NASA’nın belirlenen görev süresini fazlasıyla aşan uzay araçları listesinde tepelerde yer alan Chandra X-ray Uzay Teleskobu, kısa bir süre devre dışı kalmasına neden olan teknik sorunu atlatmayı başardı. Chandra, 10 Ekim günü konumlanmasını düzenleyen jiroskoplarda yaşanan aksaklık nedeniyle güvenli moda girmişti. Yaşanan arıza nedeniyle teleskop 3 saniye boyunca bozuk veri toplamış ve taşıdığı uçuş bilgisayarının yüklenmesine neden olmuştu.
NASA’dan yapılan açıklamada, jiroskoplardaki bozukluğun önceden test edilen uçuş yazılımı yamaları ile düzeltildiği ve Chandra’nın gelecek hafta tekrar gözlemlere başlayacağı duyuruldu.
1999 yılında uzaya fırlatılan Chandra’nın belirlenen görev süresi beş yıldı. Yüksek enerjili X ışınlarını topladığı yıllar boyunca astronomiye inanılmaz katkılarda bulunan Chandra, “orta boyutlu karadeliklerin” keşfinden süpernova patlamalarında ortaya çıkan şok dalgalarının gözlemlenmesine kadar birçok ilke imza atılmasını sağladı.
Gökbilimciler 15,000 ışık yılı ötede yeni bir karadelik sınıfı keşfetti
James Webb artık ateşlenmeli!
Chandra, NASA’nın 1990-2003 yılları arasında gerçekleştirdiği “Büyük Astronomik Gözlemler Programı”nın bir parçası. Program kapsamında ilk olarak Hubble Uzay Teleskobu (1990), ardından Compton Gama Işın Gözlemevi (CGRO), Chandra ve en son olarak Spitzer Uzay Teleskobu ateşlenmişti.
CGRO, yaşadığı jiroskop sorunu nedeniyle 2000 yılında devre dışı kalmıştı. Aynı sorunu yaşamakta olan emektar Hubble şu an güvenlik modunda ve tekrar aktif hale gelmeyi bekliyor. Kızılötesi spektrumu tarayan Spitzer ise dolu dizgin görevine devam ediyor.
NASA’nın bugüne resmi görev süresini doldurmuş olmasına rağmen halen faaliyet gösteren birçok uzay aracı mevcut. En ünlüleri, Dünya’dan en uzak mesafeye erişen uzay araçları unvanlarını taşıyan Voyager 1 ve 2. Yıldızlararası uzaya çıkan ilk uzay aracı olan Voyager 1 şu an Dünya’dan 114,10 astromik birim (AU) mesafede. Güneş Sistemi’nin dış tabakası Heliosheath içinde sürüklenen Voyager 2 ise 118,88 AU mesafede yer alıyor. İkizlerin ateşlenme tarihleri sırasıyla Eylül 1977 ile Ağustos 1977.
2004 yılında Kızıl Gezegen’e iniş yapan Opportunity uzay aracının Mayıs-Haziran aylarında yaşanan kum fırtınası esnasında kesilen sinyali ise halen aktif olmuş değil.
En büyük beklentimiz, bugüne dek inşa edilen en gelişmiş uzay teleskobu olan James Webb Uzay Teleskobu’nun (JWST) bir ertelenme daha yaşamada uzay ateşlenmesi. En son belirlenen tarih, Mart 2021.
