmış gerçeklik teknolojisi bir ürün hakkında fiziksel tecrübe olmaksızın kesin bir karara ulaşmamızı sağlıyor diyebilir miyiz?
Kesinlikle evet, arttırılmış geçeklik teknolojisini kullanarak ürünleri kullanacağınız ortamda 3 boyutlu olarak, gerçek boyutunda, doğru renklerle sanki oradaymış gibi gösterebiliyor ve 360 derece inceletebiliyoruz.
Türkiye’de çok hızlı gelişen inşaat ve mobilya sektörlerinde AR teknolojisi ne gibi faydalar sundu?
Son 10 sene içerisinde modüler mobilya markalarının yükselişiyle mobilya secimi yapmak profesyonel yardım gerektiren bir süreç haline geldi. Bir koltuk 100 farklı kumaş rengi, 3 farklı ayak modeli, 8 farklı ayak rengi, 6 farklı kol tipi, yatak özelliği, saklama alan özelliği ile sunuluyor. Fakat genellikle mağazalarda her urun için bir konfigürasyon sergileniyor.
Müşteriler mağazada bilgi aldıktan sonra evlerinde arkadaşları ve aileleriyle fikir alış verisinde bulunuyorlar. Hangi ürünü hangi konfigürasyonda seçtiklerini hatırlamayan alıcılar evlerinde seçtikleri mobilyanın evde nasıl duracağı konusunda uzun soluklu tartışmalar yapıyor.
Pandora olarak burada devreye giriyoruz, mobilya markasının tüm ürünlerini, tüm konfigürasyonlarıyla uygulamamız aracılıyla müşteriye gösteriyoruz. Müşteri istediği ürünleri, istediği konfigürasyonda kendi evi içerisinde görebiliyor veya satışçı mağaza içerisinde urunun farklı konfigürasyonlarla nasıl gözükeceğini anlatabiliyor. Bunun yanında Pazar payını yavaş yavaş arttıran e-ticaret üzerinden mobilya satısı surecinde de alıcılara ayni şekilde yardımcı oluyoruz.
Konu İnşaat Sektörüne geldiğinde de anahtar kelime “hız”. Henüz temeli kazılmamış projeler, mimari model hazırlandıktan sonra dekore edilen ofislerde satışa sunuluyor. Mevcut durumda projelerin tanıtımı için mimari modelin fiziksel maketi yaptırılıyor. Ayrıca reklam için mimari modelden alınan görseller kullanılıyor. Biz Pandora olarak inşaat firmalarına yönelik iki ürün sunuyoruz. Sanal gözlük ve akıllı saat ile birlikte çalışan uygulamamızda, müşteriler sanki inşaatı bitmiş apartmanın içindeymiş gibi kolaylıkla gezebiliyorlar. Akıllı saat sayesinde kollarını kaldırdıklarında, sanal bina içerisinde adım atabiliyor ve bir parmak şaklatması ile değişik katlar veya dinlenme alanlarını inceleyebiliyorlar.
Satış ofislerinde bulunan fiziki model taşınabilir, ilgi çekici ya da etkileşimli değil. Artırılmış gerçeklik teknolojisini kendi yazdığımız akıllı yakınlaşma algoritmasıyla kullanarak, yüksek kalite modelleme yapabiliyoruz, bu şekilde fiziki modelin yerini rahatlıkla alabilecek etkileşimli ve taşınabilir bir mimari model sunuyoruz. Yani müşteriye tanıtım yaparken, bir kaç tuşa basarak müşterinin ilgilendiği evin planını gösterebiliyoruz. Bunları yaparken Apple ve Android üzerinden indirilebilen uygulamamızı inşaat firmasını ziyaret eden müşteriler indirebiliyor ve evlerine gittiklerinde inşaatı derinlemesine inceleyebiliyorlar. Uygulamamız içerisinde mevcut durumda kullanılan, render fotoğraflar ve render videoları da ekliyoruz. Bu şekilde inşaat firması için çok yönlü ve tam bir çözüm sunuyoruz.
AR pazarlama yönteminin tüketici deneyimi ve bilinçliliği adına sunduğu faydalar neler?
Kullanıcıların kişisel telefonları ile firmalarla anında etkileşime geçebilmesi en önemli özelliği arttırılmış gerçeklik teknolojisinin. Videolar ya da fotoğraflar dışında müşteriye ürününüzü gerçek dünyada deneyimleyebileceği bir kanal yaratıyorsunuz. Yarattığınız bu interaktif deneyim surecinde müşterilerin hareketlerini raporlayabiliyor ve geri bildiğim toplayabiliyorsunuz. Yaptığınız reklam harcamasının, mali geri dönüşünü hesaplayabiliyor ve kullanıcı hareketlerini inceleyerek istemi geliştirebiliyorsunuz.
Firmalar AR ve VR pazarlama yöntemlerine ne kadar sıcak bakıyor? ABD ve Türkiye arasında bir kıyaslama yapabilir misiniz?
AR ve VR in kısa geçmişine baktığımızda hayal kırıklığı yaratan birçok proje bulabiliyorsunuz. Birçok sunum ve konuşmada aşağıdaki grafik hakkında bilgi veriyoruz; 2008 yılında artırılmış gerçeklik üzerine yayınlanan ve gelecekte neler yapılacağını anlatan bir çok video sonrasında teknolojiyi yakından takip eden firmalar videolarda gördükleri geleceği ilk günden talep ediyor. Fakat ne telefonların kapasitesi ne de artırılmış gerçeklik teknoloji olarak o talebi karşılayacak düzeyde olmadığından, müşteriler sonuçlardan tatmin olmuyor. 2014 e geldiğimizde müşteri beklentileri düşerken, telefonlar ve artırılmış gerçeklik üzerine yapılan yatırımlar sonuç veriyor ve teknoloji 2008 de vaat ettiği kaliteye yaklaşıyor. Bugün, artırılmış gerçeklik teknoloji olarak, müşteri beklentilerinin üzerinde diyebiliriz. Yani bu sektöre yatırım yapmak için çok uygun bir zaman.
ABD’de şuan operasyonumuz New York’ta bütün hızıyla devam ediyor, müşterilerimizin birçoğuna teknolojiyi biz ilk kez gösteriyoruz veya daha doğru ifade etmek gerekirse görüştüğümüz inşaat ve mobilya markaları artırılmış gerçeklik teknolojisinin farklı alanlarda ufak reklamlar amaçlı uygulamalarını görmüş olsalar bile, kendi sektörleri için bu kalitede bir ürün gördüklerinde heyecanlanıyorlar.
İnşaat sektörü artırılmış gerçeklikte bir adım önde.
Şahsen beni en çok sevindiren yorum Perkins Eastman firmasını ziyaretimde gerçekleşti, Perkins Eastman 32 ülkede operasyonunu yürüten toplam 1000’e yakın çalışanıyla dev bir mimarlık firması. Ayni zamanda New York Türk Konsolosluğu projesini de yürütüyorlar. Yaklaşık 50 kişiye yaptığımız sunum sonrasında, New York ofisinde çalışan Mimar TJ, “Dünyanın merkezinde birçok mimar ve mühendisin çalıştığı dünyanın en önemli mimarlık firmasına, Türkiye’den getirdiğin uygulamayı gösterdin ve hepimizi etkiledin, tebrik ederim. New York Türk Konsolosluğu proje yöneticisine bizzat bu uygulamayı yaptırmasını söyleyeceğim”
Türkiye’de ayni şekilde bir çok firma ile görüşüyoruz, genelde güzel geri dönüşler alıyoruz. İki Pazar arasında müşteri beklentisi veya yorumlar çok değişmiyor. Zaman zaman, “Bunu 2 sene önce IKEA yapmıştı” gibi yorumlar duyuyor olsak bile, yıllık cirosu 30 milyar olan ve araştırma geliştirme projelerine milyon dolarlar ayıran bir şirketin hayata geçirdiği projeyi, makul fiyatlara herhangi bir mobilya firmasına sunabilmek bence iyi bir adım.
Sizden en çok talep edilen hizmet/hizmetler hangisi? Bu talebin arkasındaki dinamikler nedir?
İnşaat uygulamamız bir tık önde diyebiliriz, inşaat sektöründe her gün yeni bir proje satışa başlıyor, bu inşaat firmaları arasında rekabete dolayısıyla reklam fikirlerine ve harcamalarına yansıyor. 3D mimari çizimi hazır olan bir firma için 5 gün içerisinde uygulamayı tamamlıyoruz. Apple Store ve Google Play da yer alması için geçen 7 gün sonrasında firma uygulaması devreye giriyor. Şirketin tümünü ilgilendiren bir karar olmaması ve diğer reklam harcamalarının yanında büyük bir yer tutmaması nedeniyle kolay verilen bir karar oluyor.
Mobilya tarafında ise, artırılmış gerçeklik uygulaması yapmak tüm şirketi etkileyen bir karar. Yukarıda bahsettiğimiz modüler mobilya çözümlerini sistemde tanımlamak zaman alan bir süreç. Bunun için bir otomasyon yarattık bu şekilde müşteriler tanımlamalarını kendileri yapabiliyor fakat 1 milyon farklı kombinasyonu olan firmalar için gerçekten kolay verilen bir karar değil. Türkiye ve ABD arasında gözümüze çarpan en büyük fark, ABD’de genelde firmaların kendi ürünleri için yüksek kalite 3D modelleri hazır oluyor. Bu modelleri mimarlar ve iç mimarlar kendi modellerinde kolaylıkla kullanabiliyor ve geri dönüş sağlıyorlar. Türkiye’de birçok firmanın bu konuda yatırım yapmadığını görüyoruz.
İncelenen bina veya mobilyaların ölçüleri, kullanılan malzeme kalitesi ve güvenlik gibi detaylar AR teknolojisiyle sunulabiliyor mu? Tamamlanması gereken eksikler neler?
AR bahsettiğiniz şekilde ölçüler, malzeme ve güvenlik gibi detaylı bilgileri müşteriye aktarma konusunda gerçekten çok başarılı bir teknoloji. Etkileşimli ara yüzü sayesinde, müşteri bina veya mobilya üzerinde bulunan detay tuşuna basarak, urunun üretiminden güvenliğine kadar bilgi alabiliyor.
AR ve VR teknolojileri şu an internet üzerinden bir etkileşimde değil. Yani USA da bulunan bir firma için Türkiye’den sunum yaparken, biz grafiği dolaşırken eşzamanlı karşı taraf bizim hareketlerimizi göremiyor. Yakın zamanda internet üzerinden AR tabanlı çözümler yaptıkça, ayni sunum yapar gibi müşteriler bizim hareketlerimizi görebilecek.
VR başlıklarının 2016’da son tüketiciye sunulmasıyla pazarlama ve ürün geliştirme alanında ne gibi değişimler göreceğiz?
Samsung VR gözlüklerde yazılımcılar için sunduğu 199 dolarlık fiyatını son kullanıcılar için 99 dolara sunarak, pazarda önemli oyunculardan biri olacağını şimdiden gösterdi.
Facebook Oculus yatırımı ile VR ve AR sektöründe yer alacağı konusunda ciddiyetini göstermişti. Geçen hafta Mark Zuckerberg’in San Francisco da bir VR etkinliğinde yaptığı konuşma ile sektörde Facebook’un da öncülerden olacağını net bir şekilde anladık. Bu habere olan ilgiden, 2016 ilk çeyreğinde son kullanıcıya satışa çıkacak Oculus Rift ve yeni tasarlanan kumandasının da pazarda büyük ilgi oluşturacağına kesin gözüyle bakabiliriz.
“Sanal gerçekliğin tam anlamıyla hayatımızı yöneteceğine inanmıyorum.”
2 büyük öne çıkan oyuncunun ve takip eden birçok firmanın adımlarıyla sanal gerçeklik gözlükleri pazarının çok büyüyeceğine şüphe yok. Hem ev kullanıcıları hem de bu gözlükler için yapılacak çok ticari uygulama hayatımıza girecek. Ev kullanıcıları için öncelikle film izleme ve oyun oynama alışkanlıklarında birçok yenilik getirecek. Ticari uygulamalar tarafında 360 derece videoların giderek yaygınlaşmasıyla VR gözlüklere uygun birçok tanıtım yapılacağını düşünüyorum.
Türkiye’nin AR ve VR alanındaki çalışmalarını nasıl değerlendiriyorsunuz? Neler yapılması lazım?
Ülkemizde henüz AR ve VR alanlarinda ciddi yatırımlarla ilerleyen yerli firma yok denecek kadar az. Türkiye’den çok güzel uygulamalar ve sistemler görüyoruz, bunun yanında 2016 içerisinde yeni girişimlerle bir çok yeni firmanın doğacağını düşünüyoruz.
Araştırma geliştirme için çok alan var, pazara bir çok yeni ürün geliyor, bu ürünlerin hepsi için uygulama geliştirmek istiyoruz fakat araştırma geliştirme için bizim gibi ufak ve orta ölçekli şirketlerde kaynak ayırmak çok zor oluyor. Su an Intel ile RealSense ürünü için Türkiye’den geliştirici olarak cihaz alan ilk firmayız, bu alanda araştırmalarımıza hız vermek istiyoruz. Bunun dışında Microsoft Hololens için yazılımcı olarak başvurup, geliştirmelere başlamak istiyoruz. Bütün bu ürünler üzerinde çalışma yapmak için uzun süreli yatırım yapmak gerekiyor.
Sektör Dünya çapında çok yeni ve her gün gelişiyor. Geç kalınmadan doğru kaynakların doğru kanallara sağlanmasıyla ülkemizden AR ve VR konusunda Dünya çapında firmalar çıkabileceğini düşünüyorum.
AR – VR sektörü dışında tüm yazılım sektörünü düşündüğümüzde yurt dışı pazara açılmak çok mühim. Kalite olarak çok üstün yazılımlar yapıyoruz fakat pazarlama konusunda gelişmeye ve desteklenmeye ihtiyaç duyduğumuza inanıyorum.
AR ve VR teknolojilerinde 2020’yi gözünüzde nasıl canlandırıyorsunuz? Fast food restoranlarında veya toplu taşımada bile kullanacak mıyız?
2016 dan itibaren AR ve VR uygulamaları hayatimizin her alanına girmeye başlayacak. Su an bu teknolojiyi iPhone’un ilk çıktığı günlere benzetiyorum. 2007 den bu zamana kadar her yıl hayatımız giren uygulamalar sayesinde is yapış hatta yasam şekillerimiz değişti.
Karışık gerçeklik (mixed reality) gerçek dünya ile sanal dünya arasında bir bağ kuran uygulamalar hayatımıza girecek. Aramızda olmayan bir sanatçının veya başka bir ülkede olan sanatçının canlıymış gibi konserine gidebileceğiz. Üşengeç olanlar sanal gerçeklik gözlükleriyle canlı 360 derece kamera bağlantıları sayesinde, konsere evlerinden katılabilecek.
Sanal gerçeklik için internet üzerinden bağlantı geliştikçe, sosyal ağlar sanal gerçeklik üzerine taşınacak. Kendi yarattığınız avalar ile sanal dünyada, sosyal ağlarda yer alabileceksiniz.
2020 olmasa da 2030’a yaklaştıkça, görüntünün yanına 3D ses, koku ve dokunma gibi özelliklerin eklenmesiyle gerçek dünyadan tamamen ayrılıp sanal dünyada zaman geçirebileceğiz. Hastane de son günlerini yasayan biri, kendini en sevdiği yerde hissedebilecek.
Bu kadar değişim olurken, bir çok kişi bu sanal dünya da olmak isteyecek mi? İnsanlar sanal dünyada kalıp gerçek dünya ile iletişimini azaltacak mi konuları çok tartışılıyor. Şahsen, sanal gerçekliğin tam anlamıyla hayatımızı yöneteceğine inanmıyorum, en uç noktasında Star Trek de olduğu gibi bir oda veya cihaz aracılıyla ihtiyaç veya eğlenmek için sanal gerçeklik kullanılacak.