St. Louis, Washington Üniversitesi tarafından ‘Human Connectome Project’ kapsamında yapılan araştırmalar, beyinde 97 yeni bölgenin keşfedilmesini sağladı. Gri maddeyi kapsayan alanda yapılan keşiflerle, beynin bilinen bölgeleri 83’ten 180’e fırladı.
Bilim insanları, güncellenen beyin haritası sayesinde otizm, şizofren ve diğer nörolojik rahatsızlıklara karşı yeni tedaviler geliştirmeyi umuyor.
Yukarıdaki cümle, Barack Obama’nın 2013 yılında duyurduğu ve benzer amaçlar taşıyan Brain Initiative programından bu yana binlerce kez yazılmıştır. Açıkçası, en son araştırmanın ne kadar farklı olacağından emin değilim.
Güçlü manyetik alan kuvveti oluşturan özel tasarım MRI makineleriyle 1,200 denek üzerinde deneyler yapan ekibin başında yer alan Dr. David Van Essen, “Eğer beynin neler yapabileceğini anlamak istiyorsanız, nasıl organize olduğunu ve bağlantılarını anlamalısınız” ifadesini kullandı.
Deneylerde, deneklere müzik dinlemek veya problem çözmek gibi kolay uğraşlar verilerek beyinlerinin hangi kısımlarının çalıştığı incelendi. Zamanla insnaların hikaye dinlemekten, matematik işlemi yapmasına kadar belli faaliyetleriyle doğrudan bağlantılı bölgeler tespit edildi.
Ekip, elde edilen sonuçlar ışığında detaylı bir harita çıkarmak yerine ‘hizalama algoritması’ hazırladı. Bu sayede, diğer bilim insanlarının da aynı testleri tekrarlayabileceği belirtildi.
Yeni beyin, eski beyin
Beynin haritalandırılmasını amaçlayan çalışma sonucunda, organın her iki yarımküresinde 180 bölge tanımlandı. İlerideki çalışmalarda, bu sayının daha da artacağı tahmin ediliyor.
Araştırmada, her bir bölgenin belli bir faaliyetle sorumlu olmasına rağmen diğer bölgelere destek verdiği ve sinyal ilettiğine dikkat çekildi. Human Connectome Projesi kapsamında geçmişte yapılan araştırmalar, beyin kısımları arasındaki güçlü bağlantının zeka için iyi bir işaret olduğunu ortaya koymuştu. Nature dergisinde yayımlanan araştırmada, bilim insanları 126 denek üzerinde gerçekleştirilen fMRI taramaları ile zekayı doğru tespit edebilmişti.
En son araştırmada hazırlanan algoritma ile bilim insanları ve doktorlar belli bir kişinin beynini bir saatten kısa sürede yüzde 97 doğrulukla haritaya dökebilecek. Sonuç olarak, ruhsal rahatsızlıklardan etkilenen bölgelerin tedavilere nasıl tepki verdiği daha iyi gözlemlenebilecek.
Connectome gibi beynin esrarengiz bileşenleri üzerinde araştırmalar yapan çok sayıda proje istenen seviyeye ulaşırsa, kim olduğumuzun kimyasal analizini daha iyi yapabileceğiz.
