Curiosity teker hasarına rağmen tırmanışa devam ediyor

Yıldızlararası galakside gezinmeye devam eden Voyager ikizlerinden, reaksiyon tekerleri bozulmasına rağmen keşiflerine devam eden Kepler’e ve geçtiğimiz günlerde 26 yaşına basan Hubble Uzay Teleskobu’na kadar Dünya dışında astronominin çok sayıda önemli elçisi bulunuyor. Bunlardan biri de uzay boşluğunda olmasa da karadaki en zorlu görevlerden birini yürüten Curiosity.

Curiosity’nin tekerlerinde yaşanan hasarın ulaştığı ciddi boyut birkaç ay önce gündeme gelmişti. SUV büyüklüğündeki keşif aracı Mars’ta geride kalan 44 ayın ardından 5 kilometrelik Sharp Dağı’nın en zorlu araziye sahip yerlerinden ‘Naukluft Platosu’na ulaştı.

Naukluft Platosu, milyonlarca yıllık rüzgar erozyonuyla bozulmuş kaya zemine sahip. Curiostiy, oldukça engebeli arazide yaklaşık 400 metre daha ilerleyerek batısında kalan düz ve jeolojik zenginliği yüksek alana ulaşmaya çalışıyor.

NASA’yı endişelendiren durum ise Curiosity’nin giderek daha fazla zarar gören tekerleri. Curiosity ekibi ilk olarak 2013’te göze çarpmaya başlayan delik ve yırtıkların artmaması için keşif aracını daha uzun ama güvenli bir rotadan Sharp Dağı’nın tabanına sürmeye başladı. Dünya’da yapılan oldukça kapsamlı sağlamlık testlerinin geri dönüşü de bu süre içinde fazlasıyla alınmışa benziyor.

NASA Jet İtki Laboratuvarı’nda görevli olan Steve Lee, ‘yırtık ve delikleri dikkatli bir şekilde takip ettiklerini ve hasarın Dünya’da yapılan testlerle uyumlu bir süreçte ortaya çıktığını’ belirtti. Curiosity ekibinde yardımcı proje müdürü olan Lee, ‘uzun dönem planlar değerlendirildiğinde Curiosity’nin Sharp Dağı’na ulaşmayı başaracağını’ belirtti.

Mars’ın en yüksek noktasından fotoğraflarNaukluft Platosu’na varışta yapılan değerlendirmeler, yeni navigasyon planları için Curiosity’nin rotasını uzatmanın tekerlere zarar vermediğini belirtti. Curiosity, gösterdiği dirençle Mars’a ayak bastığı Ağustos 2012’den bu yana eriştiği en yüksek noktaya vardı. Başarısını, birbirinden güzel Mars panoramaları çekerek kutladı:

Mast kamerasıyla çekilen kareler, kumtaşı zeminde rüzgarın etkisiyle oluşan yapıları gösteriyor. Sharp Dağı’nın merkezinde yer aldığı ve Curiosity’nin iniş yaptığı 154 kilometre çapındaki Gale Krateri’nin sıradağlar gibi yükselen kenarları da görülebiliyor (Naukluft Platosu’nda çekilen fotoğraflara bakmak için tıklayın).

1 of 2

Curiosity’nin Naukluft’tan indikten sonra Sharp’a giden yolda inceleyeceği üç jeolojik alan bulunuyor. Curiosity görevi başlamadan tespit edilmiş bu alanlardan ilki, kil minerellerinin bol olduğu bir alan olacak. Ardından, hematit olarak bilinen demir-oksit zengini mineral içeren bir bölgeye geçecek.Hematit (kan taşı) varlığı, yörüngeden yapılan uydu gözlemleriyle tespit edilmişti.

Curiosity, en son durağında daha yüksek bir zeminde kalan sülfat zengini bir alanı inceleyecek. Burada yapılacak analizler, Mars’ın antik zamanlarında mikrobiyolojik yaşamı destekleyen şartlara sahip olup olmadığına odaklanacak.

Zarar ne boyutta?

Curiosity’nin her bir tekerleği yaklaşık 20 cm çapında ve 40 cm genişliğinde. Katı alüminyum iskelete sahip olan tekerler, bozuk para kalınlığında metal kaplamaya sahip. Tekerler üzerindeki 19 zigzag şekilli yapılar, tekerlerin yüzeyinden yaklaşık 80 mm dışa uzanıyor. Palet tırnağı (grouser) adı verilen yapılar Curiosity’nin ağırlığını dengelediği gibi bozuk arazide başarıyla yol almasını sağlıyor.

Curiosity’nin tekerleri her 500 metrede bir çekilen fotoğraflarla dikkatlice inceleniyor. Mevuct zararın sadece metal kaplamaya zarar verdiği ve palet tırnaklarının hasar görmediği belirtiliyor. Dünya’daki testlere göre, her tekerde üç palet tırnağının kırılması, teker ömrünün yüzde 60 azaldığı anlamına geliyor.

Curiosity Ağustos 2012’den bu yana Mars yüzeyinde 12,7 kilometre mesafe aldı. Keşif aracının sülfat zengini bölgeye varması için önünde 7,5 km’lik yolu bulunuyor. NASA, araştırma yapılacak her üç bölgede palet tırnaklarının hasar görmemesini bekliyor.