Cassini uzay aracının 2002’de Satürn’e yol alırken elde ettiği veriler, 153P/Ikeya-Zhang’ın bilinen en uzun kuyruğa sahip gök cismi olduğunu ortaya çıkardı.
Satürn kaşifi Casssini, görevine son verdiğinden bu yana üç sene geçti. Yine de, Cassini’nin henüz gaz devine yol alırken topladığı verileri inceleyen bilim insanları ilginç bir bulgu elde etti. 1 Şubat 2002’de Çinli astronom Zhang Daqing tarafından keşfedilen 153P/Ikeya-Zhang adlı kuyrukluyıldızın, bilinen en uzun kuyruğa sahip olduğu anlaşıldı. Söz konusu uzunluk, Güneş-Dünya mesafesinin 7.5 katı.
En ilginç detay, 153P/Ikeya-Zhang’ın sahip olduğu rekoru belirlemenin neredeyse 20 sene sürmüş olması. Cassini, Jüpiter ile Satürn arasında ilerlerken alıcıları proton artışı tespit etmişti. Bu artışın nereden kaynaklandığı yıllarca belirsiz kaldı. Nihayetinde, Britanyalı ve ABD’li araştırmacılardan oluşan bir ekip protonların 153P/Ikeya-Zhang’ın iyonlaşmış kuyruğundan saçıldığına inanıyor.
Güneş ile yörüngesindeki bir kuyrukluyıldızın etkileşimi iki çeşit kuyruk ortaya çıkarabilir. En çok bilinen kuyruk türü, kuyrukluyıldızların Güneş’ten yayılan radyasyona maruz kaldıkça yaşadıkları buharlaşma sonucu ile saçtıkları gaz ve tozdan oluşan “toz kuyruğu.” Diğeri ise radyasyon etkisi ise kuyrukluyıldızın çekirdeğindeki gazın iyonlaşması ile oluşan “iyon kuyruğu.”
153P/Ikeya-Zhang’ın senaryosuna bakıldığında, iyonlaşma sonucu hidrojen gazından arınan protonların kozmik fırtına etkisiyle Cassini’nin rotasına saçıldığı düşünülüyor.
arXiv üzerinden yayınlanan araştırmaya göre, 153P/Ikeya-Zhang’ın konumu ile Cassini tarafından algılanan proton miktarı uzay aracının gerçekten de kuyrukluyuldızın kuyruğundan geçtiğine işaret ediyor. Tespit edilen protonlar analiz edildiğinde, kuyrukluyıldız çekirdeğinden tam 6.5 AU (astronomik birim) uzaklaştıkları anlaşıldı. Ölçümlere kuyrukluyıldızın yörünge değişimi de eklendiğinde, kuyruğunun en az 1 milyar kilometre uzunluğunda olduğu anlaşıldı.
Aradan geçen yılların ardından yapılan tespit, kağıt üzerinde rekor sahibini 153P/Ikeya-Zhang olarak gösterse de bu rekor çoktan kırılmış olabilir. Astronomların yeni hedefi, Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Solar Orbiter uzay aracının bir diğer kuyrukluyıldız hakkında topladığı verileri incelemek: ATLAS.
