En yakın süper-Dünya ‘koltuğun yanında’ bulundu

Spitzer Uzay Teleskobu, Dünya’ya en yakın dış gezegeni tespit etti. 21 ışık yılı mesafedeki gezegenin kütlesi Dünya’da 4,5 kat fazla.

Kızılötesi radyasyonu gözlemleyerek keşiflerde bulunan Spitzer, Koltuk (Cassiopeia) Takımyıldızı’nda Dünya’ya en yakın dış gezegeni ve aynı zamanda süper-Dünya’yı tespit etti.

HD 219134b adı verilen gezegen, ‘W’ şeklindeki takımyıldızın kenarında yer alıyor. Takımyıldız görünümüyle kısaca ‘W’ olarak da adlandırılırken, Yunan mitolojisinde Kraliçe Cassiopeia’yı çağrıştırdığı için ‘Kraliçe Takımyıldızı’ da deniyor.

Kütlesi Dünya’dan 4,5 kat, genişliği ise 1,6 kat daha fazla olan HD 219134b, bu özellikleriyle kayalık bir gezegen olma ihtimalini fazlasıyla artırıyor. Buna rağmen yıldızına fazlasıyla yakın olmasından dolayı yaşam ihtimali bulundurmuyor. Yine de, gökbilimciler tarafından çok değerli bir veri bankası olarak kabul ediliyor.

HD 219134b’yi özel kılan, Dünya’ya en yakın ‘geçiş yapan’ gezgen olması. Yani, yer teleskopları ile doğrudan görülmeyen gezegen, yıldızı önünden geçerken oluşturduğu izle görülebiliyor. Bu özelliği, 14 ışık yılı uzaklıkta yer alan ancak iz bırakmayan diğer bir gezegenden ayrı kılıyor.

NASA Jet İtiş Gücü Laboratuvarı’ndan (JPL) Michael Werner, “Bu tür gezegenler altında değerinde çünkü çok geniş ölçekte değerlendirilebilirler… HD 219134b, gelecek yıllarda üzerinde en çok çalışılacak gök cisimlerinden biri olacak” ifadesini kullandı.

NASA, HD 219134b’nin tahmini görünümü içeren video hazırladı:

‘James Webb için en iyi hedeflerden biri’

İlk olarak Kanarya Adaları’ndaki Galileo Ulusal Teleskobu’ndaki HARPS-North donanımıyla tespit edilen HD 219134b’nin varlığı, Spitzer tarafından kolayca doğrulandı. Yıldızı etrafındaki bir dönüşü üç günde tamamlayan süper-Dünya, bu sayede tespiti ve doğrulanması kolay bir iz bırakıyor.

Astronomy & Astrophysics dergisinde yayımlanacak keşifte yer alan  Ati Motalebi, HD 219134b’nin 2018’de göreve başlaması planlanan James Webb Uzay Teleskobu (JWST) için ideal bir hedef olacağını belirtti. Cenevre Gözlemevi’nde araştırmalar yapan Motalebi, James Webb ve yeni nesil yer teleskopları sayesinde sadece tahminlere dayalı görüntüsü oluşturulan gezegenleri detaylı bir şekilde inceleyebileceklerini belirtti.

HD 219134 sisteminde, HD 219134b’nin yanı sıra üç gezegen daha yer alıyor. Dünya’dan en az 2,7 kat daha büyük olan bir tanesinin yörünge süresi 6,8 gün. Bir diğeri 47 günde yıldızını turluyor. Dünya’dan 62 kat büyük olan en uzaktaki ise bir dönüşünü 1190 günde tamamlıyor. Kısaca her biri yaşanabilir bölgenin sınırları dışında bulunuyor.

Dünya’dan 207 milyon kilometre ötede bulunan Spitzer, bugüne kadar birçok önemli keşifte rol oynadığı gibi, diğer uzay teleskobu ve yer gözlemlerinin elde ettiği veriyi güçlendiriyor. 12 yıldır gökyüzünde gezinen 4 metrelik teleskop, enerjisini güneş panellerinden aldığı için daha uzun yıllar görev yapması planlanıyor.

Spitzer, yakın zaman içinde en uzak galaksi EGS-zs8-1 ve en uzak dış gezegenin keşfinde görev almıştı.