Antarktika parçalara ayrılabilir

Yeni bir araştırma, Antarktika’nın kıyı şeritlerindeki erimenin korkutucu derecede hızlandığını gösterdi. Bilim insanları, önlem alınmazsa küresel deniz seviyesinin tehlikeli biçimde yükseleceği uyarısında bulundu. Antarktika’nın son 10 yılda kaybettiği buz sahanlıklarının ise yüzde 70 arttığı ifade edildi.

Deniz üzerinde sabitlenen kıyı şeridindeki buz sahanlıkları, karadaki buzulları güçlendiren destek görevi görüyor.

Dünyanın mecazi değil ama gerçek anlamda yaşanabilir olmasını kulan en önemli faktörlerden biri olan Antarktika, son hızla erimeye devam ediyor. Bilim insanları, önüne geçilemediği halde dünyanın 100 yıl içinde Su Dünyası’na dönüşebileceği uyarısında bulundu.

Grönland ve Arktik’te olduğu gibi önüne geçilemeyen erime hakkında neredeyse her geçen gün yeni bir araştırma beliriyor. En son olarak Doğu Antarktika’daki Totten Buzulu’nun hızla erimesine neden olan gizli yeraltı kanallarının ortaya çıkarılması, önüne geçilemeyecek gibi görünen tabloyu daha da iç karartıcı hale getirdi.

Şahsi görüşüm, Antarktika’da yaşanan hızlı erimenin Mars’a ulaşma planlarını hızlandıran NASA’nın ‘itici kuvveti’ haline geldiği. Deniz seviyesinin birkaç yüzyıl içinde 4 metreye kadar yükselme tehlikesi, Dünya’yı belli bölgeler dışında yaşanmaz hale getirecek.

‘Antarktika kırılmaya başlayacak’

ABD’li bilim insanları tarafından gerçekleştirilen en son araştırmada, 18 yıllık uydu verileri analiz edildi. Sonuçlar, Antarktika’nın kıyılarını oluşturan buzul tabakaların her yıl 310 kilometreküp eridiğini gösterdi.

Eriyen sahanlıkların doğrudan su seviyesinin artışına etkide bulunmadığı ancak şişedeki mantar gibi Doğu ve Batı Antarktika arasında hareket eden buzul katmanların akışını bloke ettiği belirtildi. [quote_box_right]Antarktika’da buzul kaybı son 10 yılda yüzde 70 artarak 310 kilometreküpe yükseldi.[/quote_box_right]

Leeds Üniversitesi Kutup Gözlemevi ve Modelleme Merkezi direktörü Profesör Andrews Shephard, ‘yaşanan buzul kaybının devam etmesi halinde kıtada büyük kırılmalara neden olabileceğini’ belirtti. Shephard, söz konusu durumun Antarktika’daki en büyük buzullardan biri olan Pine Adası’nda yaşandığını ve buzuldaki erimenin son 20 yılda iki katına çıktığını ifade etti.

Shephard, ‘Antarktika’nın yaşanan erimeyi uzun süre kaldıramayacağını’ not düşerek, yıllardır kıtanın yüzeyinde devam eden erime nedeniyle deniz seviyesinin de artmaya başlayacağını’ söyledi.

Kıyıların erime hızı ilk kez ölçüldü

Science dergisinde yayımlanan araştırma, Antarktika’nın kıyı bölgelerindeki erimenin hızlandığını ortaya koyan ilk çalışmayı temsil ediyor. Britanya Antarktik Araştırması’ndan (BAS) Dr. Paul Holland, Batı Antarktika’daki buzul erimesinin deniz seviyesini en az 3,5 metre yükseltebileceği uyarısını tekrarladı.

Holland, 21. yüzyılda yaşanması beklenmeyen deniz seviyesindeki artışın, en kötü ihtimalle 2100 yılında suları 70 santimetre yükseltmiş olacağını söyledi. Birleşmiş Milletler (BM) ise Antarktika’dan kopan parçaların ne kadar hızlı eriyeceğini tahmin edemedikleri için bir tahminde bulunmamıştı.

Holland ise ‘insanlığın acilen 2100’de ortaya çıkabilecek tablonun ne olabileceğini anlaması gerektiğini’ belirtti. Bu süreçte, en dikkat edilmesi gereken unsur, buz sahanlıkların olarak beliriyor.

Uydu verileri, son 10 yılda Antarktika’nın buz sahanlıklarındaki erimenin 25 kilometreküpten 310 kilometreküpe çıktığını ortaya koydu. Erimenin temel nedeni ise okyanusların insan kaynaklı ısınması olarak gösteriliyor.

Buz sahanlıklarının en çok eridiği bölgeler, Batı Antarktika’daki Amundsen ve Bellingshausen denizleri. Her iki bölgedeki Batı Antarktika’da bulunan toplam buz sahanlığının yüzde 20’sine denk gelse de, erimenin yüzde 85’i burada gerçekleşiyor.

Az da olsa gelişme de var

BAS direktörü David Vaughan, yeni araştırmalar sayesinde deniz seviyesinin 2100’e kadar nasıl değişeceğini daha iyi anlayabileceklerini belirtti. Vaughan, Batı Antarktika kıyılarında iki buzul sahanlığın yok olma noktasına geldiğini belirtirken, Doğu Antarktika’daki bazı katmanlarda ise az da olsa iyileşme tespit edildiğini belirtti.

Vaughan, yüzen buz katmanlarıyla çok daha ince olan deniz buzunun karıştırılmaması gerektiğini belirtti. Yüzen katmanların kalınlığı 2 kilometreyi bulurken, Antarktika’nın kıyılarını örten sahanlıklar 1 metre kalınlığa ulaşıyor. Kıyı şeridi, kutup fırtınalarının etkisiyle yer yer güçleniyor.