Ay keşfinde bugüne dek gerçekleştirdiği tüm robotik uzay aracı görevlerinde başarı gösteren Çin, şimdi üç yer istasyonu ve 30 uydudan oluşan bir ‘anayol’ planlıyor. Veri aktarımında bir ilk olacak proje, Dünya ile Ay arasında gerçek zamanlı denetleme hizmetlerinin gerçekleştirilmesini sağlayacak.
Çin, ulusal stratejik ihtiyaçlarını karşılamak ve derin uzay yolculuklarını kolaylaştırmak adına Dünya ile Ay arasında bir veri iletişim altyapısı kurmayı planlıyor. Ay’daki üç yer istasyonu ile 30 uydunun oluşturacağı ağın birleşiminden oluşacak altyapı, Çin Uzay Teknolojileri Akademisi’ne (CAST) ve Pekin Uzay Araçları Sistem Mühendisliği Enstitüsü’ne göre gerçek zamanlı iletişim, navigasyon ve denetleme hizmetleri sunacak.
Kurulacak altyapı ile 20 ile daha fazla derin uzay yolcusunun Dünya ile fotoğraf, sesli veya videolu arama ile eşzamanlı iletişim kurmasını sağlamak. Aynı zamanda, Dünya-Ay uçuşları ve Ay yüzeyindeki görevler esnasında konumlama, navigasyon ve zamanlamanın (PNT) çok daha başarılı uygulanması mümkün olacak.
Çin Uzay Bilimi ve Teknoloji dergisinde verilen bilgiye göre, Ay ile Dünya hareket eden, genişliği bir metre kadar küçük nesnelerin takibi ve denetlenmesi de mümkün olacak. Chang’e 5 görevinin baş tasarımcısı Yang Mengfei’ye göre kurulmak istenen altyapı birçok açıdan önemli:
Ay yörüngesindeki uzay faaliyetleri önümüzdeki 10 yılda giderek artacak ve küresel rekabeti de tetikleyecek.
Radyo frekansları için yörüngede bir yer kapma yarışı zaten başlamış durumda.
Çin, yörünge rekabetinde öne çıkabilmek ve yeni oluşan dev bir ekonomide avantaj elde etmek için gerekli altyapıyı kurmak istiyor.
Rakiplerinin bir adım ötesinde
Mengfei’nin bahsettiği yatırım, Dünya ile ay arasındaki bölgeyi temsil eden ‘cislunar space’ (Ayberisi boşluk) alanını domine etmeyi amaçlıyor. Bu bölgede Dünya’nın yörüngesindeki uydular, Ay’ın yörüngesi ve aradaki alan yer alıyor.
ABD Hava Kuvvetleri, ‘Cislunar Highway Patrol System’ adı verilen bir uydu geliştiriyor. Yeni nesil uydu ile yörüngesi sabit mevcut uyduların tespit menzilinin en az 10 katına çıkılarak 437,000 kilometre mesafeye kadar hareket eden nesnelerin tespit edilmesi amaçlanıyor. ABD, Avrupa ve Japonya’daki sivil uzay ajanslarının da benzer projelere ait planları olduğu biliniyor.
Çin’in Ay ve uzay keşfinde öne çıkan bir ülke haline gelmesiyle, en önemli amaçlardan biri projelerin tekrarlanmasını önlemek ve kaynakları optimum şekilde kullanmak. Bu kapsamda mürettebatlı Ay görevleri, uluslararası Ay araştırma üssü ve Güneş Sistemi dışına yapılacak keşif görevleri planlanıyor.
Üç aşamalı plan
Mengfei ve meslektaşları planladıkları Ay-Dünya anayolunu üç basamakta hayata geçirmeyi planlıyor:
- İlk basamak Çin’in robotik ve mürettebatlı Ay görevlerinin desteklemeyi amaçlıyor. Ay yüzeyinde bir kontrol istasyonu ve yörüngede iki uydu ile Ay’ın güney kutup bölgesinden en az 10 kullanıcı eşzamanlı olarak Dünya ile iletişim kurabilecek.
- İkinci basamakta Ay yörüngesindeki uydu sayısı 10’a çıkacak ve Dünya-Ay Lagrange noktalarına yerleştirilecek. İkinci bir Ay yer istasyonu veri iletim hızını saniyede 5 gigabyte’a çıkaracak ve navigasyon konumlama doğruluğunu güney kutup bölgesinde 100 metreye kadar indirecek. Bu aşamada, yeni nesil teknolojiler Ay’a yakın bölgede çapı 10 metreye kadar çıkan, ‘yabancı ve işbirliğine açık olmayan’ nesnelerin de tespit edilmesini sağlayacak.
- Üçüncü ve son basamakta uydu sayısı 30’a çıkacak ve üç Ay yer istasyonu kullanılacak. Dünya’daki iletişim ve navigasyon üslerinin sayısı da artırılacak. Saniyede 10 GB veri iletim hızına ulaşılacak ve navigasyon konumlama 10 metreye kadar indirilecek. Dünya-Ay arasındaki yolculuklar için konumlama doğruluğu ise 50 metreye kadar inecek.
Projenin ileri aşamalarında, kurulacak ağa bir çok güçlü bir interferometre yerleştirilmesi ve derin uzayda 900 milyon kilometre mesafe öteye kadar uzay araçlarını kilometre doğruluğunda takip edebilmek yer alıyor.
Çin, Ay-Dünya yörüngesinde kurulması planlan altyapı için uluslararası işbirliğinin yanı sıra yeni uzay-havacılık sektörlerinin oluşması gerektiğini belirtiyor. Uzaydaki rekabetin nasıl sonuçlanacağını kestirmek güç olsa da, Çin’in amacı oldukça aşikar.
Kaynak: SCMP
Ana görsel: ZCH/Pexels
