Çin, Ay’ın öteki yüzünde görev yapan Chang’e 3 kondusu ve Yutu keşif aracının uyku modundan çıkarak kendilerine eşlik eden uydu ile tekrar bağlantı kurduklarını açıkları.
Chang’e 3 ve Yutu 2, 9 Haziran’da uyku moduna girdikten sonra tekrar görevlerinin başına döndü. Çin Bilim Akademisi tarafından yapılan açıklamada, her iki uzay aracının 27 Haziran’da faaliyete geçtiği ve “normal çalışma durumunda” oldukları ifade edildi.
Chang’e 3 ve Yutu 2, bir gün ve gecenin 14.5 Dünya günü sürdüğü Ay’da bir haftayı geride bıraktı. Her iki uzay aracı, güneş panellerinin işlevsiz kaldığı gece vaktinde aşırı soğuklardan korunmak için devre dışı bırakılıyor. Geceleri Ay’ın yüzeyindeki sıcaklık -190 dereceye kadar düşebiliyor.
3 Ocak 2019’da Ay yüzeyine inen Chang’e 3 ve Yutu 2’nin görev süreleri maksimum Mart 2019 olarak belirlenmişti. Her ikisi de son derece dirençli çıkan uzay araçları, Ay’ın güney kutup bölgesinde yer alan Von Karman kraterindeki görevlerine devam ediyor. Yutu 2 (nam-ı diğer Yeşim Tavşan) bugüne kadar Ay yüzeyinde 212 metre mesafe kat etti.
Çince kaynaklardan bilgiler aktaran SpaceNews’ten Andrew Jones ise zorlukların devam ettiğini belirtti:
“Yutu 2 sürüş günlüğüne göre, keşif aracı Ay’daki altıncı günde Queqiao (Saksağan Köprüsü anlamına geliyor) uydusu ile iletişim aksaklığı yaşadı. Dünya-Ay ikinci Langrange noktasında konumlanan uydu, Chang’e ve Yutu 2’nin verilerini Dünya’ya aktarıyor. Uydu, yer istasyonları ile Ay’ın Dünya’ya hiçbir zaman dönük olmayan bölgesi arasındaki iletişimi sağlamak için kullanılıyor.
Yaşanan sıkıntı Yutu 2 ile telemetri ve baplantı kaybına yol açtı. Analizler bir kozmik ışının keşif aracının mikroçipine isabet ettiği gösterdi ancak sorun hızlıca çözüldü. Yaşanan sıkıntılar, uzay ortamının ne kadar karmaşık ve değişken olduğunu hatırlatıyor.”
LRO Çin’in uzay araçlarını gözlüyor
Ay’ın öteki yüzünde gerçekleştirilen ilk görev uyku modundan çıkarak devam ederken, NASA Ay Yörünge Kaşifi (LRO) da Chang’e 3 ve Yutu 2’yi gözlüyor. Uydu ayda bir defa görev bölgesinin üzerinden geçerek uzay araçlarının fotoğraflarını kullanıyor. Fotoğrafları inceleyen Arizona State Üniversitesi’nden Mark Robinson, Yutu’nun 3 Haziran’a kadar 186 metre mesafe kat ettiğini hesapladı. Çin’in verdiği bilgi ışığında, sonraki altı günde Yutu 2’nin 26 metre daha ilerlediği anlaşılıyor.
LRO’nun 3 Haziran’da iki uzay aracının üzerinden geçerken çektiği fotoğraf aşağıdaki gibi belirdi:
Robinson, Chang’e 3 ve Yutu 2’nin son iki aya göre daha az hareketli olduğuna dikkat çekerek, “Belki de çok ilginç jeolojik saptamalar yaptılar ve ölçümler yapıyorlar” ifadesini kullandı.
Hızları kesilse de bugüne dek birçok iş başaran Chang’e 3 ve Yutu 2 ikilisi, halen birçok alanda gözlem ve analizler yapıyor. Bunlar arasında gökyüzünün düşük-frekanslı radyo gözlemleri, coğrafi tarama, nötron radyasyon ölçümleri ve yüzeydeki mineral bileşenlerinin ölçümleri yer alıyor.
Chang’e 3 görevi Çin Ulusal Uzay İdaresi’nin (CNSA) Ay Keşif ve Uzay Program Merkezi tarafından yönetiliyor.
