Pazar, Aralık 22, 2024
More

    Curiosity’nin yolculuğunu anlatan mükemmel panorama

    Nükleer keşif robotu Curiosity, radyasyon ve zorlu araziye bana mısın demeden beş yılı aşkın süreçte 18 kilometrelik bir yolu geride bıraktı. Keşif aracı, Gale Krateri’nin merkezindeki Sharp Dağı’nın sağ kanadında kalan “Vera Rubin Yamacı”nda çektiği görüntüler ile bugüne kadar kat ettiği noktaları tek bir panaromada topladı. Panoramanın kuzeyindeki bir tepe, Gale Krateri’nin dışında kalan, 85 kilometre ötedeki bir tepeyi gösteriyor. Ufuk çizgisinin büyük kısmı ise Curiosity’nin bulunduğu noktadan yaklaşık 2 kilometre mesafedeki krater duvarından oluşuyor.

    Panoramayı oluşturan fotoğraflar, Curiosity üç ay önce Vera Rubin Yamacı’nın eteklerinde mola verdiğinde Mastcam tarafından çekildi. Keşif aracı, yamacın güney kısmına adım adım ilerleyerek bölgenin jeolojik yapısını incelemişti.

    Mastcam tarafından 25 Ekim 2017’de çekilen fotoğraflarla oluşturulan panorama, Gale Krateri’ni gösteriyor. [ NASA/JPL-Caltech/MSSS]

    Curiosity Mars jeolojisine ait en net fotoğrafları gönderdi

    Panoramada neler var?

    Curiosity’nin Ağustos 2012’de indiği nokta net olarak görülmese de, adı aklımızda kalan Yellowknife Bay (Sarı Bıçak Körfezi) görülebiliyor. Burası, Curiosity’nin 2013’te antik nehir yatağı kalıntılarına rastladığı nokta. Aynı zamanda, burada toplanan numuneler Mars’ın antik zamanlarında mikrobiyolojik yaşam barındırdığına işaret eden kimyasal maddelerin izlerini ortaya çıkarmıştı.

    Curosity, “Kimberley” ve “Murrey Buttes” gibi yol üzerinde geride bıraktığı noktaları güneybatıdan kuzeybatıya doğru görüntülediği panorama için Mastcam üzerindeki iki lensi kullandı. Bunlar kameranın sol gözünü temsil eden 34-mm ile sağ gözü temsil eden 100-mm’lik lens.

    Fotoğrafların çekildiği nokta ise Curiosity’nin Gale Krateri’ne iniş yaptığı noktadan 327 metre yüksekte kalıyor. Keşif aracı, gözlem yaptığı noktadan ayrıldıktan sonra 26 metre daha tırmandı. Bir sonraki hedef, yeniden sondaja başlayacağı “Clay Unit.” Bölge ismini, barındırdığı kil minerallerinden alıyor.

    Panoramanın yüksek çözünürlüklü versiyonuna bakmak isterseniz tıklayın.

    Curiosity teker hasarına rağmen tırmanışa devam ediyor

    Gale Krateri’nde Curiosity’nin izlediği rota. [ NASA/JPL-Caltech/MSSS]

    Rekor veri aktarımı

    Curiosity, 22 Ocak günü MAVEN uydusu aracılığıyla Dünya’ya 1 Gigabit veri göndererek tek seferde Mars’tan gönderdiği veri miktarında rekor kırdı. O gün gerçekleştirilen 1,006 megabitlik veri aktarımı, bir önceki üst limit olan 840 megabiti geride bıraktı.

    Curiosity’nin Dünya’ya ilettiği verilerin büyük kısmı Mars Yörünge Kaşifi (MRO) ve Mars Odyssey uyduları tarafından aktarılıyor. Her iki uydu, kutup bölgelerinin üzerinden geçen neredeyse dairesel yörüngelere sahip. MAVEN ise eliptik bir yörünge izliyor ve Mars’a en uzak olduğu nokta, en yakın olduğu noktadan 40 kat daha uzak. Bu sayede Mars atmosferini daha iyi analiz edebilse de veri aktarım kapasitesi düşüyor. Ancak Mars’a yakınlaştığı yörünge hareketi esnasında Curiosity’nin üzerinden geçiyorsa, veri aktarımı da ona düşüyor.

    Curiosity, veri aktarımının ardından kayalık bölgeden numune toplamaya devam edecek ve bir yıldan uzun bir süre sonra sondaj gerçekleştirecek. Keşif aracı bugüne kadar başarıyla analizlerle sonuçlandırdığı 15 sondaj gerçekleştirdi. 2016 sonlarında Curiosity’nin matkabında yaşanan teknik arıza sondajları durdurmuştu. NASA Jet İtki Laboratuvarı’nda yapılan çalışmalarda teknik arızaya neden olan kısmı bypass ederek sondaj yapmayı sağlayacak yöntem geliştirildi. Bu sayede Mars yüzeyinden yeni sondaj fotoğrafları almamız yakındır.

    Marslı filmindeki yerlerin gerçek fotoğrafları

    ESA Mars Express uydusu tarafından çekilen görüntü, Gale Krateri’nin kuzeybatı kısmı ile ötesindeki bölgeleri gösteriyor. [ESA/DLR/FU Berlin/NASA/JPL-Caltech]

    EN COK OKUNANLAR

    İlgili Makaleler