Avrupa Uzay Ajansı’na (ESA) bağlı Mars Express uydusu, Kızıl Gezegen’in yüzeyindeki antik bir yanardağın eteklerinde yer alan yara izine dair en net görüntüleri çekti.
Mars’ın Valles Marineris olarak bilinen 4.000 kilometre uzunluğundaki dev kanyonunun yanı sıra, yüzeyinde birçok ilginç ve yeni gözlemlenen jeolojik oluşumlar mevcut. Bunlardan bir tanesi, yakın zamanda ESA Mars Express tarafından görüntülenen, 600 kilometre uzunluğundaki bir çiziği andıran Aganippe Fossa.
Aganippe Fossa, Mars’ın en büyük yanardağlarından birini temsil eden Arsia Mons’un eteklerinde yer alıyor. Arsia Mons’un bulunduğu bölge, Tharsis olarak biliniyor ve Mars’ın diğer büyük antik volkanlarından bazılarını içeriyor. Bunlar arasında Güneş Sistemi’nin bilinen en yüksek dağı olarak bilinen (20 kilometrenin üzerinde) Olympus Mons da yer alıyor.
Arsia Mons, 435 kilometre çapında ve yaklaşık 9 kilometre uzunluğunda. Dünya’daki uyku halindeki en yüksek yanardağı ise Arjantin-Şili sınırında yer alan Ojos del Salado (7 kilometrenin biraz altında kalıyor).
Aganippe Fossa’nın nasıl oluştuğu kesin olarak bilinmese de, Tharsis yanardağlarının dev kütlesi altında sıkışan lavların antik zamanlarda yükselerek Mars yerkabuğunu esneterek çatlatması ile ortaya çıktığı tahmin ediliyor.
Mars Express HRSC kamerası ile elde edilen yukarıdaki görüntüde, düzensiz beliren tepeler ve vadilerin oluşturduğu kayalık alanlar ile daha alçak yamaçlar ve kayalık enkazlar görülüyor. Aşağıdaki görüntü ise Aganippe Fossa’nın topografya haritasını temsil ediyor.
Arsia Mons’un etrafını saran 100,000 kilometre karelik yarıçapta yüzey genel olarak yukarıda tanımlanan yapılardan oluşuyor. Mars’ın kum fırtınalarının da belli bölgelere karanlık ve daha açık renkte beliren farklı yoğunluklarda materyal taşıdığı biliniyor.
Mars yörüngesinde 2003’ten bu yana görev yapan Mars Express, Kızıl Gezegen’in atmosferini ve yüzeyini incelediği gibi mineral haritasını çıkarıyor.
Agrippe Fossa’nın detaylı haritası.
Ana ve makale içi görseller: ESA
