Dünya dışı yaşam arayışı Çinli bilim insanlarının daha çok ilgisini çekiyor olsa gerek, gezegendeki en büyük radyo teleskobunu onlar inşa edecekler. Fakat bunun için Çin halkının 9.000’den fazla sakini evlerinden tahliye edilmek zorundalar. Beş Yüz Metrelik Diyafram Küresel Teleskop adıyla bilinen (FAST) teleskop, bilim insanları tarafından kullanılan ortak bir stratejiyi kullanarak Dünya dışı yaşamı araştırmak için evrendeki radyo dalgalarını tespit edecek.
Teleskobun kapladığı 5 km’lik mesafe içerisinde Çin’in güney batısındaki Guizhou eyaletinde yaşayan ailelere, tahliye edilecekleri zaman 1,837 dolar gibi bir tazminat ödenecek. Bu kişilerin teleskoptan 5 km ötede barınabilecekleri yerleri de olacak. Tahliye yapılmasının gerekçesi olarak FAST teleskobunun operasyonları ile etkileşebilir karasal radyo sinyallerinin herhangi bir kaynağına engel olunmaması adına böyle bir durum gerekli görülüyor.
China to relocate over 9,000 residents to protect world's largest radio telescope https://t.co/hLK8Ak0IKr pic.twitter.com/DtfZuWZIkr
— China Xinhua News (@XHNews) February 16, 2016
Uzaylıları dinlemeye başlıyoruz
Astronomlar evrendeki radyo dalgalarını dinlerken ve bu emisyon kaynağını tespit etmeye çalışırlarken radyo teleskoplarını kullanıyorlar.
Radyo dalgalarının kaynakları doğal türden olabilir (titreşen yıldızlar, yıldızsı gökcisimleri ve kara delikler, bunların hepsi radyo dalgaları yayarlar), ya da belki daha ilginci, bu kaynakların uzaylılar tarafından geliştirilen teknolojinden geliyor olabilme olasılığıda vardır.
Radyo dalgaları yayan bu teknolojinin gelişmesi bilim insanlarının başka bir gezegende yaşam varsa radyo dalgalarının bunu saptayabileceğinin bir göstergesi olarak düşünüyorlar.
Şu anda, en büyük operasyonel radyo teleskobu 305 metre çapında Porto Riko’daki Arecibo Gözlemevi’nde bulunuyor. Dünya dışı yaşamı araştırmanın yanı sıra Arecibo Gözlemevi, galaksilerin uzaklıkları ve kütlelerini ölçmektede bu teleskobu kullanıyor. Ayrıca hızlı eğirmesiyle bilinen titreşen yıldızı keşfetmek için yine bu teleskop kullanılmakta.
Uzayı hiç olmadığı kadar iyi duyacağız
Çin, Arecibo’yu daha ileriye taşımak ve Dünya’nın en büyük teleskobu unvanını almak için inşa edeceği bu teleskoba tam 184 Milyar dolar yatırım yaptı.
Çin Bilimler Akademisi altında Ulusal Astronomi Gözlemevleri baş bilim insanı Li Di, China Daily’e verdiği bir röportajda şu cümleleri sarf ediyor:
“Teleskobun çanak antenleri o kadar büyük ki, eğer bu çanağı şarap ile doldurduğunuzu düşünürseniz, Dünya’daki yedi milyar insanın her biri bu şaraptan yaklaşık beş şişe pay alabilir.”
Radyo astronomisi için çanağın boyutu önemli çünkü bu kadar geniş bir evrende bilim insanlarına daha büyük, daha duyarlı “duyma yeteneği” veriyor. Li aynı zamanda “daha büyük bir sinyal alıcı alan ve daha fazla esneklikle, FAST teleskobu Arecibo’ya göre gökyüzü alanını yüksek hassasiyetle üç ya da beş kez ama iki kat daha fazla tarayacak” diye belirtiyor.
Çin’in ilk büyük hedefi Ay
FAST teleskobu projesi son zamanlarda Çin’deki yatırımlarda yer alan tek iddialı uzay projesi değil. Eylül 2011 yılına baktığımızda Çin, Tiangong-1 uzay laboratuvarını fırlatmış, Haziran 2012’de Şenzou-9 insanlı uzay aracıyla ve Haziran 2013’te ise Şenzou-10 uzay istasyonuyla kenetlenmesini gerçekleştirmiş ve de bunu başaran üçüncü ülke olmuştu. Çin’in insanlı uzay istasyonu programı, 2010 yılında Pekin yönetimi tarafından onaylanmıştı. Ancak belirlenen hedefler için Çin kesin tarihler verilmemiş ve geçtiğimiz yıl yapılan açıklamalarda uzay laboratuvarı Tiangong 2’nin 2016’da ateşleneceğini, uzay istasyonunun ise 2020’de tamamlanacağını belirtmişlerdi. Aynı zamanda Çin, 2018 yılında Ay’ın uzak tarafına bir uzay sondası indiren ilk ulus olmayı planlıyor.
Çin’in Ay’a insan göndermeyi planladığını açıklayan bazı raporlara göre, eğer bu misyon başarılı olursa, Apollo günlerinden beri Ay’a ilk adım atan ulus kendileri olacak.
Teleskop teknolojisi, insanlı uzay araştırmaları ve Ay’a başarılı inişlerde Çin’in uzay sektöründe etkileyici adımlarla bir Dünya lideri olma konusunda ciddi olduğu apaçık ortada.
FAST teleskobunun yapımı 2009 yılında başlandı ve bugün neredeyse tamamlanmış durumda. 500 metre çapındaki çanağın bu yılın Haziran ayına kadar bitirilmesi planlanıyor. Daha sonra, FAST ekibi tamamlanmış sistem üzerinde bazı testler gerçekleştirecek ve Eylül ayına gelindiğinde Dünya’nın en büyük teleskobu ünvanını bu radyo teleskobu alacak.
