Et yemek dünya üzerindeki pek çok insan için vazgeçilmez bir tutku. Bazıları için bir gelenek, kültür, dini ritüel. Kimine göre ise vahşet.
Etik bakış açınız ne olursa olsun et üretimiyle ilgili rahatsız edici rakamlar var karşımızda.
Dünya üzerinde insan nüfusu 8 milyara yaklaşırken, çiftlik hayvanı sayısı bunu 3’e katlıyor. Dünya üzerinde aynı anda yaklaşık 19 milyar tavuk, 1,5 milyar inek, 1 milyar koyun ve 1 milyar domuz var. Ama bu sayılar sizi yanıltmasın.
Yılda tükettiğimiz hayvan sayısı bu rakamları fazlasıyla katlıyor. Her yıl yaklaşık 50 milyar tavuk eti için kesiliyor. 1,5 milyar domuz jambon, sosis, pastırma vb. gıdaları üretmek için kesilirken, yine her yıl 500 milyon kuzu mezbahanın yolunu tutuyor.
Deniz ürünlerinde rakamları bilmek mümkün değil. Sadece 2016 yılında insanların tüketmesi için toplanan balık ve kabuklu deniz ürünleri 150 milyon ton.
Et tüketimi her geçen yıl artıyor
Geçtiğimiz 50 yılda dünya nüfusu ikiye katlanırken, tükettiğimiz et miktarı üçe katlandı. Bu artışın ana sebebi Çin gibi gelişmekte olan ülkelerde orta sınıfın büyümesi ve zenginleşme sonucu et talebinin artması.
Tam tersi şekilde Kuzey Amerika ve Avrupa ülkelerinde ise durgunluk hatta, et yeme alışkanlığında düşüş göze çarpıyor.
Et tüketiminin çevreye zararı da çok fazla
Bu kadar fazla et tüketiminin çevreye verdiği zarar da çok yüksek seviyede. Hayvancılığın sebep olduğu karbon salınımı düşünebileceğinizin çok ötesinde. Aşağıdaki tablo tarım ve hayvancılıkta kalori başına havaya yayılan sera gazı emisyonunu ortaya koyuyor.
Sorun sadece sera gazı meselesi de değil. Mesela sığır besiciliği için gerekli olan açık alan ihtiyacı sadece Brezilya’da ormanların kesilme hızını son 50 yılda dörde katlamış durumda.
Bir başka problem ise et üretimi için gereken su miktarı
1kg dana eti üretmek için 15 bin 145 litre su harcanıyor. 1 kg kuzu veya keçi eti için 8 bin 763 litre suya ihtiyaç duyulurken bu durum meyvelerde 962, sebzelerde 322 litreye düşüyor.
Kısacası et tüketimi hayvanlara olduğu kadar çevreye de zararlı. Ayrıca bizim için önemli bir protein, vitamin ve mineral kaynağı olsa da fazla et tüketiminin kolestrol problemlerine yol açtığını da unutmamak lazım.
Et yine de pek çok insan için vazgeçilmez bir gıda ve et tüketiminin 2022’ye kadar hızla artması bekleniyor. Dünyamız bu kadar et tüketimini kaldırabilecek mi bilemiyoruz. Ancak belki de laboratuvar ortamında, hayvan hücreleri kullanılarak üretilmeye başlanan yapay etler, hem hayvanlar, hem çevremiz, hem de kendi sağlığımız için iyi bir haber olabilir.
Bu yazının orijinali Ozan Onat imzası ile Gelecek Şimdi sayfasında yayınlanmıştır.
