Bir keşif aracı taşıyan konduyu temsil eden Chang’e 4, her şey yolunda giderse Ay’ın karanlık yüzüne iniş yapan ilk insan yapımı uzay aracı olacak. Chang’e 4, insan tarafından henüz keşfedilmemiş olan Ay yüzeyinde çeşitli bilimsel gözlemler gerçekleştirecek.
Ay’ın karanlık yüzü, bu tanımı Dünya’dan bakıldığında görülmemesinden dolayı alıyor. Dünya ile Ay arasındaki gel-git kilidi, Ay’ın bir yüzünün daimi olarak gözlerden uzak kalmasına neden oluyor. Chang’e 4 görevi, bu yüzden derin uzay iletişimleri adına da önem taşıyor. Ay’ın katı bir küreden farksız olması öteki yüzündeki uzay aracından iletilecek ve ona gönderilecek sinyalleri bloke etme potansiyeline sahip.
Çin bu sorunla karşılaşmamak için Mayıs 2018’de Queqiao adı verilen bir uydu ateşlenmişti. Dünya ile Ay arasındaki beş Langrange noktasından ikincisinde konumlanan uydu, Chang’e 4 ile Dünya arasındaki iletişimi sağlayan sabit bir kozmik üs görevi görecek.
Chang’e 4’ün inmesi beklenen nokta, Von Karman Krateri’nin yüzeyi olacak. 186 kilometre genişliğindeki krater Güney Kutup bölgesindeki Aitken Havzası’nın bir parçası. Güneş Sistemi’ndeki en büyük çarpışma noktalarından birini temsil eden havzanın krater duvarları arasındaki mesafe 2,500 kilometreyi buluyor.
Bilim makinesi
Chang’e 4 toplam sekiz bilimsel donanım taşıyor. LCAM, TCAM ve PCAM adlı kameralarının yanı sıra LFS (düşük frekans spektrometresi), Almanya tarafından geliştirilen Ay İniş Nötronları ve Dozimetri (LND), Ay Penetrasyon Radarı (LPR), Görünür ile Yakın-Kızılötesi Görüntü Spektrometresi (VNIS) ve İsveç’te inşa edilen ASAN analiz cihazı bu donanımları temsil ediyor.
LFS ile yüzeyin kimyasal bileşenini tarayacak olan Chang’e 4, LPR ile de Ay’ın alt katmanlarındaki tabakaları inceleyecek. Bilim insanları Chang’e 4 sayesinde Ay’ın karanlık yüzü ile görünen yüzü arasındaki farklılıkları karşılaştırma şansı bulacak. Örneğin, görünen yüzü kaplayan dev, karanlık bazalt ovaları neden karanlık tarafta bulunmadığı sorusunun cevabı bulanabilir.
Ay’ın Dünya’dan gelen radyo sinyallerinden arınmış tarafındaki huzurun tadını çıkaracak olan Chang’e 4, Hollanda-Çin ortak yapımı ‘Düşük Frekanslı Kaşif’ ile astronomi gözlemleri de yapacak. Dahası, Chang’e 4 üzerinde ipekböceği yumurtaları, domates çekirdekleri ve Arabidopsis bitkisi bulunuyor. Tüm bu organik örnekler Ay yüzeyinde canlıların nasıl tepki gösterdiğini anlamaya yarayacak.
