- NASA Juno görevinde elde edilen veriler aracılığıyla ulaşılan en yeni bulgular, gaz devinin buzul uydularından Europa’nın her gün yaklaşık 1,000 ton oksijen ürettiğine işaret etti.
- Her ne kadar bilim insanlarının beklediği miktarın altında kalsa da, tespit edilen oksijen yoğunluğunun bir milyon insanın hayatta kalmasına yeterli olacağı belirtildi.
- Bu sene ateşlenecek ve 2030’da Jüpiter yörüngesine ulaşacak Clipper görevi ile Europa’nın yaşanabilirliği hakkında kesin bulgular elde edilmesi umuluyor.
Jüpiter’in buzul uydusu Europa’nın yüzeyine gaz devinden saçılan iyon yüklü parçacıklar çarptığında su molekülleri hidrojen ve oksijen olarak ayrılıyor. Mart 2023 başında yayımlanan en son araştırmada, Europa’nın yüzeyinde oluşan elementlerin derinlere inebileceği ve yüzey altında yaşamı destekleyebileceği belirtildi. Araştırmanın sonuçları Nature Astronomy dergisinde yayımlandı.
Galileo tarafından tespit edilen en küçük uyduyu temsil eden Europa (Ay kadar) o kadar ince bir atmosfere sahip ki, astronomlar tarafından atmosferden çok ekzosfer (exosphere) olarak tanımlanıyor (Dünya atmosferinin en ince dış tabakası da aynı ismi taşıyor). Europa’nın yüzeyinde en çok bulunan elementler su buharı izleri taşıyan oksijen ve hidrojen. Dünya’daki gibi bitkiler tarafından değil ancak Jüpiter’den saçılan kozmik materyallerin yüzeydeki buzu parçamalası ile oluşan oksijen, uydunun zamanla su yoğunluğunu kaybeden bir kartopuna benzetilmesine yol açıyor.
Juno tarafından toplanan en yeni verilere göre, Europa’da saniyede yaklaşık 12 gr oksijen üretiliyor. Bu da 24 saat içinde 1,000 ton demek.
Juno, araştırmaya ait verileri 29 Eylül 2022 tarihinde, Joavian Auroral Distributions Experiment (JADE) cihazı ile yüzeyden 354 km yükselikte topladı. Ortaya çıkan oksijenin Europa’nın derinliklerinde okyanusa da ulaştığı düşünülse de, bu miktarın ne kadar olduğu ve yaşamı ne kadar destekleyebileceği belirsiz. Dahası, Dünya’da olduğu gibi Europa’nın okyanusunda da oksijen ihtiyacı olmadan yaşayabilen organizmalar bulunabilir.
Europa’nın yüzeyindeki karbondioksit kalıntılarının okyanusundan geliyor olabileceği ve bu bulgunun yaşam ihtimaline işaret ettiği ifade edildi. Clipper görevi, buzul uydunun oksijen miktarı ve yaşanabilirliği hakkında kesin bilgiler toplamaya çalışacak ve insanlık için muhtemel bir kolonileşme sürecinin önünü açacak.
Kaynak: Earthsky.org
Görseller: NASA
