İstanbul’da Mayıs sonunda gerçekleştirilen LOCARD siber güevenlik konferansının uluslararası katılımcılarından biri, Massachusetts merkezli Brain Backups firmasının kurucusu Russell Hanson’dı. Aynı zamanda Mount Sinai Hastanesi’nde Genetik ve Genom Bilimleri bölümünde Yrd. Doç. olan Hanson, iki yıl öncesinde yabancı medyada dikkat çekmiş bir isim.
Brain Backups ile üzerinde çalıştıkları proje, beyne hiç zarar vermeden geleneksel yöntemlerden çok daha detaylı tarama yaparak Parkinson ve diğer hastalıkların tedavi edilmesine yardımcı olmak.
Geliştirdikleri AptaMark adlı yöntem, MRI yöntemine gerek kalmadan 1 mikro ölçekteki numune üzerinde çok daha doğru sonuç veren analiz gerçekleştirilmesini sağlıyor.
Hanson ve ekibinin çalışmaları, sadece AptaMark ile sınırlı değil. ‘Beynin genomu’ olarak tanımladıkları connectome üzerinde yaptıkları araştırmalar ile beyinle çok daha başarılı etkileşime geçebileceğimiz arayüzler oluşturmayı amaçlıyorlar. Başarılı olmaları halinde bir gün Johnny Mnemonic gibi kafatasımızın yüzeyinde bir implant yer alabilir ve hayatı çok daha farklı algılamamızı sağlayabilir. Dahası, kendi hesaplarıyla 909.49 TB tutan insan belleğini bir gün depolayıp onunla etkileşime geçebiliriz.
Son derece bilimsel sunumunu anlamakta biraz zorlandığım Hanson’la kısa bir sohbet etme şansı buldum. Dilerseniz LOCARD sunumunu buradan indirebilirsiniz.
Connectome’dan kısaca bahsedebilir misiniz?
Connectome genom gibidir. Genom DNA zincirindeki A-C-G-T bazları ile bağlantılı ile connectum da nöron 1-nöron 2-sinap 3 gibi bir bağlantı düzenine sahiptir. Sinirin bağlantı yapısına göre size metaveri ve kimyasal bilgiler sağlar. Nihayetinde ortaya bir beyin haritası çıkarırsınız.
Connectome ile beyin haritasının neredeyse aynı olduğunu söyleyebilirim. Beyin haritası beynin bölgelerini ortaya koyarken connectum spesifik fonskiyonları olan, yoğun mikro bağlantıları görmemizi sağlıyor. Beyin haritası ve connectumun ortak noktası çok fazla mikro devre içermesi.
Brain Backups ile nasıl çalışmalar yapıyorsunuz ?
Beyin ile başarılı arayüz oluşturmasını amaçladığımı nano cihazlar yapıyoruz. Bu teknolojiyi geliştirirken beyne zarar vermeyecek yöntemlere başvuruyoruz. Nöronların yüzeyi ve türlerini, belli bölgeleri taramamızı sağlayan genom dizilim yöntemleriyle belirliyoruz.
Beyne bir nano robot gönderme planınız var mı?
Beynin içinde gezinecek bir nanorobot henüz bilim-kurguya özgü. Şu an için böyle bir nano robotun bir gövdesi ve işlev gösterecek bir kolu olduğunu düşünebiliyoruz. Ancak robotun hareket etmesi ve kolun çalışması için enerji gerekiyor. Enerji elde edemediğimiz için mevcut deneylerde katı nano parçacıklardan yararlanıyoruz. Gold nanoparticle (adı görünür ışıkla etkileşime girdiğinde büründüğü renklerden geliyor) sayesinde beyinde 1 mikron ölçeğindeki molekülleri görüntüleyebiliyoruz.
Belleğimizi depolayabilmek için öncelikle şifre/kod çözücü gibi işlev gösterecek teknolojiye ihtiyacımız var. Bunu başardığımızda sağlığın yanı sıra iş, eğlence ve sosyal hayatta faydalar elde edeceğiz. Bunun yanı sıra dijital ölümsüzlük hayal ediyoruz. Connectome sizin kim olduğunuzu temsil eder ve onu kopyalabilirseniz, aslında kendinizi kopyalamış olursunuz.
Kendinize ait connectome’u kopyalayıp bir arayüz aracılığıyla onunla etkileşime geçebildiğinizi düşünürsek, ilk olarak daha akıllı olacağınızı söyleyebiliriz. Hatta arayüzünü muhtemelen kontrol amaçlı da kullanabilirsiniz. Örneğin kraliçe arı gibi işçi arıları kontrol ederek işlerinizi yaptırmak gibi bir gücünüz olabilir.
Beyin implantları ne amaçla kullanılacak?
Beyin implantlarını yüzeye koymak istememizdeki amaç beyne zarar vermemek. Yüzeyde bulunan bir implant daha kolay kontrol edilebilir ve beyne zarar vermeyeceğinden emin olabilirsiniz.
İmplantların temel işlevlerinden biri robotik kol ve bacakları kontrol etmek olacak. Tıbbi alanda sunacağı imkanların yanı sıra ağır sanayide kullanılabilecek dış iskeletleri de kontrol edebileceğiz. Beyin implantlarının kullanım amacı, yerleştirildikleri bölgeye göre değişecek. Örneğin algılarınızı kontrol eden bir bölgeye eklenmesi, hislerinizin çok daha güçlenmesini sağlayacak. Beyin ile doğrudan etkileşime geçmemizi sağlayacak bir arayüz, bizlere ‘artırılmış hisler’ kazandırabilecek.
Beyin Bilgisayar Arayüzleri’nin (BCI) siber saldırıya maruz kalma ihtimali çok düşük. Bu ihtimali ‘akıllı telefonunuzun kaç defa kötü amaçlı yazılımlardan etkilendiğini’ düşünerek değerlendirebilirsiniz. Birçok insan akıllı telefonlarını koruma gereği bile duymuyor, belki saldırıya uğradığını bile fark etmiyor. Peki bu akıllı telefonunuzu kullanmanızı engelliyor mu?
İleride dış iskeletlerin veya robotik uzuvların kullanılmasını sağlayacak BCI kullanılacaksa, gerekli güvenlik önlemlerini almak yeterli olacaktır. Güvenlik standardı olarak şifrelerin yeterli olacağını düşünüyorum. Eğer biri çıkıp 256-bit şifrenizi kırmayı başarırsa, yapmanız gereken tek şey yeni bir şifre belirlemek olacak.
2045’te ölümsüzlük gerçek olacak mı?
İleride karşılaşacağımız teknolojiler insanlara bazı alanlarda refah sunacakken bazıları da oldukça kafa karıştırıcı olacak diye düşünüyorum. Otonom araçları bazı insanlar belki kullanmak istemeyecek. Yine de sundukları zaman tasarrufu ve diğer faydalar adapte olacağız.
Beyin görüntümele teknolojilerinde de herkesi kullanmaya ikna edecek hizmetler geliştirileceğini düşünüyorum. Eğer beyin arayüzleri sizin çalışma ve sosyal hayatınızı geliştirecekse, bunu kullanmak isteyeceksiniz. Birileri bu teknolojileri kullanmaya başlayacak ve diğerleri de takip edecek.
TV ve radyo 1960’lı yıllarda devrimsel teknolojiler olarak hayatımıza girdi. Bugünkü bakıç açımızdan değerlendirdiğimizde, hayatımıza girecek yeni teknolojilerin geçmiştekilere kıyasla çok daha radikal olacağını düşünmüyorum.
Nihayetinde yeni teknolojiler mutlaka direnişle karşılaşacaktır ancak faydasını gördükçe adaptasyon yayılacak.
Connectome’nuz sıkıştırılırsa 500TB alana sığabilir. Nasıl mı? Brain Backups hesaplaması şu şekilde:
100,000,000,000 nöron * 10,000 sinaps = 1,000,000,000,000,000
1 terabyte = 1,099,511,627,776 byte
1,000,000,000,000,000/1,099,511,627,776 = 909.49 terabyte
1 TB HDD = ~$90 –> bir kişinin tüm nöron ve sinapslarının depolanması ~$90 * 909.49 = ~$81,854
