Yıllar süren analizlerin ardından, Avustralya’nın batısından 155 milyon yıl önce koparak Güneydoğu Asya’ya doğru sürüklenen kayıp kıtanın başına ne geldiği sonunda ortaya çıkarıldı.
Yeni bir çalışmaya göre, “Argoland” olarak adlandırılan kıta şiddetli tektnonik hareketlerin sonucunda Avustralya’dan koptu ve Güneydoğu Asya’ya doğru sürüklenmeye başladı. Avustralya’nın kuzeybatı kıyısında kalan ve Argo Abissal Ovası (Argo Abyssal Plain) olarak bilinen derin okyanus havzasındaki deliller, esrarengiz kıtanın yaklaşık 155 milyon yıl önce koparak uzaklaştığına dair bulgular sunmuştu. Ancak, yaklaşık 120 milyon yıl önce süper kıta Gondwana’dan tek parça halinde kopan ve o şekilde kalmayı başaran Hindistan’a kıyasla, Argoland parçalara ayrıldı ve sırra kadem bastı.
Araştırmada yer alan Utrecht Üniverisitesi’nden Eldert Advokaat, Livescience’a yaptığı açıklamada, “Argoland’in Avustralya’nın kuzeyinde yer aldığını bildiklerini, bu yüzden Güneydoğu Asya’da bulduklarına şaşırmadıklarını” söyledi.
Gondwana Research dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, Argoland’in parçaları Endonezya ve Myanmar civarında tespit edildi ancak bulunan parçalardan beklenen bir kara parçası ortaya çıkarılamadı. Farklı bir yöntem deneyen araştırmacılar, antik kıtanın dağılmış parçalarını içeren bölgede yaklaşık 200 milyon yıl öncesine dayanan küçük okyanusların kalıntılarını tespit etti. Bu okyanusların, Argoland’in 5,000 kilometrelik alana dağılmasının öncesinde yaşanan tektonik hareketlerden oluştuğu düşünülüyor.
Yaklaşık 50 ila 60 yıl sürdüğü düşünülen tektonik hareketliliğin ardından, yaklaşık 155 milyon yıl önce kıta ve okyanus karmaşası hep beraber Güneydoğu Asya’ya doğru kaymaya başladı. Advookat, “Bir kıta kaybetmedik; kayan çoktan fazlasıyla genişlemiş ve parçalanmış bir karmaşaydı” ifadesini kullandı.
Buradan yola çıkarak, araştırmacılar Argoland’e ‘takımadalar’ kelimesini temsil eden ‘archipelago’dan yola çıkarak “Argopelago” ismini taktı. Argoland’e ait simülasyonlar bölgenin yüz milyon yılı aşkın süre önceki iklimi hakkında da bilgiler sunabilir. Argoland’in parçaları arasında oluşan okyanusların etkisiyle, sıcaklığın da azaldığı düşünülüyor.
Ek olarak, Argoland’in parçaları Güneydoğu Asya’daki kara parçaları ile çarpıştıkça, zengin biyoçeşitliliğin ortaya çıktığı yaşam alanları oluştu. Bu etkileşimin, Endonezya’da ‘görünmez bariyer’ olarak tanımlanan ve dengesiz biyoçeşitliliği birbirinden ayıran bariyerinsebebi olabileceği düşünülüyor. Araştırmacılara göre, Argoland’i yamamak, yeni araştırmalar için bir başlangıç noktasını temsil ediyor.
“Wallace Line” olarak bilinen görünmez bariyer, Avustralya ile Güneydoğu Asya ülkeleri arasındaki biyoçeşitliliği ayıran çizgi olarak kabul ediliyor. Görünmez bariyerin milyonlarca yıl önce yaşanan iklim değişikliğinden kaynaklandığı düşünülse de, kesin sebebi henüz çözülebilmiş değil. Ortaya koyduğu en gözle görünür fark ise kanguruların Avustralya’ya özgü olması ve bir Asya Pasifik ülkesinde izlerine rastlanmaması.
Ana görsel: Daniel Seßler / Unsplash
Haber içindeki ilk görsel: Utrecht Üniversitesi Yerbilimleri Fakültesi
Haber içindeki ikinci görsel: Wikimedia Commons
