Antarktika’da araştırmalar yapan bilim insanları, farklı derinliklerdeki sondaj deliklerine attıkları buzun lazer silahı benzeri sesler çıkardığını fark etti.
Dünyanın en izole ve soğuk yerinde bilim insanı olmak haliyle kolay değil. Sıfırın altındaki soğuklarda bilim dışında yapacak pek bir şey bulamayan bilim insanları, bazen kendilerine eğlence bulmayı başarıyor. En son trend, anlaşıldığı üzere sondaj deliklerine buz parçaları atmak ve çıkardıkları seleri dinlemek. Aslına bakılırsa, bu eğlencenin kendisi de bambaşka bir bilim saklıyor.
Jeokimyacı John D. Higgins’in Twitter’da paylaştığı videoda, araştırmacıların yaklaşık 140 metre derinliğindeki sondaj deliğine attığı buzun sesini dinleyin ilk önce:
Videoda duyduğunuz seslerin açıklamasını, bir buzulbilimci olan ve aslında sondaj deliklerine buz atma trendini başlatan Peter Neff ortaya çıkardı. Neff, ilk kez 2018’de 90 metre derinliğindeki bir değile attığı buzun çıkardığı sesleri Twitter’da paylaşmış ve 10 milyon izlenme ile bir anda fenomen olmuştu.
Açıklamasına göre buzun kayarak ilerlemesi ve ardından dibe vurmasıyla çıkan sesler iki faktöre dayanıyor: Doppler etkisi ve buz deliğe düşerken ses dalgaların oluşturduğu hareket.
Buzun düşerken çıkardığı sesteki kalınlığın değişmesi, Doppler etkisine bağlı bir durum. Aşağıdaki animasyonda, Doppler etkisinin nasıl oluştuğunu anlayabiliriz. Animasyon, hareket eden bir kaynaktan çıkan ses dalgalarının ilerledikleri esnada nasıl değiştiğini gösteriyor.
Söz konusu buz parçaları olduğunda ikinci faktör devreye giriyor. Çünkü ses dalgaları çukurdan çıkmak için belli bir zaman ihtiyaç duyuyor. Neff, “Buz parçası dibe vurduğunda ses dalgaları sadece yukarı hareket etmiyor, aynı zamanda sağa sola çarparak deliğin duvarlarından yansıyorlar” diyor. Bu yüzden “pew” olarak ifade ettiği bir nevi kalp atışı benzeri sesler çıkıyor.
Eğer bilim insanlarının Antarktika’da neden delikler açtığını ve ortaya çıkan seslerin detaylı açıklamasını bilmek isterseniz, aşağıdaki videoya da göz atabilirsiniz.
