Antik Yunan felsefecilerinin günümüze kadar ulaştırdığı kültürel bir miras olan hitabet bugün de etkisini devam ettiriyor. Bir kişi iyi hitap ediyorsa birçok kişiyi farklı kanallarda ikna etmenin yolunu bulabilir. Son dönemlerde küresel anlamda yaşanılan iklim krizi, toplumsal cinsiyet ve aşı gibi olaylarda bundan birkaç yüzyıl önce toplumun çoğunluğunun gösterdiği refleks bugün gösterilmiyor. 2020 yılında tüm dünyada patlak veren ve insanların hayatını solunum yolu gibi çok temel bir hadiseyle tehdit eden COVID-19 salgınında bunun örneği görüldü. Salgının bitmesi için çeşitli ülkelerde üretilen aşılar toplumdaki dezenformasyonu ve bu yanlış bilgilere inanan insan sayısını artıran bir olay oldu.
Ohio Eyalet Üniversitesinde yapılan bir araştırma sonucunda bilim karşıtı inançların dört temel üzerine kurulduğu görüldü. Bu temeller: Bilimsel kaynakların inandırıcılıktan yoksun olduğunu düşünmek; bilim karşıtı tutumlara sahip gruplara fikirsel yakınlık; kişinin mevcut inançlarıyla çelişen bilimsel bir mesaj ve bir mesajın nasıl sunulduğu ile bir kişinin düşünme tarzı arasındaki uyumsuzluktur. Bu dört ana sebebin toplumdaki yansımalarını görmek bilim karşıtlığına karşı çözüm üretebilmenin ilk odak noktasını oluşturmaktadır.
Araştırmacılar aynı zamanda modern dünyada siyasi ideolojilerin de giderek önemini artırdığını söylemektedir. Eskiden bilim ve siyasetin birbirinden ayrı olduğu fakat İkinci Dünya Savaşı ve sonrasındaki dönemde bilimin ve siyasetin ortak amaçlar edinmeye başladığı görüldü. Siyaset insanların kimliğinin temel bir parçası olmaya başladığı anda sahip olunan görüş iklim değişikliği veya aşı gibi bilimsel çözümleri bulunabilecek konulara nasıl tepki verileceğini etkiler çünkü yeni bilimsel bilgileri insanlara kabul ettirmek insanların mevcut siyasi ve ideolojik fikirlerini değiştirmekten çok daha zordur.
Bilimsel Bilgi Nasıl Yaygınlaştırılabilir?
Bugün bilim karşıtlığına karşı üretilen fikirlerle mücadele edebilmenin en iyi yolu bilim insanlarının ve bilimsel bilginin halkla ve medyayla olan temasında dikkatli olmasıdır. Bilimsel bilgiyi basit ve sade yöntemlerle anlatmak önemlidir ancak bu bilim karşıtlarının anlattıklarını göz ardı ederek değil onları da kullanarak mümkün olmalıdır.
Araştırmada bilimi reddeden insanlarla ortak bir zemin bulmanın onları ikna etmede önemli bir kabul olduğu görülmüştür. Bu ortak zemin bilimsel bilgi içermese bile size tamamen karşı olduklarını düşündükleri bir noktada ortak nokta görmek bilim karşıtlarının savunmasını aşağı çekecektir. Bu yüzden daha çok bilim insanının çalışmaları hakkında kuracağı iletişim stratejisi ve psikolojisi üzerine yoğunlaşması gerekiyor. Bilim karşıtı oluşumlar her fırsatta fikirlerini yaymak için uğraşırken bilimsel bilgi onlar kadar şanslı ve talepkâr değil. Bu sebeple ele geçirilen fırsatları doğru değerlendirmek ve bilimin toplum gözünde değerini artırabilmek için tamamen kanıta dayalı fikirlerin öne sürülmesi elzemdir.
Her ne kadar bilim karşıtlığının yükseldiğini ve toplumda daha görünür hale geldiğini söylesek de gerek aşı oranları gerek iklim krizinin önüne geçilmesi için alınan önlemler toplumda karşılık bulmuyor değildir. Özellikle koronavirüs salgını çıktıktan ve insanlar sokağa çıkma yasaklarıyla evlere kapandıktan sonra tüm gözler bilim insanlarına yönelmiş ve ivedi bir çözüm bulunması istenmiştir. Ülkelerde hükümetlerle birlikte çalışan bilim kurulları oluşturulmuş ve karar alma sürecine onlar da dahil edilmiştir. Bugün sosyal medya ve diğer platformların belli düşüncelerdeki insanların fikirlerini yaygınlaştırmasını kolaylaştırmasından dolayı çeşitli düşünce yapılarının kendilerine rahatlıkla sempatizan toplayabilmesi endişe yaratırken bunun önüne geçilmesi de ancak ve ancak bilimsel metodu uygulamak ve uygulayıcıların sesini duyurmakla mümkündür. Bilimsel paradigma belirli dönemlerde değişkenlik gösterse de bilim karşıtlığının artmasına imkân verilmeden cevaplar üretmenin mümkün kılınması gerekmektedir.
Kaynakça
https://www.sciencedaily.com/releases/2022/07/220711163156.htm
